Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sposób skazujący

Język: polski

Cytaty

Skazujący sposob pokazuje kiedy się ákcya staje, czyli w czásu [!] teraźniejszym, czyli w przeszłym, czyli w przyszłym v. g. Je chante, śpiewam [ʃpiewam], j'ai chanté, śpiewałem [ʃpiewałem], je chanterai, będę śpiewał [będę ʃpiewał].

Sposób po Fr. le mode jest przymiot, przes który sie wyraża, czyli słowo po prostu co znáczy, czyli z jáką kóndicją, álbo przyłączęnięm. Po prostu znaczy skázując, roskázując, álbo niedeterminując. Zkąd nástáje sposób skázujący, roskázujący, i nieskóńczóny.

P. Co to jest Sposob Skazujący? O. Jest kształt wyrażenia rożnych czasow słowa bez żadnego złączenia czyli koniukcyi, i bez wszelkiej jak nazywamy partykuły, do verbum należących. P. [...] O. [...] te czasy: jest, wsławili się, nie zaniedbamy, nie mają żadnej koniunkcyi i ani partykuły, do ktorej by należały.

Sposob skazujący Czas teraźniejszy Mała liczba Ja jestem [...] Wielka liczba [...] Oni, one są.

Przykład czwartej Konjugacyi. P. Ktore słowa należą do czwartej Konjugacyi? O. Te, co mają wtorą osobę sposobu skaz: cza: teraźn: m. l. na ysz, przez y Greckie.

Koniugacya jest odmienianie słow w ostatnich sylabach, przez sposoby i czasy. Sposoby te cztery: Skazujący, Roskazujący, Złączający i Nieskończony.

Daleko więcej rodzimego słownictwa gramatycznego zawierał z natury rzeczy przeznaczony dla Szkoły Rycerskiej podręcznik W. Szylarskiego [...].

Coniugatio — koniugacyja: genus activum — gatunek działający, reflexivum — ściągający się, passivum — cierpiący, modus indicativus — sposób skazujący, coniunctivus — złączający, imperativus — rozkazujący, infinitivus — nieskończony, nieograniczony (s. 17).

Sposob Skazujący. L. P. Ja mam, ty masz, on ma.

Dla pojęcia rożności między Sposobami [...] w tych wszystkich Koniugacyach do Sposobu Skazującego nic się nie dodaje.

Sposobów jest trzy (Modi tres): Skazujący (indicativus), пишу piszę [...] Roskazujący (imperativus), пиши pisz [...] Nieskończony (infinitivus), писать pisać [...] Ządającego (optativus) i złączającego (et coniunctivus) Sposobow w Rossyjskim języku osobliwych nie ma; lecz zamiast onych używają Skazujący z przydaniem łączeń (conjunctionem) koгдабы gdyby, дабы oby, естьли jeśli, буде bądź dajmy to, i innych.

[Наклонения суть три: изъявительное — пишу, принесу, я читалъ; повелительное — пиши, принеси, читай; неокончательное — писать, принести, читать; желательного и сослагательного наклонений в российском языке особливых нет, но вместо оных употребляют изъявительное с приложением союзов: когдабы, дабы, есть ли, буде и проч. (Łomonosow § 267).]

SPOSOBU SKAZUJĄCEGO, Czas terazniejszy.

Przeprowadzona jej krytyka w stosunku do Duchênebillota budzi ciekawość, jak wyglądała ona u samego Malickiego, bo każe się spodziewać u niego i pod tym względem szeregu zmian.

Terminologia. Litera vocalis — wokala [...].

Coniugatio — koniugacyja [...], modus indicativus — sposób skazujący, indykatyw (s. 118), coniunctivus — przyłączający, konionktyw (s. 118), imperativus — rozkazujący, imperatyw (s. 47), infinitivus — nieskończony, nieograniczony, infinityw (s. 161).

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Coniugatio — koniugacyja: genus activum — gatunek działający, reflexivum — ściągający się, passivum — cierpiący, modus indicativus — sposób skazujący, coniunctivus — złączający, imperativus — rozkazujący, infinitivus — nieskończony.

Dla rosyjskiego napisał go [podręcznik] M. Lubowicz [...] .

Coniugatio — sprzężenie: genus activum — gatunek czyniący, reflexivum — odwrotny, passivum — cierpiący, modus indicativus — sposób skazujący: coniunctivus — złączający, imperativus — rozkazujący, infinitivus — nieskończony.