Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 289 poz. • Strona 3 z 15  Jes 1886  Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya)  

Po podniebiennych: cz, sz, ż, dż, toż po rz, jako i po [spółgłoskach] syczących c, dz, brzmi nasze miękkie i jakby y, i dlatego je też zawsze w tych razach zastępujemy w piśmie przez y.

Po spółgłoskach gardłowych k, g, i czasem nawet po ch, niezdolni jesteśmy wymówić grubego y tam nawet, gdzie ono z konieczności po nich następuje; ale wymawiamy zawsze tak, że to brzmienie dla ucha wyrównywa zupełnie brzmieniu samogłoski i.

Po spółgłoskach gardłowych k, g, i czasem nawet po ch, niezdolni jesteśmy wymówić grubego y tam nawet, gdzie ono z konieczności po nich następuje; ale wymawiamy zawsze tak, że to brzmienie dla ucha wyrównywa zupełnie brzmieniu samogłoski i.

Po spółgłoskach gardłowych k, g, i czasem nawet po ch, niezdolni jesteśmy wymówić grubego y tam nawet, gdzie ono z konieczności po nich następuje; ale wymawiamy zawsze tak, że to brzmienie dla ucha wyrównywa zupełnie brzmieniu samogłoski i.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

Stąd tedy mówimy i piszemy zawsze zamiast pierwotnego: wilky, rogy, chychotać, — wilki, rogi, chichotać. Samogłoska i jest w nich tylko pozorna, zastępcza.

W nadawaniu rzeczownikom osobowym formy już rzeczowéj, już to osobowéj, panuje w polskim języku swoboda. Nowsza polszczyzna najzwykléj używa formy osobowej, mianowicie w prozie.

W nadawaniu rzeczownikom osobowym formy już rzeczowéj, już to osobowéj, panuje w polskim języku swoboda. Nowsza polszczyzna najzwykléj używa formy osobowej, mianowicie w prozie.

W nadawaniu rzeczownikom osobowym formy już rzeczowéj, już to osobowéj, panuje w polskim języku swoboda. Nowsza polszczyzna najzwykléj używa formy osobowej, mianowicie w prozie.

Że to y jest tu tylko pozorne, zastępcze, widać to po poprzedzających spółgłoskach.

Że to y jest tu tylko pozorne, zastępcze, widać to po poprzedzających spółgłoskach.

Od tego więc czasu używają piérwotnéj formy przypadku IV-go liczby mnogiej tylko same jeszcze rzeczowniki zwierzęce i nieżywotne.

Pamiętać należy praktyczną zasadę: rzeczowniki osobowe mają Biernik l. mn. = Dopełniaczowi; rzeczowniki zaś zwierzęce i nieżywotne mają Biernik licz. mn. = Mianownikowi.

Pamiętać należy praktyczną zasadę: rzeczowniki osobowe mają Biernik l. mn. = Dopełniaczowi; rzeczowniki zaś zwierzęce i nieżywotne mają Biernik licz. mn. = Mianownikowi.

Później dopiero zaczęto coraz częściej używać w takich razach formy II-go przypadku zamiast IV-go.

Odmianę nijaką rozkładamy również na 3 wzorce.