głos głoska

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Park/1440 (ok.)
• Jan/1594
• Szum/1809
• SkorM/1828
• Rozp/1830
• Kurh/1852
• Łaz/1861
• Czep/1871–1872
• Jes/1886

Ale bych ci nie przedłużył

ani teskności uczynił,

patrzy obiecada mēgo

tobie tu napisanego,

boć w niem każde słowko tobie

pismem rozny głos da w sobie (Kucała 1985, s. 109).

Gdzie c głosu mieć nie będzie,

w miasto jego tam k siędzie.

Jako kamiēń, tako kaptūr,

pisan będzie przez k i kūr.

Ale gdzie c swoj głos miewa,

zwykłem pismem cało tak da (Kucała 1985, s. 108).

Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwiérániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli: i nie literas, ále tonos, sive tenores vocum, dźwięki álbo głos słowá własnègo przezywáli.

W łacińskim języku jest wprawdzie tylko 25 następujących głosek: a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u v w x y z; ale Polacy mają 38 głosek, ponieważ oni niektóre łacińskie, stosownie do ilości głosów języka swego przeinaczyli, i przeto liczbę powiększyli.

Jako partykuła zaprzeczająca i przed dwoma spółgłoskami, wymawianie अ a, mocno się zbliża do głosu długiego आ â.

Januszowski przytacza także kilka myśli, o zastosowaniu alfabetu łacińskiego do głosów polskich, z listu który Orzechowski pisał do jego ojca; mówi, że miał jeszcze więcéj alfabetów, lecz tylko te ogłasza»które są drożniejsze i do druku zejść się mogą.«

Przycisk (ударенiе) czyli podwyższenie albo raczej natężenie głosu, w polskim języku przypada na przedostatniеj zgłosce.

Stąd wypada podział gramatyki na naukę: 1. O brzmieniu tudzież o przemianach pojedynczych głosów (głosek), będących zarazem podstawą pisowni […].

Znaki brzmień czyli głosów, z których składają się wyrazy, nazywamy literami, czyli głoskami.

Co są zgłoski pojedyńcze, a co złożone? Z liczby głosek jedne, jak: a, c, ć, d, r, s, t, ż— mają jeden znak na wydanie pojedyńczego brzmienia lub głosu, i takie nazywają się pojedyńczemi; drugie, jak: cz, dz, dź, dż, rz, sz, ch, mają dwa znaki na wydanie jednego brzmienia; takie głoski nazywają się złożonemi czyli dwójkami.

Te oddzielne brzmienia mowy naszéj nazywamy głosami, albo powszechniej głoskami. Brzmienia: a, i, u, ę, s, m... są to więc głoski.