Cytaty 289 poz. • Strona 15 z 15  Jes 1886     Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya)   

Zgłoska ną, wypada często w czasie przeszłym.

Czasowniki, mające tylko 3-ą osobę liczy pojedynczej na rodzaj nijaki przez wszystkie tryby i czasy, nazywają się [czasownikami] nieosobowemi.

Dla nieosobowego wyrażenia się, używamy najczę­ściej czasownika: być, a w tym razie towarzyszy mu zwykle rzeczownik lub zaimek, np.: żal było, przyczem jednak, rzeczownik: żal nie jest bynajmniéj podmiotem, lecz raczej tylko określeniem orzeczenia: było, widać to bowiem po niezwykłej zgodzie tych wyrazów: żal było.

Wiele czasowników ma dwa źródłosłowy (słowa dwutematowe) np.: pisać ma: pis — pisa, kupować ma: kupu — kupowa [...].

Wyraz: trzeba był dawniéj rzeczownikiem i znaczył tyle, co: ofiara, konieczność, niczém się téż nie różni od swego pochodnego: potrzeba. Podobnież ma się rzecz z wyrażeniem: można (jest, było, będzie) gdzie: można jest znowu przymiotnikiem rodzaju żeńskiego z domyślnikiem rzecz.

Dla tém lepszego uwydatnienia czynności, wzmacniamy bardzo często czasowniki polskie przyrostkami, które potém stanowią z niemi pewną charakterystyczną całość.

Niekiedy jednakże używamy tego przyrostka z innemi formami czasownika dla wyrażenia pytania i wsuwamy go w formach złożonych pomiędzy imiesłów i końcówki osobowe czasownika posiłkowego.

Niekiedy jednakże używamy tego przyrostka z innemi formami czasownika dla wyrażenia pytania i wsuwamy go w formach złożonych pomiędzy imiesłów i końcówki osobowe czasownika posiłkowego.

Przyrostek: no (jeno) jest szczątkiem liczebnika jedno, (staropolskie jeno, znaczy tyle co: tylko).