terminów gramatycznych online
Cytaty 289 poz. • Strona 4 z 15 Jes 1886 Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya)
Ale daleko pospolitszą jest teraz już końcówka -ami, wzięta z deklinacyi żeńskiéj.
Odmianę nijaką rozkładamy również na 3 wzorce.
Odmianę nijaką rozkładamy również na 3 wzorce. 1-szy wzorzec obejmuje rzeczowniki, kończące się (po spółgłosce twardéj) na o, np. stado; 2-gi (po spółgłosce miękkiej) na e, np. pole, 3-ci obejmuje rzeczowniki, kończące się na ę. Źródłosłów (temat) tych rzeczowników trzeciego wzorca, kończy się na t lub n (cieląt, imien) przypadek zaś pierwszy powstał po odpadnięciu t (cielę), lub po zamianie en na ą (imię).
Odmianę nijaką rozkładamy również na 3 wzorce. 1-szy wzorzec obejmuje rzeczowniki, kończące się (po spółgłosce twardéj) na o, np. stado; 2-gi [wzorzec] (po spółgłosce miękkiej) na e, np. pole, 3-ci obejmuje rzeczowniki, kończące się na ę. Źródłosłów (temat) tych rzeczowników trzeciego wzorca, kończy się na t lub n (cieląt, imien) przypadek zaś pierwszy powstał po odpadnięciu t (cielę), lub po zamianie en na ą (imię).
Odmianę nijaką rozkładamy również na 3 wzorce. 1-szy wzorzec obejmuje rzeczowniki, kończące się (po spółgłosce twardéj) na o, np. stado; 2-gi (po spółgłoscemiękkiej) na e, np. pole, 3-ci [wzorzec] obejmuje rzeczowniki, kończące się na ę. Źródłosłów (temat) tych rzeczowników trzeciego wzorca, kończy się na t lub n (cieląt, imien) przypadek zaś pierwszy powstał po odpadnięciu t (cielę), lub po zamianie en na ą (imię).
Celownik ma stałą końcówkę: om.
Końcówka: ów nigdy tu miejsca mieć nie może, z wyjątkiem rzeczowników męskich zgrubiałych na sko.
Narzędnik ma tu piérwotne zakończenie: y.
Niektóre tylko rzeczowniki z wzorca 2-go przybierają dla dźwięczności końcówkę -i (y).
Po przegubie twardym (z wyjątkiem g, k, ch), następuje: e miękkie, przyczem zachodzą zmiany fonetyczne podług ogólnych prawideł (zmiękczenia i zwątlenia).
Po przegubie twardym (z wyjątkiem g, k, ch), następuje: e miękkie, przyczem zachodzą zmiany fonetyczne podług ogólnych prawideł (zmiękczenia i zwątlenia).
Miejscownik kończy się obecnie już tylko na: ach (dziełach, polach, itd.), zamiast dawniejszej końcówki na: ech, utrzymującej się jeszcze tylko w niektórych rzeczownikach.
Odmianę tę rozkładamy również jak poprzednie na 3 wzorce. Wzorzec 1-szy obejmuje rzeczowniki zakończone na a, o, z ostatnim przegubem (tematową) twardym: bab-a, nog-a, Kmit-a, Fredr-o. Wzorzec 2-gi obejmuje rzeczowniki na a, i, z ostatnim przegubem miękkim: kani-a, religi-a, pan-i, Angli-a, cieśl-a, kaznodziej-a. Wzorzec 3-ci obejmuje rzeczowniki, zakończone na spółgłoskę miękką: noc, nić, kość, mysz, twarz;— spółgłoska ta nie jest końcówką deklinacyjną, a tylko ostatnim przegubem, gdyż tutaj źródłosłów jest Mianownikiem, (podobnie jak w Odmianie 1-éj).
Odmianę tę rozkładamy również jak poprzednie na 3 wzorce. Wzorzec 1-szy obejmuje rzeczowniki zakończone na a, o, z ostatnim przegubem (tematową) twardym: bab-a, nog-a, Kmit-a, Fredr-o. Wzorzec 2-gi obejmuje rzeczowniki na a, i, z ostatnim przegubem miękkim: kani-a, religi-a, pan-i, Angli-a, cieśl-a, kaznodziej-a. Wzorzec 3-ci obejmuje rzeczowniki, zakończone na spółgłoskę miękką: noc, nić, kość, mysz, twarz;— spółgłoska ta nie jest końcówką deklinacyjną, a tylko ostatnim przegubem, gdyż tutaj źródłosłów jest Mianownikiem, (podobnie jak w Odmianie 1-éj).
Odmianę tę rozkładamy również jak poprzednie na 3 wzorce. Wzorzec 1-szy obejmuje rzeczowniki zakończone na a, o, z ostatnim przegubem (tematową) twardym: bab-a, nog-a, Kmit-a, Fredr-o. Wzorzec 2-gi obejmuje rzeczowniki na a, i, z ostatnim przegubem miękkim: kani-a, religi-a, pan-i, Angli-a, cieśl-a, kaznodziej-a. Wzorzec 3-ci obejmuje rzeczowniki, zakończone na spółgłoskę miękką: noc, nić, kość, mysz, twarz; — spółgłoska ta nie jest końcówką deklinacyjną, a tylko ostatnim przegubem, gdyż tutaj źródłosłów jest Mianownikiem, (podobnie jak w Odmianie 1-éj).
Odmianę tę rozkładamy również jak poprzednie na 3 wzorce. Wzorzec 1-szy obejmuje rzeczowniki zakończone na a, o, z ostatnim przegubem (tematową) twardym: bab-a, nog-a, Kmit-a, Fredr-o. Wzorzec 2-gi obejmuje rzeczowniki na a, i, z ostatnim przegubem miękkim: kani-a, religi-a, pan-i, Angli-a, cieśl-a, kaznodziej-a. Wzorzec 3-ci obejmuje rzeczowniki, zakończone na spółgłoskę miękką: noc, nić, kość, mysz, twarz; — spółgłoska ta nie jest końcówką deklinacyjną, a tylko ostatnim przegubem, gdyż tutaj źródłosłów jest Mianownikiem, (podobnie jak w Odmianie 1-éj).
Zachodzą tu przytem zmiany fonetyczne podług ogólnych prawideł głosowni.
Rzeczowniki męskie: sędzia, hrabia, margrabia,— mają obok zwykłej formy, także formę przymiotnikową.
Rzeczowniki męskie: sędzia, hrabin, margrabia,— mają obok zwykłej formy, także formę przymiotnikową.
W wyrazach obcego pochodzenia, jak: Szwecyja, Francyja, kolacyja, Anglija, biblija, skraca się także ji na i, jakoto: Francyi, kolacyi, Anglii, biblii, dlatego należy też i w Mianowniku liczby pojedynczéj i pokrewnych mu formach, pisać te wyrazy bez j.