terminów gramatycznych online
numerus
Język: łaciński
- Chapitre II. Des verbes / Rozdział II. De verbo: Fook/1768
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- De Etymologia: Mora/1592
- De Litteris earumque pronuntiatione: Men/1649
- De PARTIBUS ORATIONIS: Malcz/1687
- De Participio: DonCul/1560
- De Verbo: DonCul/1560
- De nomine: Vol/1612
- De verbo: Vol/1612
- Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- Donatus De Nomine: DonCul/1560
- Eine kurz⸗gefaßte Grammatica (Krótka gramatyka): Mon/1722
- Etymologia: Rot/1616, Woy/1690, Raph/1698
- Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
- Imię: Müll/1750
- Karta tytułowa: SkorM/1828
- Nomen: Don/1649, Cell/1725, Don/1795, Don/1595
- O Artykułach: Gott/1762
- O Etymologii: Kon/1759
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O słowie: Lub/1778
- Register der Kunst⸗Wörter (słownik): Gut/1669
- Stanislaus quae pars est?: Don/1649
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik: Kn/1621, Kn/1644 (I wyd. 1626), Mon/1780
- Verborum Coniugatio: Cell/1725
- Verbum: Don/1649
- Von den Praepositionibus: Mich/1696–1700 ok.
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
Numerus. Liczbá. Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis, ut hi magistri.
Quid est numerus? Est uox unius uel plurium significantia.
Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut lego. Pluralis, ut legimus.
Numeri participiorum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic legens. Pluralis, ut hi legentes.
Quid est Numerus? Co jest liczba? Est vocis singularis à plurali distinctio: vel est accidens, quo unum à multis discernim[us] [hoc est, multitudinis index.] Lidżbá jest znak, rozdział czyniąca, ktorą pokázujemy, wiele jest czego, to jest, Wiele jest ich, o ktorych mowiemy: Jeśli jeden, czyli więcej.
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość, Przyrownánie, Rodzaj, Liczbá, Wyobráżenie, Spadek. Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus.
Liczby imion wiele są? Dwie. Ktore? Jedná, jáko ten mistrz. Wielka, jáko ci mistrzowie.
Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis ut hi magistri.
Quot numeros habent Poloni?
Numeri quot sunt? Tres: singularis, ut miłuię/amo. Dualis, ut miłuiewá/ nos duo amamus. Pluralis, ut miłuiemy/amamus.
NUMERI NOMINUM. Wie viel haben die Polen Numeros? R. Drey: Nemlich Singularem, Dualem vnd Pluralem. Der Dualis wird nur in etlichen Nominibus gebraucht.
Liczbá. Nŭmerŭs Cicer. Ter. ὁ ἀριθμός [ho arithmós] Item vide [...] Wielka liczbá.
Nŭmĕrus. Liczbá. Miárá 7. Wagá 7. Poszánowánie. Porządék. Rym. Motłoch. Towárzystwo 2. Prozny chleb. Podły. Wiéle 2. Zacz.
Accidentia nominis hoc loco explicanda sunt septem: genus, motio, species, comparatio, casus, numerus, declinatio.
Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus. [...] Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość/ Przyrownánie/ Rodzaj/ Liczbá; Wyobráżenie/ Spadek. [...] Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.
Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis ut hi magistri.
Liczby imion wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko ten mistrz. Wielka/ jáko ci mistrzowie.
Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut ego, Plurális ut legimus.
Liczby słow wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko czytam/ Wielka jáko czytamy.
Quid est numerus? Est vox vnius vel plurium significativa.
Wie viel Zufälle (Accidentia) hat das Nennwort? Acht, 1. die Aenderung (Motionem) Ruszánie. 2. die Ergrösserung (Comparationem) Przyrownywánie. 3. das Geschlecht (Genus) Rodzay. 4. die Zahl (Numerum) Licżba. 5. die Gestalt (Figuram) Wyobráżenie. 6. die Zahlendung (Casus) Spadki. 7. die Abwandelung (Declinationem) Staczánie und 8. das Herkommen (Speciem) Początek.
Wie viel sind Zufälle [Accidentia] des Zeitwortes? Achte? [sic!] (1) daß Geschlecht [Genus] (2) das Herkommen [Species] (3) die Zeit [Tempus] (4) die Weisen [Modi] (6) [sic!] die Gestalt [Figura] (5) [sic!] die Person [Persona] (7) die Zahl [Numerus] und (8) die Zeitwandelung [Conjugatio.].
