Historical dictionary
of grammatical terms online

Quotations 12 items  Oż 1883  Przestrogi, narzekania i upominania starszych! (słuchaj!)  

Clear

Kojałowicz Wojc. [Wojciech] Kd dziejopisarz upomina. "Starodawne to i pospolite złe jest; za granicą nabydź coś cudzoziemczyzny, powrócić z nudą w sercu i wzgardą rzeczy ojczystych; i aby się pokazać więcej umiejącemi nad lud pospolity, zarzucić rodowite domowe słowa, na miejscu jich używać słów cudzoziemskich, albo je z ojczystemi ustawnie mieszać".

Kojałowicz Wojc. [Wojciech] Kd dziejopisarz upomina. "Starodawne to i pospolite złe jest; za granicą nabydź coś cudzoziemczyzny, powrócić z nudą w sercu i wzgardą rzeczy ojczystych; i aby się pokazać więcej umiejącemi nad lud pospolity, zarzucić rodowite domowe słowa, na miejscu jich używać słów cudzoziemskich, albo je z ojczystemi ustawnie mieszać".

Mecherzyński Karol. "Wszystkie wady panujące w życiu społecznem, zbytek, niekarność, cudzoziemczyzna, wtargnęły do piśmiennictwa".

Bohusz Xaw. Kdz. "Od dawnego już czasu oczekiwała z niecierpliwością Publiczność Pisarza, któryby się ujął o czystość języka Polskiego [...], prawidła na koniec pewne z duchem języka naszego zgodne przepisał i ustalił".

Łukaszewicz Lesław. "Język Polski wiele cierpiał i cierpi przez języki cudzoziemskie, do których lgną uczeni i bogaci, a szczególniej modą powodowane kobiety".

Mecherzyński Adolf "Uczona pedanteria i miłość cudzoziemczyzny zaszczepiają nowe wyrazy, a rugują te, które były w użyciu, lub nawet jim samym, znosząc pierwiastkowe nowe nadają znaczenie, choć to już nie tkwi w naturze języka ale jest skutkiem zapatrzenia się na obczyznę".

Śniadecki J. [Jan] "Nie mało mowę ćmi i szpeci cudzoziemczyzna: to jest, tok i sposób wyrażania myśli, wzięty z obcych języków, a naszemu nie właściwy".

Fredro Jędrz. Max. [Jędrzej] "Nie Greczynowie albo Łacinnicy tylko szczycić się mogą języka swego ozdobami dosyć nie ubogo wszystkiemu sprostać może tak wybornie, albo podło dogadzając, jak kto popracować w Polszczyźnie; albo opuszczoną wymową odbyć co usiłuje".

Jabłonowski Kaz. [Kazimierz] "Tyleż mamy od wielu wieków utartych polskich prawdziwie pięknych i miłych wyrazów; a śmieją nieuki opuszczać, a zastępować obcemi [...]".

Potocki Stan. hr. [Stanisław] "Piękną jest i użyteczną znajomość języków obcych, lecz najozdobniejszą i najpotrzebniejszą znajomość języka własnego; zwłaszcza nabyta nie przez nawyknienie, lecz przez naukę".

Oetinger Józef "Przeważają w naszym języku słowa czyli czasowniki; kiedy w niemieckim rzeczowniki mają przewagę; służące nie tylko do oznaczenia wprost przedmiotów zmysłowych; ale obok jinnych do wyrażenia wszystkich stosunków rzeczy, jich, przymiotów, czynności, zmian, ruchu i t. d.".

Oetinger Józef "Przeważają w naszym języku słowa czyli czasowniki; kiedy w niemieckim rzeczowniki mają przewagę; służące nie tylko do oznaczenia wprost przedmiotów zmysłowych; ale obok jinnych do wyrażenia wszystkich stosunków rzeczy, jich, przymiotów, czynności, zmian, ruchu i t. d.".