particula ogólne: cząstka, o zaimku się, słówko, wyrażenie

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mącz/1564 (war. B)
• Stat/1568
• Rot/1616
• Kn/1621
• Men/1649
• Sty/1675
• Malcz/1687
• Woy/1690
• Malcz/1696
• Raph/1698
• Cell/1725
• Kon/1759
• Gott/1766
• Gott/1774
• Gott/1794
• Szum/1809
• Gddk/1816
• Prz/1816
• Mucz/1825
• Malin/1869
• KarłT/1885

Item apud Cic. Saepe pro secus vel aliter, addita particula ac vel atque vel quam.

Qualis pro qualiter comparationibus faciendis apra particula, Vergilius.

Construuntur interdum haec verba cum particula się.

Der Optativus, Potentialis vnd Subjunctivus werden auff keine eigene weise formiret, Sondern sie entlehnen die dritte person von dem Praeterito deß Indicativi, vnd werden ihnen vorgesetzet die vnterschiedene Particulae.

Der Optativus, Potentialis vnd Subjunctivus werden auff keine eigene weise formiret, Sondern sie entlehnen die dritte person von dem Praeterito deß Indicativi, vnd werden ihnen vorgesetzet die vnterschiedene Particulae. [...] Day/ boday [...] bych/ oder bym [...] gdy/ By/ áby/ jeśliby/ gdyby.

BA, particula varium habens usum, aliquando adversatur, ut Bá nie ták.

Cząstká, Particula Lucr. Portiuncula Apul. τὸ μόριον [tò mórion], ἡ μέρις, [μερ]ίδος [sic! powinno być: μερίς, μερίδος] [hē merís, merídos].

Adduntur etiam saepe aliae particulae, praesertim in interrogationibus, ut ć, ś et ʃʒ

Ne particula to jest cząstká bez ákcentu / ták wiele znáczy ják u fráncuzow en, ktorą bywa potwierdzona rzecz wspomniana.

Wann sich aber der Positivus auff ein gi oder chy endiget/ so verwandelt sich das gi oder chy in ein ż/ und wird ihm die Particula sży/ auff welche sich der Comparativus endiget/ zugethan/ als Długi Lang/ Dłużsży Länger [...].

Es wird auch etlichen Verbis Personalibus die Particula si zugethan/ als Boję się [...].

Superlativus sola particula nay vel na praeposita comparativo differt a comparativo.

Es setzen die Pohlen auch die Buchstabe A. oder Particulam Cy. denen Fragen für. Alß. Exempla oder Redens⸗Arten. 1. Wann ist der Herr Anhero gekommen? A Kiedys tu Wmość przybył? [...] 3. Ist der Herr in meinem (in unserm) Hause schon gewesen? Cy byłeś iuż Wmość wmoym (wnaszym) Domu?

Die Conjunctiones, by/ áby/ żeby/ iżby/ nehmen allemahl Conjunctivum Praeteriti temporis und zwar zu der Zeit/ wann in Deutschen Redens Ahrten stehen die Particulae ich möge/ ich möchte/ ich wolte/ ich solte.

Es brauchen die Pohlen eine gar kurze Redens⸗Art durch den Aoristum, oder wie man bey der information nennet Participium in wszy/ oder szy: Welches von dem Perfecto her kommet/ wann die letzte Particula von dem Perfecto łem in wszy oder szy verwandelt wird/ alß: cżytałem ich habe gelesen/ cżytawszy nachdem ich gelesen habe.

Dieses ist auch zu mercken in denjenigen Nominibus, welche aus einer partikulâ, oder Casu obliquo, welcher corrupt ist, und aus einem Casu recto zusammen gesetzet sind, e.g. Arcybiskup, Zakonodavvca &c.

Die Particula li, wenn sie an ein Wort gehänget wird, fraget, als: nászáli to wina [...].

Die meisten Verba reciproca, welche bey sich haben die Particulam się [...].

Die Verba, welche sich mit der particula do anfangen, e.g. dobywam [...].

Coniunctivus zaś (Subiunctivus) przez pewną Particulam przyłączony bywa, i tákoż ma trzy Personas.

Tempora Verborum in Lingua Polonica, desinentia in -szy vel posita cum Particula gdy [...] eleganter mutantur in Ablativum (ut vocant) absolute positum.

Particulae, Partykuły.

Particulæ, cząstke. inseparabiles, nierozdzielne. separabiles, rozdzielne.

Particulæ, pomocniki. inseparabiles, nierozdzielne. separabiles, rozdzielne.

W wyrazach na końcu, których są syllaby obce (przyrostki, particulae) dodane, trzeba tę syllabę dłużej wymawiać, która jest przedostatnią, gdy wyraz jest bez tej obcej syllaby.

Przyrostek, particula.

Postrzegam w naszej mowie jeszcze pewne dosłowinki, o ktorych u nas nie czytam; a ktore nazywać się mogą odrobinkami mowy (μεριδεσ [merides], particulae) czyli przysłowkami, ponad szeregi osmiorakich słow, jakie czytamy u Greków, np. κεν [ken], νυ [ny], οι [oi], τοι [toi], τε [te] itd. u Łacinnikow, np. ce, ne, ue, que, sis itp. bo takie są u nas albo z rodzaju tych, ktore, przysądzone do słow, wskazują zapał Mowcy w zapytaniu o co, lub w wytykaniu czego, jakiemi są: ć, ci, li, lić, ż, że, np. w słowach: tuć, jestci, azali, alić, toż, bądźże itp. albo z rodzaju przyrosłych do słow, ktore znaczenie tychże natężają, jakiemi są: ba, ła, la, ma, pa, su, to, wą itp. np. w słowach: bałuk - łuk, łagodzić - godzić, labiedzić - biedzić, magora - gora, parow - row, sustaw- staw, tojad - jad, wądoł - doł itd.

Particula. Pomocnik.

Particulae, Partikeln Słówka.