Zahl / Numerus, Liczbá.
Káżdy Numerus ma swoje pięć Casus, to jest spadkow ktore w ten sposob się názywáją, Nominativus Miánujący, Genitivus Rodzący, Dativus Dájący, Accusativus Oskarzájący, Ablativus Odbierájący lub rozłącájący.
Tákże máją [Włosi] duos numeros, to jest dwie liczbie Singularem, ktory jednę osobę lub rzecz wyraża, Pluralem záś ktory wiele osob lub rzeczy określa i znáczy.
Wie viel sind Numeri? Zwey: Singularis/ der von einem redet/ und Pluralis der von vielen redet.
Accidentia Nominis vulgo numerantur octo: Motio, Genus, Comparatio, Numerus, Casus, Declinatio, Figura, Species.
Attributa verbi personalis [...] sunt octo: Genus, Coniugatio, Modus, Tempus, Numerus, Persona, Figura, Species.
Ein Adjectivum soll mit seinem Substantivo im gleichen Genere, Numero und Casu stehen.
Die Polnische Sprache hat zwey Numeros, Singularen und Pluralem.
Von dem Pronomine. Bey einem Pronomine sind 8. Stücke zu mercken. Species, Significatio, Genus, Figura, Persona, Numerus, Casus, Declinatio.
Bey dem Verbo Personali sind achterley zu mercken: Genus, Conjugatio, Modus, Tempus, Numerus, Persona, Figura, Species.
Wie viel sind Numeri bei den Pohlen?
Nominis Accidentia, są siedm: Qualitas, Genus, motio, Comparatio, Numerus, Casus, Declinatio.
Káżdaz nich, ma dwá Numeros: Singularem, ktory, o czym jednem; i Pluralem, ktory o wielu, tráctuje.
Káżde Tempus, Verbi Finiti, ma dwá Numeros, Singularem, i Pluralem, ma też in Indicativo i Coniunctivo trzy Personas.
Numerus, die Zahl
Które są przymioty albo accidentia Nominis, Pronominis i Participii? Cztery: Casus, Numerus, Genus, Declinatio.
P. Które są accidentia albo Przymioty Verbi? O. Sześć: Genus, albo Vox, numerus, persona, modus, tempus, Conjugatio.
O Artykułach Dla rozeznania Generum abo rodzaiów, Casuum albo kazusów czyli odmian Jmion, i Numeri abo liczby, używaią Niemcy Artykułów które są troiakie. Pierwszy Artykuł Pewny (Definitus) [...]. Drugi Artykuł Niepewny (indefinitus) [...]. Trzeci Artykuł absolutny abo samo ieden bez Substantivum kładnący śię, kładźie śię za Substantivum iakie, pierwey namienione. Jest ten zaś, Er/ sie/ es/ on, ona, ono. Naprzykład Er ist ausgangen wyszedł.
Numerus, Liczba.
Il y a deux nombres, le Singulier, et le plurier.
[...]
Liczby (numeri) są dwie, singularis i pluralis.
Numerus, Liczba.
Słowa Rossyjskie sprzęgają się (coniugantur) przez sposoby (modos), czasy (tempora), liczby (numeros), osoby (personas) i rodzaje (et genera).
Numerus, Liczba, à ta dwojaka. Numerus singularis, Liczba pojedyncza. Pluralis mnoga.
Numerus liczba
Numeri nominum sunt duo, liczby imion są dwie, singularis, jedna albo mała, ut hic Dominus, jako ten Pan, pluralis, wielka, ut hi Domini, jako ci Panowie.
Numeri. Das Nomen ist ein Wort, das sie Sache [...] giebt folglich zwey numeros I. Den Singularem, der von einer Sache redet [...] II. Den Pluralem, der von mehreren spricht [...].
Wyrazy do dziewiątej części mowy należące odmieniają się, a to czworako:
1) Przez Tryby (Modus), np. czytać, czytam, czytaj, czytałbym.
2) Przez Czasy (Tempora), np. czytam, czytałem, czytałem był, będę czytał.
3) Przez Liczby (Numeros), np. czytam, czytamy [...].
Numerus. Liczba.
★Liczba (numerus): a) ★pojedyncza (singularis), b) ★podwójna (dualis), c) ★mnoga (pluralis).
Numerus, p. liczba.