Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczba liczebnik

Hasło w cytatach: liczbá, liczby
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • Cz. III. O składni: Gddk/1816
  • Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • Część II. O wykładaniu: Gott/1774
  • Część II. O wykładaniu. O częściach mowy: Gott/1794
  • Liczby: Prz/1792
  • Liczebnik: Br/1848
  • O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
  • O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
  • O liczbowniku: Bor/1830
  • O syntaxie: Mal/1700
  • Oddział II. Budowa języka samskrytu: SkorM/1816
  • Syntaxis: Cell/1725
  • Traktat I. O ortografij francuskiej: Dąb/1759

Cytaty

DE NUMERALIBUS. O Liczbách.

Liczby są czworakie, jáko mianowicie Cardinalia przednie, Ordinalia porządkowe, Distributiva podzielájące, Copulativa złączájące.

Imióná, liczby: i záimki wszelákié powinny sie kłáść przed istotnym. náp. [...] vingt ans dwádzieściá lat. mille francs tysiąc złotych. le deuxième jour drugi dzięń.

Mówiąc jednák o znácznych ludziách [...], liczbá sie kłádzie. ná zádzie. náp. Auguste second August drugi.

Numeralia, álbo precz odrzucáją Copulam, gdzie większa liczbá przodkuje: naves decem septem. Centum quinquaginta quatuor. Albo też zatr[z]ymują one, gdzie jednak mniejsza liczba częściej przodkuje: decem et octo naves. Liv. Septem et quadraginta Anni. Cic. Co jednak jest nád Centum, tám większa wprzod idzie liczba: Mille et quingenti.

W liczbie dix dziesięć, zawsze milczy.

O Liczbie. Liczba w Niemieckim Języku dzieli się na Główną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażającą y Rozdzielaiącą.

Liczba w Niemieckim Ięzyku dzieli się na Głowną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażaiącą y Rozdzielaiącą.

Liczba w Niemiecki Języku dzieli się na Główną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażaiącą y Rozdzielaiącą.

II. Liczby. Liczby Greckie wyraża się głoskami.

Numerus, liczba. Cardinalis, głowna. Collectivus, zebrana. Distributivus, dzieląca. Ordinalis, porządkowa. Proportionalis, podobieństwa.

Liczba w Niemieckim ięzyku dzieli się na Głowną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażaiącą i Rozdzielaiącą.

Przypadek te nie idą wprawdzie w porządku łacińskim i Sławiańskim, i mianują się tak jak w Grammatyce narodowego języka, podług liczb [...].

Liczba i Przymiotniki Liczne kładą się przed Rzeczownikami na przykł: [...] Les quatres Evangelistes, Czterech Ewangelistow.

Spadkowanie liczby na oro. Spadek 1. 4. Kilkoro − 2. kilkorga, − 3. 7. kilkorgu − 6. kilkorgiem (ludzi, dzieci i t. p.).

Jak się spadkują liczby od Jedenaście do Cztérdzieści włącznie? [...] Liczby te spadkują się jak Pięć z tą różnicą, że zamieniają ci na t.