of Grammatical Terms online
słowo dokonane
Language: polski
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Dodatek trzeci: Szum/1809
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Quotations
Czas przeszły w polskim języku jest albo dokonany (perfectum), gdy od słowa dokonanego pochodzi, np. dać, dałem, albo też niedokonany (imperfectum), gdy od słowa niedokonanego pochodzi, np. pisać, pisałem.
Słowa jednotliwe dzielą się na dwa niższe gatunki :
A. Na dokonane (perfecta), np. dać, strzelić; i
B. na niedokonane (imperfecta), np. pisać, czytać.
Dokonane słowo, verbum perfectum.
Pierwszy Statorius-Stojeński w Polonicae grammatices institutio Cracoviae 1568 mówi, że od słów dokonanych tworzą się częstotliwe: „a perfectis verbis derivantur frequentativa", ale słowa dokonane mieszał z niedokonanemi, na co wskazują przytoczone przez niego przykłady: robię — rabiam, piję — pijam, widzę — widam, trę — ścieram, drę — zdzieram [...]. Wreszcie wspomina o inchoatywnych: siwieję, starzeję się.
To samo powtarza się u Fr. Mesgniena (Grammatica 1649) i u Karola Woyny (Compendiosa linguae pol. institutio 1690).