derivativum

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mącz/1564 (war. B)
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Raph/1698
• Kon/1759
• Lub/1778
• Szum/1809
• Prz/1816
• Malin/1869

Inflecto cum Derivativis, Inflexus, Inflexio

Derivativa Nomina & Verba, quae ab alijs formantur. Diomedi, Priscian. τὰ παράγωγα [tà parágōga]. Derivata, alijs.

Derivativus. Derivatus. Pochodzący.

Die Derivativa sind siebenerley: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia und Adverbialia.

Der Pronominum Species sind zwey, Primitiva, als ja, ich, ty, du, siebie, seine, ten, dieser, jener, derselbe, on und ow, derselbe, sam, er selber, ktory, welcher, kto, welcher und Derivativa, als moy, mein twoy, dein swoy sein, nasz unser, wasz euer, naszyniec, czyy.

Zwey Species, Primitivá, als: czytam, piszę &c. Derivativa, als: Czytywam, pisywam &c.

Quae Derivativa longa sunt, licet a Primitivis brevibus oriantur.

Litera Г. wymawia się różnie. 1) jak u Cudzoziemcow H. [...] W rzeczeniach, Господь, Pan [...] i w pochodzących (derivativum) od nich, i z nich złożonych (compositum): Государь, Pan, Государство, Państwo, Господинъ, Mospan, Господствую, Panuję, разглашаю, rozgłaszam, благодать, łaska, благословляю, błogosławię, благодарю, dziękuję, i tam dalej.

Rzeczowniki (Substantiva), przez wzgląd na ich znaczenie, dzielą się na 11 . następujących gatunków, które się tak nazywają:

1) Imiona właściwe (Nomina propria), które tylko jednym osobom, albo rzeczom służę, np. Zamoyski, Polska, Francja, Ameryka, Jowisz, Poznań, Berlin, i t. d. [...]

11) [Imiona] Pochodne (derivativa), np. Królewski, Królowa, Królewstwo, królować.

Pochodny, derivativus.

My dziś, porządnij wiodąc pochodzaki od pierwakow (derivativa a primitivis) nazywamy Członkow Rady Radcami, ktorzy u starych Polakow nazywani byli Raycami, bo, już dziś wyraz Rayca znaczy Raiciela lub Rayfurę i Radczynie muszą się rożnić od Rayczyń.