Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

prawidło gramatyczne

Hasło w cytatach: prawidła gramatyczne, prawidła grammatyczne, prawidło grammatyczne
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Prawidła grammatyczne dzielą się na 4 następujące części.

Ilorakie i ile jest prawideł Szykowania wyrazów?

A. Prawidła porządkowania wyrazów są dwojakie: grammatyczne i retoryczne, czyli krasomówskie, w mowach uroczystych używane.

Wreście nie jest to prawidłem grammatyczném, ale radą. Żmigród nowy w pochodnikach lepiéj przełożyć tak: Nowo– Żmigrodzianin i t. d.

Nauczyciele obcych języków [...] widzą się zmuszeni do zaniechania mniej więcej tego, co językowi obcemu wspólném jest z językiem ojczystym czyli ogólniéj mówiąc, tego, co wszystkim językom jest wspólném, t. j. znaczenia zasad i prawideł gramatycznych, a zatém do zaniechania lub przynajmniéj powierzchownego traktowania tego, co w gramatyce właściwie jest najważniejszém.

„Projekt“ Rady Szkolnej zawierał jednak wiele przedmiotów, które nie należą do pisowni, ale wchodzą w zakres prawideł gramatycznych, albo też tyczą się sposobu wymawiania.

Przeznaczanie jednej z tych dwu form, nimi, dla rodzaju męskiego, a drugiej, niemi, dla żeńskiego i nijakiego, lub tylko dla nijakiego (jak z początku zalecał Kopczyński) jest przepisem zupełnie dowolnym, który nie miał nigdy podstawy w języku żywym, a tym samym nie może mieć znaczenia istotnego prawidła gramatycznego.