terminów gramatycznych online
imiesłów przeszły
Język: polski
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Fleksja czyli nauka o odmianach, albo odmiennia: Kr/1917
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
- O Słowie: Malin/1869
- O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
- Pisownia: Król/1907
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
Imiesłów przeszły [słowa posiłkowego To have mieć] Having had miawszy.
Imiesłów przeszły [słowa foremnégo to love kochać] Having loved ukochawszy
IMIESŁOWY (PARTICIPIA).
Czynny (Activium).
znający, a, e [...].
[Imiesłów] Przeszły (praeteritum).
znawszy.
[Imiesłów] Przeszły formuje się zawsze z trzeciej osoby l.p. czasu przeszłego, trybu oznajm. a to tym sposobem: Jeżeli po ł stoi samogłoska, w tedy zamienia się ł na wszy, np. znał, znawszy; mówił, mówiwszy; a jeżeli zaś przed ł stoi spółgłoska, wtedy ł się zostaje i dodaje się do niego szy, np. darł, darłszy; przyszedł, przyszedłszy.
O Imiesłowach (Participia). [...]
B. Imiesłowy są czworakie: 1) Czynny, np. znający, a, e, 2) Bierny, np. znany, a, e. 3) Teraźniejszy, np. znając. 4) [imiesłów] Przeszły, np. znawszy.
[Participium] Praeteritum. [Imiesłow] Przeszły.
Imiesłów przeszły: Zostawszy zhańbionym, wyniósł się czem prędzéj.
[…] Końcówka ł, dodana do temátu słównego urábiá jimiesłów przeszły, który prof. Mikłosicz nazywá jimiesłowem przeszłym Ilgim, odróżniając go tym sposobem od jimiesłowu zaprzeszłego, który nazywá jimiesłowem przeszłym Iym […].
Starosłowiański aoryst zastępujemy w naszym języku pospolicie formą omówną czasu przeszłego dokonanego, starosłowiański zaś niedokonany formą omówną czasu przeszłego niedokonanego lub częstotliwego, które się składają z jimiesłowu przeszłego i s czasu teraźniejszego słowa posiłkowego być.
Przyrostek by pisze się razem na końcu spójników i trybu warunkowego po imiesłowie przeszłym na ł, ła, ło lub na końcu innego wyrazu w tym zdaniu przed orzeczeniem warunkowym: aby, ażeby, gdyby, wiedziałbyś, jużbym zrobił, mybyśmy chcieli itp.
Imiesłów przeszły. Słowa, posiadające w pierwiastku samogłoskę -e-, np. nieś-, wieź-, plet- itp., w imiesłowie przeszłym czynnym zmieniają ją na -o- przed następującą spółgłoską przedniojęzykową twardą: niosła, wiozła, plotła [...].
Grupa 3.: mrę mřeć, wykazuje na pd.-zachodnim Śląsku formy imiesłowów przeszłych od tematu bezokolicznika, jak w języku czeskim [...].
Grupa 3.: mrę mřeć, wykazuje na pd.-zachodnim Śląsku formy imiesłowów przeszłych od tematu bezokolicznika, jak w języku czeskim.
Powiązane terminy
- imiesłów bierny zaprzeszły
- imiesłów czasu przeszłego
- imiesłów czasu przeszłego przysłówkowy
- imiesłów czynny czasu przeszłego nieodmienny
- imiesłów zaprzeszły
- participium praeteriti (temporis)