Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

particula

Język: łaciński

Cytaty

Construuntur interdum haec verba cum particula się.

BA, particula varium habens usum, aliquando adversatur, ut Bá nie ták.

Cząstká, Particula Lucr. Portiuncula Apul. τὸ μόριον [tò mórion], ἡ μέρις, [μερ]ίδος [sic! powinno być: μερίς, μερίδος] [hē merís, merídos].

Adduntur etiam saepe aliae particulae, praesertim in interrogationibus, ut ć, ś et ʃʒ

Ne particula to jest cząstká bez ákcentu / ták wiele znáczy ják u fráncuzow en, ktorą bywa potwierdzona rzecz wspomniana.

Superlativus sola particula nay vel na praeposita comparativo differt a comparativo.

Coniunctivus zaś (Subiunctivus) przez pewną Particulam przyłączony bywa, i tákoż ma trzy Personas.

W wyrazach na końcu, których są syllaby obce (przyrostki, particulae) dodane, trzeba tę syllabę dłużej wymawiać, która jest przedostatnią, gdy wyraz jest bez tej obcej syllaby.

Przyrostek, particula.

Particula. Pomocnik.

Wszystkie wyrazy, składające mowę polską, dzielą się na dwa główne szeregi: piérwszy wyrazów odmiennych, drugi wyrazów nieodmiennych; a każdy szereg podziela się na cztéry części, z których każda ma własne nazwisko. Te nazwiska są następujące: w szeregu wyrazów odmiennych: 1) Imie, 2) Zaimek, 3) Słowo, 4) Imiesłów; w szeregu wyrazów nieodmiennych: 5) Przyimek, 6) Przysłówek, 7) Spójnik, 8) Wykrzyknik. Cztéry te rodzaje nieodmiennych wyrazów, ściągają niektórzy Grammatycy, pod jeden wyższy rodzaj nazwany Particulae (cząsteczki), od krótkości podobno takich wyrazów: my Polacy nazwać je możemy Pomocnikami, ponieważ spólna ich powinność jest pomagać innym wyrazom do znaczenia jakiéj okoliczności lub związku [...].

Gatunƙi vyrazóv, o któryɦ dotąd była mova y poᵽɍeđająciɦ rozđáłaɦ, z vyjątkem prirostkóv, nazvali łacinɳici zęscaⴅi movy (partes orationis); te zas, v któryɦ sę teráz rozpatryvac bęđem, nazvali ząstezkaⴅi (particulae), ɦcąc taką názvą oznazic jiɦ podrędne stanoɣisko vzględem pérysiɦ. Te partikuły, jako ząstki movy, pod vzględem svéj budovy i ustroju tym sę róƶɳą od zęsci movy, jiz będąc poɳekąd yyrazaⴅi ɳeruɦomeⴅi zili ɳeodiⴅenneⴅi, ɳe podlegają vcale aɳi skłáɳaɳu, aɳi spájaɳu, o któryɦ dotąd była mova. Delą sę one na 4 grona, s któryɦ pérvse obejmuje prisłóvƙi, druge spójɳiki, trece prijimki, zvárte yykrikɳiki.