Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz swojski

Hasło w cytatach: wyráz swojski, wyraz swojskie, wyrazy swojskie
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)
  • Główne przepisy: Łoś/1918
  • O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk.: Oż/1883
  • Objaśnienie co do liter właściwie polskich i przyswojonych: Oż/1883
  • Rozdział II. O źrzódłosłowie: Kop/1783
  • Słownik: Mon/1780

Cytaty

Supinum: Słowo u Łacinnikow uczestnicze (verbum participiale) inni go Imieniem uczestniczym (nomen participiale) zowią. Grecy i Polacy takoż go nie znają, lecz miasto niego innych wyrazow swojskich zażywają.

Jeżeli jest wyráz swojski, szukać w swoim języku wspomnionym dopiéro sposobém źrzódła jego. Jeżeli jest wyráz przyswojony, źrzódła jego szukać potrzeba w tym języku, z którégo wypłynął, np. Sénát, z Łacińskiégo Senatus; Łacińskié zaś Senatus pochodzi od senex stary, bo od Sénatu czyli Rady, nié brano tylko starszych. Skąd wnośmy, jako do nauki źrzódłowéj, potrzebná jest wiadomość cudzoziémskich języków.

[Zagórowski Franciszek] "Rada więc J. Maćkowskiego, (wprzód była Kopczyńskiego) żebyśmy na wzór wyrazów swojskich szyja, żmija, pisali obce history-ja, mani-ja, i tym podobne, jest przeciwną jiloczasowi łacińskiemu i polskiemu".

I dla tego na końcu abecadła po w, jej miejsce następuje jako najbiedniejszej we wyrazy swojskie.

Tak samo, w nielicznych zresztą, wyrazach swojskich, w wyrazach urobionych na sposób obcy; a wreszcie mających pochodzenie słowiańskie.

Tak samo dla jednych wyraz gemza jest oczywiście obcym, innym zaś giemza wydaje się wyrazem swojskim i t. d.