Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rodzaj gramatyczny
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: rodzáj, rodzaj gramatyczny
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJO 1999, 496 Definicja współczesna

Rodzaj gramatyczny. Kategoria gramatyczna oparta na różnicach desygnatów. Dla niektórych klas wyrazów (części mowy), występujących w związkach podrzędnych z wyrazami klasy, do której należą nazwy przedmiotów (rzeczowniki), jest kategorią fleksyjną.

Cytaty

UrsMeth/1592 (1998), s. 172 (G-65)

Genus Rod, Rodzaj. Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.

Don/1649, s. [7] Definicja

Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Femininum ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.

Rodzáju imion wiele są? Ktore? Męskie/ jáko ten mistrz. Niewieśćie/ jáko tá mądrość. Oddzielne/ jáko tá łáwá. Pospolite/ jáko ten i tá kápłan.

Kon/1759, s. 33

Adiektywa bez wyraźnego Substantivum położone iákiego są rodzaiu?

Szt/1854, s. 12 Definicja

Mamy w języku naszym trzy grammatyczne rodzaje, a te są: męski, żeński i nijaki, np. ojciec, matka, dziecię.

Szt/1854, s. 17 (17-18)

Rodzaj wszelakich imion i innych wyrazów poznaje się; albo przez znaczenie płci, albo przez domyślny wyraz, albo przez zakończenie, albo przez przypadkowanie, albo przez zamianę zakończenia, albo przez zgodę mowy, albo przez cudzoziemszczyznę, albo na koniec z przyległego wyrazu.

Morz/1857, s. 56

Mowa nasza nadała każdemu rodzajowi istotników odpowiednie zakończenia.

Lerc/1877, s. 8 Definicja

W rzeczownikach rozróżniamy trzy rodzaje: rodzaj męski, rodzaj żeński i rodzaj nijaki. Rodzaj rzeczowników poznajemy po znaczeniu i po końcówce

Lerc/1877, s. 45

Nareszcie w czasach przeszłych i w czasie przyszłym niedokonanym rozróżniamy rodzaje, np. kochałem-łam-łom; pisałem był, pisałam była, pisałom było; będę czytał, będę czytała, będę czytało; kupowaliśmy, kupowałyśmy.

Łoś III/1927, s. 1

Do deklinacji wchodzą formy, wyrażające przypadki (mianownik, wołacz, biernik, dopełniacz, celownik, narzędnik, miejscownik), z któremi też się wiążą cechy rodzaju (męskiego, żeńskiego, nijakiego) i liczby (pojedyńczej, mnogiej, podwójnej); [...].

Łoś III/1927, s. 10

Powszechnie przeto za podstawę podziału na deklinacje bierze się dwie cechy naraz: rodzaj gramatyczny i formę mianownika l. poj.

Powiązane terminy