Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

genus commune rodzaj

Hasło w cytatach: commune, commune genus, communia, g.c., g.com., ge.co., ge.com.
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Vates. ge.com.de.iij. [...] Prorok [...] też wieszczká.

Gravis. g.com.de.iij. Schwer. Częsty.

Serpens. ge.co.de.iij.

Heres, g.c.d.iij.

RODZAJ [...] – 2) gram. rodzaj genus plura signat ..., item capitur pro accidente partium orationis R n7; rodzaj genus RN (wykl. przednia); męski rodzaj masculinum genus R t1 (mp; av. masculus); commune genus pospolity rodzaj, i męski i niewieści ut hic et hec homo aut virgo aut sacerdos jako ten i ta kapłan RN (wykl. przednia); rodzaj sprawujący, przez ktory sprawiemy genus activum RN (k. tyt.); promiscuum ..., item promiscuum genus in nomine quod Grece epicenum, i. supra commune dr, est quod sub una voce et uno articulo comprehendit animalia utriusque sexus {zamieszany rodzaj, vide supra epicenum} R B5v; epicenum genus zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz iest ut sunt passer, aquila, milvus RN (wykl. przednia); epicenum i. promiscuum genus pospolity, zamieszany rodzaj, gdzie nie możemy rozeznać, jestli ta abo ona rzecz jest ut hic passer, hec aquila, mustela, milvus R I1v (md); dubium genus wątpliwy rodzaj, ut hic aut hec dies R n7 (md; av. genus) i RN (wykl. przednia); rodzaje Rozne, Co się w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. LIDŻBA, LUD, NAROD, OBOJ, ODDZIELNY, POGŁOWIE.

Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Foemininum, ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos. Est praeterea trium generum, quod Omne dicitur, ut hic et haec et hoc foelix. Est et Epicoenum, id est promiscuum genus, ut hic passer, haec aquila, mustela, miluus.

Quid est Genus Commune? Cui praeponitur articul[us] vel cuius nota est - hic et haec fortis, Mocny/a.

[Co to jest rodzaj wspólny? To taki, przed którym kładzie się rodzajnik lub którego znak to - ten/ta "fortis" ('silny'/'silna').]

Rodzáju imion wiele są? Cztery. Ktore? Męskie, jáko ten mistrz. Niewieści, jáko tá mądrość. Oddzielne, jáko tá łáwá. Pospolite, jáko ten i tá kápłan.

Genera nominum quod sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Foemininum, ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.

Rodzáju namiástkow wiele są? [...] Męski jáko kto. Niewieści jáko ktora. Oddzielny jáko ktore. Pospolite jáko jáki táki. Trzech rodzájow ktore wszelkie mowią, jáko ja ty swoj.

Genera pronominum quot sunt? Eadem fere quae et nominum. Masculinum ut quis. Foemininum ut quae. Neutrum ut quod. Commune ut qualis talis. Trium generum quod omne dicitur, ut ego tu sui.

Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Femininum ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.

Rodzáju imion wiele są? Ktore? Męskie/ jáko ten mistrz. Niewieście/ jáko tá mądrość. Oddzielne/ jáko tá łáwá. Pospolite/ jáko ten i tá kápłan.

Genera pronominum quot sunt? Eadem ferè quae et nominum. Masculinum ut quis. Foemininum ut quae: Neutrum ut quod: Commune ut qualis talis: Trium generum quod Omne dicitur, ut ego tu sui.

Rodzáju namiástkow wiele są? [...] Męski jáko kto. Niewieści jáko ktora: Oddzielny jáko ktore: Pospolite jáko jáki táki: Trzech rodzájow ktore Wszelkie mowią/ jáko ja ty swoj.

Wászeć & Wászmość vulgo Dominatio tua sunt generis communis.

On appelle genre Commun celui, qui peut s'allier egalement au masculin, et au feminin, ainsi les Noms, qu'on dècline avec les Articles hic et haec p. e. hic et haec coniunx le mari, et la femme; hic et haec parens, le Pere, et la Mere etc.

[...]

Nomina ktore się deklinują z artykułami hic et haec, v. g. hic et haec Coniunx, mąż i żona; hic et haec Parens, ojciec i matka i inne, ktore się kłaść mogą z rodzajem męskim i białogłowskim są generis communis.

Rossyjskie istotne imiona są czterech rodzajow: Męskiego (Masculinum), Białogłowskiego (Femininum), trzeciego, albo śrzedniego (Neutrum) i powszechnego (Commune).

Rodzaje (Genera) Zaimków (Pronominum) są pięć: [...] Męski [...] Białogłowski [...] śrzedni [...] Powszechny (Commune), wszelki (Omne). [...] Powszechnego, to jest: oraz Męskiego i Białogłowskiego: кто kto: Wszelkiego, to jest: Męskiego, Białogłowskiego i śrzedniego. Я, ты, себя siebie.

[Роды мѣстоименїй суть пять, мужеской, женской, средней, общей, всякой, мужескаго рода мѣстоименїя: Самъ, сей, онъ, тотъ, чей, которой, кой, мой, твой, свой, нашъ, вашъ, оный. Женскаго: сама, сїя, она, та, чья, которая, коя, моя, твоя, своя, наша, ваша, оная. Средняго: са́мо, сїе, оно, то, чье, которое, кое, мое, твое, свое, наше, ваше, оное. Общаго, то есть купно мужескаго и женскаго: кто; всякаго, то есть мужескаго, женскаго и средняго, я, ты, себя. lomonosow, 1757, § 427. ]

Genera nominum quot sunt? rodzajow imion wiele jest? sex, sześć, masculinum, męski, ut hic magister, jako en mistrz, faemininum, niewieści, ut haec mensa, jako ten stoł, neutrum, oddzielony, ut hoc scamnum, jako ta lawa, omne, wszelki, ut hic, et haec, et hoc felix, jako ten, i ta, i to szczęśliwe, commune, pospolity, ut hic et haec fortis, jako ten i ta mocna, et hoc forte, i to mocne; dubium, wątpliwy, ut hic, vel haec dies, jako ten dzień.

O Imionach rodzaju wspólnego,

(generis communis).

Rodzaj wspólny, genus commune.

Imiona osób i rzeczy są: [...]. 2. Spólne (communia), a te są: a). Pospolite czyli rodzajowe (appellativa), tj. nazwy całego rodzaju osób lub rzeczy, i każdéj do nich należącéj jednostki, np. człowiek, nauczyciel [...]. b). Zbiorowe (collectiva), które oznaczają zbiór pojedyńczych osób lub rzeczy, np. naród, lud [...]. c). Imiona rzeczy podzielnych czyli tworzyw (materialia), a te oznaczają rzeczy, których najmniejsza część ma imię całości, np. mléko, sér [...].

Niektóre wyrazy są w języku polskim dwupłciowe (communia); tak np. mogą się uważać i za męskie i za żeńskie, według okoliczności, sługa, kaleka, papla, gaduła, sierota itd.

Niektóre wyrazy są w języku polskim dwupłciowe (communia); tak np. mogą się uważać i za męskie i za żeńskie, według okoliczności, sługa, kaleka, papla, gaduła, sierota itd.