Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas

Hasło w cytatach: czasy
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJO 1999, 97 Definicja współczesna

Czas. Kategoria gramatyczna czasownika, prymarnie wyrażająca stosunek czasowy momentu zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, do chwili mówienia, sekundarnie używana także do wyrażenia modalności.

Cytaty

Słowa Samskrytskie czasują się przez tryby, osoby, liczby, rodzaje, czasy czyli klassy i głosy (voces).

Czasów czyli klass albo istotnych form czasowania jest dziesięć [...].

W Słowach odróżniamy: osoby, czytam, czytasz, czyta; liczby, czyta, czytają; czasy, czyta, czytał; i tryby, czytasz, czytaj, czytałbym, czytać. Od Słów formują się: Imiesłowy, czytający, czytany, i Rzeczowniki Słowne, czytanie. Czasować Słowo jest wymieniać jego czasy, osoby, tryby i t. d.

Ponieważ sąd, który w słowie wyrażamy, znaczy albo to, co teraz jest, albo to, co już było, albo to, co dopiéro będzie; zatém musi mieć słowo różne odmiany, przez które by te okoliczności wyrazić mogło. Takie słów odmiany zowiemy Czasowaniem, czyli odmianą przez czasy, których jest trzy przedniejszych, czyli głównych [...].