Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

aspiratio

Hasło w cytatach: adspiratio, asperacio, aspīrātio
Język: łaciński
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Quamvis quandoque eidem caracteri diversos sonos attribuant, alique tamen eorum apud eos superfluunt. Nam Latinum ideoma k non indiget, h eciam aspiracionis nota est.

[Czasem wprawdzie znak literowy ma różne brzmienia, zarazem jednak niektóre litery są zbędne. Nie potrzebuje bowiem język łaciński litery "k", a "h" jest także tylko znakiem przydechu (Kucała 1985, s. 90)]

Et quamvis hec asperacio et mollicio videatur provenire ex parte d et z, tamen in veritate primum dz in se asperius quam secundum profertur.

[I chociaż się wydaje, że to twardnienie i miękczenie wynika częściowo z "d" i "z", jednak naprawdę pierwsze "dz" jest wymawiane twardziej niż drugie (Kucała 1985, s. 102)]

Verum c cum h positum suo sono fere ammisso in aspirationem transit, ut chleb id est panis.

[Ale c przed h położone, niemal traci swoje brzmienie i przechodzi w przydech, jak np. chleb tj. panis, s. 105]

Item ӱ graecum neque in principio nisi aspiratio precedat, nec in fine sillabe ponatur, nisi cum precedenti vocali consillabicetur, ut moy id est meus.

[Jednak ӱ greckiego nie należy pisać na początku, chyba że poprzedza aspiracja, ani na końcu, chyba że się łączy z poprzedzającą samogłoską, jak moy tj. tuus [zamiast meus], s. 108]

Elleborus dicitur herba purgatoria [...] Scribitur secundum A pule. per h. sed apud Graecos non aspiratur, dicitur et Helleborum. Nyeszwurtzel. Ciemierzycá. ut opinatur.

Aspiratio vocalibus praeponitur ut plurimum in qua tamen pronuncianda modus quidam est observandus.

Aspīrātio. Oddéch. Aspiritum idem.

Psĭle, es. ψιλή [psilḗ]. i. Tenuis. Nota vocalis carentis adspiratione, Priscian. vulgò Spiritus lenis nota eius ˧ ᵓ.

P. Co i ktore są litery współbrzmiące? O. Współbrzmiące litery są ktore w wymawianiu zdają się łączyć z głośnemi, i tak brzmią, jak gdyby dwie liter było. Gdy bowiem wymawiam nap: literę: b, zdaje się, jak bym mowił razem z literą głośną e, tak: be. Toż samo wydaje się w inszych, a takie są wszystkie procz głośnych i h, co jest raczej aspiratio czyli tchnienie, a nie litera.

Konson jest siedmnaście, to jest wszystkie litery procz Wokal i litery h, ktora nazywa się aspiratio.