Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

casus localis
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: L., Loc., localis
Język: łaciński
Dział: Fleksja, Części mowy (współcześnie)
  • De PARTIBUS ORATIONIS: Malcz/1687
  • Declinationes Nominium Masculini Femini Neutri Generis (Deklinacja rzeczownika rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego): Kus/1646
  • Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
  • Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
  • Eine kurz⸗gefaßte Grammatica (Krótka gramatyka): Mon/1722
  • Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
  • Mownia: Morz/1857
  • O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
  • O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897
  • Objaśnienie terminologii: Morz/1857
  • Słowniczek: Gaert/1927
  • Wykład znaków i abrewiacji: Tr/1764

Cytaty

Kus/1646, s. [165]

Declinationes Nominum Masculini Generis: [...]

Localis w Pánie in dem Herren.

Gut/1668, s. 11-12

Die Zahlendung Spadek (CASUS.) Wie viel sind der ZahlEndungen bey den Pohlen? Acht als: 1. Die Nennendung (Nominantivus) Miánujący [...]. 2. Die Geschlechtendung (Genitivus) Rodzący [...]. 3. Die Gebendung (Dativus) Dáwający [...]. 4. Die Klagendung (Accusativus) Oskarżájący [...]. 5. Die Rufendung (Vocativus) Wzywájący [...]. 6. Die Nehmendung (Ablativus) Odbierájący [...]. 7. Die WerckzeugsEndung (Instrumentalis) Státkowy [...]. 8. Die OrtEndung (Localis) Mieyscowy [...].

Gut/1669, s. 76-77

Wie viel sind die Zahlendungen bey den Pohlen? Acht / als: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].

[Ile jest w polszczyźnie przypadków? Osiem, mianowicie: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].]
Gut/1669, s. 76-77

Wie viel sind die Zahlendungen bey den Pohlen? Acht / als: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].

[Ile jest w polszczyźnie przypadków? Osiem, mianowicie: 1. Die Nennendung (Miánujący) [Nomintivus] [...]. 2. Die Geschlechtendung (Rodzący) [GENITIVUS] [...]. 3. Die Gebendung (Dawájący) [DATIVUS] [...]. 4. Die Klagendung (Oskarżájący) [ACCUSATIVUS] [...]. 5. Die Ruffendung (Wzywájący) [VOCATIVUS] [...]. 6. Die Nehmendung (Odbierájący) [ABLATIVUS] [...]. 7. Die Werckzeugsendung (Státkowy) [INSTRUMENTALIS] [...]. 8. Die Orthendung (Mieyscowy) [Localis] [...].]
Malcz/1687, s. 4

Wie viel sind Casus? Sechs. Nominativus, Genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, und Ablativus. Denen werden noch zwey zugesetzet/ und heissen Instrumentalis und Localis [...].

[Ile jest przypadków? Sześć. Nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus i ablativus. Dodaje się do nich jeszcze dwa i nazywają się one instrumentalis i localis.]
Mon/1722, s. [24] Definicja

Der Ultimus Casus kan auch Localis genannt werden, weil er gemeiniglich den Ort, wo oder worauf was ist, oder geschiehet, bedeutet., die Praepositiones aber w, oder na oder po müssen allezeit vorher gesetzt werden.

Mon/1722, s. [41]

Sędzia der Richter hat folgende Art in der Declination: Sing. N. Sędzia, G. Sędziego, D. Sędziemu, Acc. Sędziego. V. o Sędzio. Inst. Sędzią. Loc. w Sędziu.

Tr/1764, s. [18]

N. g. D. A. V. I. L. Spadki Polskie. Nominativus, genitivus, Dativus, Accusativus, Vocativus, Instrumentalis, Localis.

Cas/1797, s. 23

Der Deutsche hat, nach Adelung, nur vier dergleichen Fälle; der Lateiner sechs, der Pole aber gar sieben Casus oder Fälle gedacht, nämlich: .1. den Nominativus, 2. den Genitivus, 3. den Dativus, 4. den Accusativus, 5. den Vocativus, 6. den Instrumentalis, 7. den Localis.

Prz/1816, s. 133

Chciałbym mieć Przypadki Imion [...] wyraźnie a stosownie mianowanemi zwyczajem naszych dawnych Nauczycielow Gramatyki Łacińskiej. Oto są moje mianowki, które tu przyłączam dlatego, iż się już w tym Artykule po części do nich stosowałem i w reszcie stosować będę; a te są: Mianowalny (Nominativus), Zaczyjalny (Genitivus), Oddawalny (Dativus), Przedstawialny (Accusativus), Wzywalny (Vocativus), Pomagalny (Instrumentalis) i Przymieszczalny (Localis).

Morz/1857, s. 59 Definicja

Piąty przypadek ze stosunnika wynikły, i bez niego samopasnie nieużywany, który nazwać można miejscowiący (localis), objaśnia daléj działającego i sprawę w stosunku do miejsca, oraz przedmiotu czynności; a odpowiada na pytanie w czém? w kim? przy czém i przy kim? o kim i o czém? po kim i po czém? na kim i na czém?

Morz/1857, s. 379

Przypadek piąty miejscowiący .... Przypadek siódmy, (localis).

Kras/1897, s. 169

[…] Język polski posiada 7 następujących przypadków: nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus, instrumentalis, localis […].

Kras/1897, s. 177 (177-178) Definicja

[…] LOCALIS. (7. przypadek) […] Siódmy przypadek (localis) używał się pierwotnie bez przyimka na oznaczenie okoliczności miejsca (na pyt. gdzie); a kiedy pojęcia czasowe zaczęto wyrażać według analogii pojęć przestrzennych, to 7. przyp. służył również na wyrażenie okoliczności czasu (na pyt. kiedy). W takim znaczeniu napotyka się niekiedy 7. przyp. bez przyimka u dawniejszych naszych pisarzy [...]. Dziś jednak 7. przyp. używa się wyłącznie z przyimkami: przy, w, o, na, po, i dlatego nazywa się niekiedy także przypadkiem przyimkowym (praepositionalis) [...].

Gaert/1927, s. 89

Localis, locativus, p. przypadki.

Gaert/1927, s. 96

★Przypadki - formy imion i zaimków, wskazujące na ich funkcję znaczeniową w stosunku do innych wyrazów w zdaniu: 1. ★mianownik (★nominativus) [...], 7. ★miejscownik (localis, ★locativus).

Powiązane terminy