terminów gramatycznych online
imiesłów przysłówkowy
Język: polski
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- Fleksja: PolTerm/1921
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- Nauka o wyrazach. Nauka o znaczeniu wyrazów: Król/1922
- Nauka o wyrazie: Kl/1939
- Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka): Szob/1923
- Rozdział VIII. O imięsłowie: Szt/1854
- Składnia: Mał/1863, Mał/1879
- Słowniczek: Gaert/1927
Imiesłowy przysłówkowe występują w zdaniu w roli imiesłowowych równoważników zdania podrzędnego [...].
Cytaty
Imiesłów [...] czynny i nijaki od Czków nijakich (nierodzajowany, przysłówkowy) grając.
Imięsłowy osobliwe, czyli nieodmienne albo przysłówkowe zowią się te, które we wszystkich względach i stósunkach jedno tylko zachowują zakończenie nie przyjmując żadnéj odmiany: dlatego téż nazywam je imięsłowami przysłówkowemi np. szukając ojciec, szukając matka, szukając dzieci grosza zgubionego nie znaleźli go.
Imiesłów czasu teraźniejszego, a raczej dwa różne jego rodzaje, t. j. przysłówkowy czyli „współczesny" i odmienny czyli przymiotny. Te się zawsze urabiają obydwa od słów niedokonanych; np. mijając, mijający, a, e; dobywając, dobywający, a, e; kupując, kupujący; nazywając, nazywający; kładąc, kładący; biorąc, biorący; stygnąc, stygnący.
Imiesłów czynny teraźniejszy, tak przymiotny, jak i przysłówkowy (współczesny), który się daje od samych tylko słów niedokonanych formować; np. mijający, bijący, kupujący — mijając, bijąc, kupując.
Czasownik. Czasownik właściwy (słowo osobowe). Imiesłów przymiotnikowy. Imiesłów przysłówkowy. Bezokolicznik.
Wszystkie wyrazy w naszej mowie dadzą się podzielić na dwie grupy: 1. Wyrazy samodzielne t.j. takie, które same przez się mają wyraźne znaczenie (ojciec, dom, praca, żyję, dobry, śpiewać, pięknie itd.).[...] 1. Wyrazy oznaczające przedmioty (rzeczownik). a) Wyrazy oznaczające cechy przedmiotów (przym., czas.). b) wyrazy oznaczające właściwości cech (przysłówek i imiesłów przysłówkowy). [....] Wyrazy, które oznaczają przedmioty niewyraźnie, ogólnikowo, np. on, tamten, nic, coś.... są rzeczownikami zaimkowemi. Wyrazy oznaczające liczbę: pięć, sto, tysiąc... są rzeczownikami liczebnemi. (Szob.)
Nieodmienna forma czasownika, mająca znaczenie przysłówka, nazywa się imiesłowem przysłówkowym.
II. Formy słowotwórcze: 1. ★bezokolicznik (infinitivus); 2. ★imiesłów (participium): ★przymiotnikowy i ★przysłówkowy.
Imiesłów przysłówkowy oznacza czynność lub stan towarzyszący innej czynności lub innemu stanowi; w zdaniu łączy się z czasownikiem w formie osobowej, bezokolicznikiem lub imiesłowem przymiotnikowym (rzadko), a jest nieodmienny [...]. Te podobieństwa takiego imiesłowu z przysłówkiem sprawiają, że się go nazywa imiesłowem przysłówkowym.
Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].
Fleksja [...]; strona, tryb orzekający, przypuszczający, bezokolicznik, imiesłów współczesny, uprzedni, przymiotnikowy, przysłówkowy, czasownik właściwy, słowo osobowe.