Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj białogłowski

Język: polski

Cytaty

DE MOTIONE DE GENERE IN GENUS. O Przemiánie rodzáju Męskiego, w rodzaj Białogłowski.

[...] W odbierájącym spadku, á w ten sposob ták w Męskim jáko i w Białogłowskim rodzaju staczáją się.

Rodzaj Białogłowski jest naznáczony ártykułem la, álbo une.

Trzecia osobá jest naznáczona przez il, on, dla męskiego rodzaju, w małej liczbie, á ils, oni, w wielkiej [...]. Biáłogłowski záś rodzaj jest naznaczony przez Elle, ona, w małej liczbie, á Elles, one, w wielkiej [...].

La Langue Latin n'a point d'Articles, c'est à dire de particules pour distingueur les Noms, comme la françoise, qui en a deux: le pour le masculin, et la pour le féminin.

[...]

Język łaciński nie ma artykułów, to jest, partykuł rożność czyniących między słowami, jako Francuski ma dwa, Le rodzaju męskiego, La rodzaju białogłowskiego.

Е. i Я. często używają się za jedno, osobliwie w wielkiej liczbie (in numero plurali) przydatnych (adiectivorum) piszą Святые, Swięci, i Святыя.Ta odmienność liter, Е. i Я. w rodzajach imion przydatnych (in generibus nominum adiectivorum), żadnej różnicy znacznej nie sprawuje: a za tym obydwóch liter, E. i Я . we wszystkich rodzajach używanie pozwala się; chociaż się zdaje, że Е. przyzwoiciej w Męskich (Masculinum), a Я. w Białogłowskich (Fœmininum) i trzeciego rodzaju (neutrum).

Rossyjskie istotne imiona są czterech rodzajow: Męskiego (Masculinum), Białogłowskiego (Fœmininum), trzeciego, albo śrzedniego (Neutrum) i powszechnego (Commune).

Imiona kończące się na А. są rodzaju Białogłowskiego: похвала, pochwała, величина, wielkość....

CZWARTE skłonienie składa się z imion, białogłowskiego rodzaju, kończących się na b.

W Białogłowskim nа А . w trzecim na О. przemienia się: Поповъ Popow, Попова Popowa, Попово Popowe.

Rodzajow mają słowa przeszłych czasow trzy: Męski (Masculinum) [...] Białogłowski (Fœmininum) [...] Srzedni (Neutrum) Было писало, było pisało.

Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].

Declinatio — przemiana, staczanie, deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — niewieści, białogłowski, neutrum — oddzielny, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka [...].

Nie spełniała tych postulatów nie w tym zresztą celu wydana gramatyka F. Menińskiego. Zrealizował je dopiero F. D. Duchênebillot.

Terminologia [...].

Declinatio — deklinacyja, przemiana: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka, casus nominativus — kazus, spadek mianujący, genetivus — rodzący, dativus — (od-, s. 32) dawający, accusativus — oskarżający, vocativus — wzywający.

Przytoczone argumenty przeciw rodzimej terminologii nie na wiele się jednak zdały. Znaleźć ją można i w gramatyce łaciny F. Fookowitza [...].

Flexio — nachylanie, infleksyja, declinatio — deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, neutrum — trzeci, numerus singularis — liczba mała (s. 158), pluralis — wielka (s. 160).

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Declinatio — deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, neutrum — trzeci, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka.