Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 808 poz. • Strona 15 z 41  Jes 1886

Orzeczenie rzeczowne kładziemy przeważnie w przypadku Vl-tym — w następujących jednak razach kładziemy je w przypadku l-szym: [...]

3) jeżeli w zdaniu jest wyraz to, bądź jako zaimek wskazujący, bądź jako przyrostek np., To jest Moniuszko. Kłamstwo jestto brzydka wada.

Nie należy mówić ani pisać: Co tylko było możliwem (!!) To niezawodnym (!!) Mało nam jest wiadomem (!!) a tylko: — Co tylko było można. To niezawodna (nem) Mało nam wiadomo.

Przeciwnie, jeżeli chcemy uwydatnić, że sąd nasz zmienić się może, że jest tylko porównaniem—kładziemy orzeczenie w przyp. VI-tym.

Kiedy podmiot nazywamy wyraźnym a kiedy domyślnym.

Kiedy podmiot nazywamy wyraźnym a kiedy domyślnym.

Przedmiotem rozwijania w zdaniu gołem, nie może być oczywiście nic innego jak podmiot, albo orzeczenie. Że zaś podmiotem bywa zwykle rzeczownik, a orzeczeniem przymiotnik, czasownik lub i sam rzeczownik, przeto owe dodatki, owe uzupełnienia w zdaniu, dotyczyć mogą zawsze tylko albo rzeczownika albo przymiotnika, albo czasownika.

Uzupełniliśmy dokładnie orzeczenie, a zdanie całe nabrało wskutek tego treści i mocy, czyli: rozwinęło się.

Obaczmy tedy nasampierw, jakieto mogą być dodatki rzeczownika.

Weźmy pod rozbiór zdanie: Dusza ludzka jest nie­ śmiertelna.

Wszelki przymiotnik (oraz zaimek, liczebnik i imiesłów), zgadzający się ze swoim rzeczownikiem w rodzaju, liczbie i przypadku, nazywa się: Przydawką albo z łacińska Atrybutem.

Wszelki przymiotnik (oraz zaimek, liczebnik i imiesłów), zgadzający się ze swoim rzeczownikiem w rodzaju, liczbie i przypadku, nazywa się: Przydawką albo z łacińska Atrybutem.

Wszelki rzeczownik, przydany swemu głównemu rzeczownikowi jako bliższe określenie poło­żony w tymże samym, co i on przypadku, nazywa się: Dopowiedzeniem albo z łacińska Apozycyą.

Wszelki rzeczownik, przydany swemu głównemu rzeczownikowi jako bliższe określenie poło­żony w tymże samym, co i on przypadku, nazywa się: Dopowiedzeniem albo z łacińska Apozycyą.

Wszelki rzeczownik, przydany swemu głównemu rzeczownikowi jako bliższe określenie poło­żony w tymże samym, co i on przypadku, nazywa się: Dopowiedzeniem albo z łacińska Apozycyą.

Wszelki rzeczownik, przydany swemu głównemu rzeczownikowi jako bliższe określenie poło­żony w tymże samym, co i on przypadku, nazywa się: Dopowiedzeniem albo z łacińska Apozycyą.

Rzeczowniki dodane do innego rzeczownika, za pomocą wszelakiego rodzaju przyimków, nazywają się w ogóle: Określeniami przyimkowemi.

Obaczmy teraz, jakieto być mogą dodatki czasowników i przymiotników.

Od czego więc zależny jest ten dodatek? (od czasownika pragnąć, wymagającego dla siebie zawsze uzupełnienia czyli przedmiotu w przyp. 2-gim).

Od czego więc zależny jest ten dodatek? (od czasownika pragnąć, wymagającego dla siebie zawsze uzupełnienia czyli przedmiotu w przyp. 2-gim)

Otóż: wszelkie dodatki, któremi dany czasownik lub przymiotnik bliżej określamy, nazywają się ogólnie: Określeniami przysłówkowemu. Określeniami temi bywają albo przysłówki, albo też nawet rzeczowniki, położone w przypadkach z przyimkami lub bez nich.