terminów gramatycznych online
rodzaj gramatyczny
Język: polski
- Budowa wyrazów: Łoś II/1925
- Część druga. O częściach dyskursu: Duch/1699
- Część druga. Odmiana imion: Lor/1907
- Fleksja: Król/1922
- Mownia: Morz/1857
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O literách włoskich i wymowieniu ich: Sty/1675
- Przypisy do rodziału VIII: Kop/1785
- Rozdział IV. O imieniu: Kop/1785
- Rozdział VI. O słowie: Kop/1785
- Rzeczownik: Br/1848
- Składnia: Król/1922
- Wstęp: Lor/1907
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Rodzaj gramatyczny. Kategoria gramatyczna oparta na różnicach desygnatów. Dla niektórych klas wyrazów (części mowy), występujących w związkach podrzędnych z wyrazami klasy, do której należą nazwy przedmiotów (rzeczowniki), jest kategorią fleksyjną.
Cytaty
DE GENERIBUS o Rodzájách.
Znájdują się w języku włoskim sczegulne dwá Genera, álbo Rodzaje męski i Niewieści [...].
Participia to jest uczestnictwá ż pomocnym słowem Sono przemieniáją sie jáko przydatne Imioná, ták, w rodzaju, jáko i w liczbie [...].
Artykuł powinien záwsze przodkowáć Imioná, żeby znáć przez to, jákiego są rodzaju, w jákiej liczbie, i w jákim kazusie, czyli spadku.
Dwá są tylko Rodzáje w języku Fráncuskim, to jest Męski i Białogłowski.
Powtóré, wyszczególniają się cztery pospolitszé Imión odmiany, przez Stopnié, Rodzaje, Liczby, i Przypádki.
Daléj się mówi porządnie o przedniejszych Słowa odmianach przez Osoby, Liczby, w Polskim języku przez Rodzaje, przez Czasy i przez Tryby.
Dwa są Rodzaje czyli Płci w rzeczach, trzeci z ludzkiégo sposobu myśléniá wypływá [...].
Rzeczowniki mają trzy rodzaje: Męski, żeński, nijaki. Pod tym względem język nasz różni się także od wielu języków nowożytnych, które pospolicie nie mają rodzaju nijakiego.
Mowa nasza nadała każdemu rodzajowi istotników odpowiednie zakończenia.
Polskie rzeczowniki mają trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Męski rodzaj wskazuje wyraz ten, żeński ta, nijaki to. Są więc rzeczowniki: ojciec, kowal, koń, kogut, kamień, ogień rodzaju męskiego; rzeczowniki: matka, panna, pani, kura, jabłoń, woda, prawda rodzaju żeńskiego; rzeczowniki: dziecko, źrebię, pole, kłamstwo rodzaju nijakiego.
Rodzaj imion.
Język portugalski rozróżnia dwa rodzaje (géneros): męski (masculino) i żeński (feminino).
Rodzaje: męski, żeński, nijaki.
Przez składnię zgody rozumiemy zasady, wedle których części zdania mniej ważne stosują [jest: stusują] się do ważniejszych (w rodzaju i osobie, liczbie i przypadku) np. Historja jest mistrzynią życia. (nie mistrzem!) Poczcziwi chłopi (forma osobowa) poczciwe chłopy (rzeczowa) i td.
Przyrostki -ъkъ, -ьkъ rozpatrujemy razem przede wszystkiem ze względu na to, że imiona, utworzone z ich pomocą, w zakresie każdego rodzaju gramatycznego tworzą jednakowe grupy znaczeniowe, a po wtóre, że wymiana prasłowiańskich sufiksów rzeczownikowych z twardą lub miękką półgłoską zależy wyłącznie od natury spółgłoski, kończącej temat, do którego dodaje się przyrostek.
Rodzaj.
§ 352. Język polski odziedziczył po prasłowiańskim i dalej po arjoeuropejskim tę właściwość, że każdy rzeczownik ma rodzaj męski, żeński lub nijaki, przyczem rzeczowniki polskie grupują się według rodzajów na podstawie albo swego znaczenia, albo formy.