terminów gramatycznych online
etymologia dział gramatyki o częściach mowy
Język: polski
Geneza: gr. etymología (étymos 'prawdziwy' + lógos 'mowa; słowo')
- Etymologia: Cell/1725
- Figurae Etymologicae: Cell/1725
- O ortografii polskiej: Mal/1700
- Przedmowa: Czep/1871–1872
- Wstęp: Szum/1809
- Wstęp do Gramatyki: SzyPocz/1770, SzyGram/1767
Etymologia. 1. W starożytnej Grecji - badania nad ustaleniem prawdziwego (istotnego, podstawowego) znaczenia wyrazu [...]. 2. W językoznawstwie nowoczesnym - dział traktujący o pochodzeniu i pierwotnym znaczeniu wyrazów.
Cytaty
Wiele jest częsci Grammátyki? Cztéry té: Ortográfia. Etymologia. Syntáxys. i Prozodia. [...] Etimolo[g]ia uczy terminów przymioty rozeznáwáć.
Grammatica przednie dzieli się, ná dwie głowne Części. Na Etymologią, ktora się záchodzi około Słow, pokázując, jáko się one deklinowáć, lub coniugowáć mogą, álbo też nie mogą. I ná Syntáxin, ktora uczy Słowá construowáć, álbo jedne z drugiemi składáć.
W Etymologiej przypadáją też podczás rożne figury, ktorych przynamniej imioná wiedzieć potrzebá: jáko te są przednie.
P. Wiele jest części Grammatyki? [...] P. Czego ktora naucza? [...] Etymologia słowa i ich własności rozeznawać, one rożnie odmieniać według Deklinacyi lub Koniugacyi.
Etymologia uczy słowa i ich własności rozeznawać, i one rożnie odmieniać według Deklinacyi i Koniugacyi.
Prawidła grammatyczne dzielą się na 4 następujące części.
Pierwsza: O czytaniu i pisaniu pojedynczych głosek i wyrazów [...].
Druga: O odmianie wyrazów przez stopniowanie, przypadkowanie i czasowanie. Nazywa się ona Odmieńnia (Etymologia w ściślejszem znaczeniu).
[…] W układzie méj gramatyki nie poszedłem ślep za żadnym z dopiéro pomienionych gramatyków, bo oni wyczerpują nasamprzód naukę o zdaniu, a potém przechodzą do etymologii […].