terminów gramatycznych online
dykcjonarz
Język: polski
Geneza: łac. dictionarium; fr. dictionnaire.
- Ad Lectorem (Do czytelnika): Kus/1646
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- De Generibus Nominum. abo o Rodzaiach Imion: Gott/1762
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O nakłanianiu się słów: Dudz/1776
- O zgadzaniu części mowy: Gott/1787
- Przedmowa do Czytelnika: Malcz/1687
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1785
- Słownik: Tr/1764
- Słownik, cz. I (A - O): SWil/1861
- Słownik, t. 1: A-G: SW/1900-1927
- Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
- Słownik, t. 6: S-Ś: SW/1900-1927
- Słownik, tom I. część I. (A-F): L/1807–1814
- Słownik, tom II (D-G): Dor/1958–1969
- Traktat II. O częściach dyskursu: Dąb/1759
- Wstęp do układu: Kop/1785
Cytaty
Widziałem, czytałem też, Łáskáwy Czytelniku, wiele Dictionarzow, Wokábularzow, Kluczow, i innych Ksiąg o Polskim Języku, spisánych [...].
A ponieważ te słowá bez práwne kończące się ná [...] nie mogą być z diktyonarzow rozeznane, zaczym chciałem ci [...] przed oczy, one wystáwić.
Przysłowia u Włochow [...] Zá czym znáczniejsze, i w pospolitej mowie powszechniejsze połozę, inszych sie w Dykcyonarzu á miánowicie Politi in lingua Italiana doczytász.
[...] wydałem/ w Roku 1686, zupełną Grámmátykę Polską pospołu z dykcyonarzem Niemieckim y Polskim.
Tu notuj iż są w Francuskim niektore Recipoca, choć w Polskim nie są takie; co poznasz, kiedy się przy temie w Dykcjonarzu jest partykuła se; nap: leżeć se coucher.
Dlaczego z Dykcyonarzów, z Kśiąg czytania, słuchania, mówienia z biegłemi w Niemczyznie, genera abo rodzaiów uczyć śię należy.
Dykcjonarz, mownik. grosses Wörterbuch. un Dictionnaire.
Ponieważ do tey Classym należą wszystkie Jmiona Przydane bez Artykułow położone, y iest ich niezmierna Licza, więc Uczących się do Dykcyonarzow odsyłam.
Jeśli kto zatym będzie miał wątpliwość w tej mierze niech się radzi dykcyonarza Xa Knapskiego.
Jeśli kto zatym będzie miał wątpliwość w tej mierze niech się radzi dykcyonarza Xa Knapskiego.
Zbiorém tych wyrazów są Słowniki czyli Dykcjonarze.
[...] pokazuję im źrzódło téj nauki w Słownikach czyli Dykcjonarzach narodowych.
Imiona te, które się z dwóch Rzeczowników składaią, naybardziey podług ich znaczenia formować trzeba, do czego czytania dobrych Dykcyonarzów bardzo iest potrzebne.
DYKCJONARZ, a, m., DYKCJONARZYK, a. m., zdrbn. zbiór słów abo rzeczy, według porządku liter abecadła, słownik. Kras, Zb. 1, 250., [...] Słowozbior; u Trotza słownik = vocabulaire; dykcjonarz = mownik, jak też i na tytule jego dzieła. Właściwiejby mownik = phraseologia). Łacińskiego języka z Polskim dykcjonarzyk. Zab. 15, 130. słowniczek). Ułożenie Polskiego dykcjonarza albo słownika. Mon. 68, 261.
Dykcjonarz, a, lm. e, m. zdr. Dykcjonarzyk, a, lm. i, m. (z fran.) zbiór słów v. rzeczy według porządku głosek abecadła, ob. Słownik. Dykcjonarz geograficzny.
Słownik, a. lm. i. słowozbiór, dykcjonarz, leksykon: S[łownik] powinien mieć ile można wszystkie wyrazy języka i ich znaczenie, czy są jednoznaczne, czy wieloznaczne [...].
Dykcjonarz, a, lm. e książka, zawierająca objaśnienie znaczeń oddzielnych wyrazów, słownik, leksykon, encyklopedia. Zdr. Dykcjonarzyk.
Mównik, a, lm. i, † Mownik słownik, dykcjonarz.
Dykcjonarz m II, lm D. -y a. -ów daw. a) «zbiór, spis wyrazów opatrzonych definicjami; słownik, leksykon»: At, znalazłem jakiś dawny dykcjonarz grecko-łaciński i koryguję go po trochu, PRUS Kłop. 61. [...] ◊ przen. «słownictwo, zasób słów»: Zażyłość była duża; pan i pani w ich dykcjonarzu zostały zastąpione przez ty. DYGAS. Now. III, 139. [...] <fr. dictionnaire>.