terminów gramatycznych online
mowa ludzka
Język: polski
- Etymologia (Słoworód): Mał/1879
- Fonetyka opisowa: Benni/1923
- Prawa głosowe spółgłosek: Malin/1869
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Rozdział I. O wymawianiu łaciny na wzór polszczyzny: Kop/1778
- Skłanianie rzeczowników: Malin/1869
- Uwagi przedwstępne o psychologji i socjologji języka: BdC/1915
- Wstęp: Szum/1809
- Wstęp. O językach: Mucz/1825
Cytaty
Rozmáite ná świecie są języki: atoli, żé wszystkie są ludzkie, jéden do drugiego większe lub mniejsze ma podobieństwo. Z uwag nád jédnym językiem robi się Grámátyká szczególna, z uwag zaś jednostájnych nad wszystkiemi językámi, robi się Grámátyká powszéchna: obiédwié zasadzają się ná zwyczaju narodowym, i na naturzé mowy ludzkiej.
Nié mámy wpráwdzie dokładnéj Historyi mowy ludzkiéj [...].
Grammatyka jest to porządny zbiór prawideł języka, czyli mowy ludźkiej, ustnej i pisanej.
Z uwag nad jednym językiem robi się Grammatyka szczególna; z uwag zaś jednostajnych nad wszystkiemi językami, robi się Grammatyka powszechna: obiedwie zasadzają się na zwyczaju narodowym i na naturze mowy ludzkiéj.
[…] Stąd widzim, że w mowie ludzkiéj w ogóle rozliczne mogą być samogłoski […].
[...] Práwda że, jak to poniżéj zobáczym, znamię miejscownika i lub u służy do oznaczaniá w liczbie pojedyńczéj nie tylko m iejscownika, ale i celownika i dopełniacza, lecz trzeba tu uwáżyć, że wszystkie te trzy skłonniki miejscownik, celownik i dopełniacz są skłonnikami względnemi (casus obliqui), nie stojącemi w żádnym przeciwieństwie ze sobą, gdy tymczasem w mowie ludzkiéj mianownik i biernik oznaczają dwie wprost sobie przeciwne kategoryje gramatyczne [...].
Powyższe przykłady wystarczą zapewne na to, żeby przeświadczyć każdego o początku mowy ludzkiéj jako rzeczy przez samę niejako podyktowanéj naturę.
Charakter psycho-socjalny języka. Objektywnie żaden język nie istnieje. Nie istnieje mowa ludzka wogóle. Nie istnieje tak zwany język polski w szczególności. Istnieją, jako realności, jedynie indywidua czyli osobniki ludzkie, a raczej pojedyncze głowy ludzkie, oraz należące do nich inne części organizmu, w ten lub ów sposób ujęzykowione.
Głoski mowy ludzkiej w rzeczywistości nie istnieją w takiej izolacji, każda z osoba, jak je dotychczas przedstawialiśmy.