Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język umarły

Hasło w cytatach: języki umarłe
Język: polski

Cytaty

Te języki któremi narody dawno już zgasłe mówiły; które tylko w xiążkach i na innych, jakei się po nich zostały pomnikach żyją niejako, zwią się umarłe, albo dawne, np. prócz innych Grecki i Łaciński.

[…] Ten język, którym mówią powszechnie w jednym narodzie, zowie się tegoż narodu ojczystym, np.: polski jest naszym ojczystym językiem […]. Wszystkie w powszechności, któremi w czasach naszych mówią, jakikolwiek byt swój mające narody, zowią się żyjące albo nowotne; przeciwnie te języki, któremi narody dawno już zgasłe mówiły; które tylko w książkach i na innych, jakie się po nich zostały, pomnikach, niejako żyją, zowią się umarłe, albo dawne, np.: grecki, łaciński itd.

Ten rodzáj krytyki jest obcym dlá Lingwistyki jako takiej, jak i dla wszystkich umiejętności przyrody; tylko przy językach umarłych staje się niekiedy krytyka źródeł także konieczną, jak i nauki przyrodzone w ogóle potrzebują krytyki, o jile są zmuszone wdáwać się w dziejowe podaniá; lecz to zawsze będzie tylko nader podrzędnym momentem, bo tylko pojedyńcze wypádki ułámkowego językowego podaniá wymágają krytycznéj działalności włáściwéj historycznemu polu, gdyż budowa języków jest widoczną w całości i w ogóle z pomników, a przy żyjących językach upádá już sama przez się wszelká wątpliwość. Lecz umarłe języki są skamieniałościami Lingwistyki [...].

Z wymienionych tu języków słowiańskich ważne znaczenie dla badań językowych posiada południowy język umarły, znany tylko z zabytków piśmiennych, zwany starosłowiańskim albo starobułgarskim, albo też starosłoweńskim, albo wreszcie starocerkiewnosłowiańskim.