Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

złączenie część mowy

Hasło w cytatach: słączenie, złączénie
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

ZŁĄCZENIE [...] – gram. coniunctio złączenie, copulativa złączająca R h3v (md); spojenie, złączenie coniunctio est quedam pars orationis indec<linabilis> R h3v; Spojenie, złączenie coniunctio RN (wykl. przednia); wypełniające złączenie expletiva coniunctio R X5 v (md). Zob. ODŁĄCZENIE, ROZŁĄCZENIE.

Coniunctio quid est? Pars orationis annectens ordinansque sententiam.

Coniunctio Uwiąská ábo złączenie, iż sentencją porząd postánawia.

Pronomen Namiestnik, Adverbium Przysłowie, Participium Uczęstnik, die Conjunction Złączenie, die Präposition Przekładanie, die Interiection Wdanie (S. 3).

Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imię, Namiástek, Słowo, Przysłowie, Uczesnik, Złączenie, Przekłádánie, Wdánie.

PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium, Participium, Coniunctio, Praepositio, Interiectio.

PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium: Participium, Conjunctio, Praepositio, Interiectio.

Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imie/ Namiestnik/ Słowo/ Przysłowie: Uczestnik/ Złącz[e]nie [Złaczdnie!] / Przekłádánie / Wdánie.

Coniunctio quid est? Pars orationis annectens oridnansque sententiam.

Złączenie co jest? Część mowy złączájąc i rządząc zupełność.

P. Co to jest sposob skazujący? O. Jest kształt wyrażenia rożnych czasow słowa bez żadnego złączenia czyli koniunkcyi, i bez wszelkiej jak nazywamy partykuły, do verbum należących. P. [...] O. [...] te czasy: jest, wsławili się, nie zaniedbamy, nie mają żadnej koniunkcyi ani partykuły, do ktorej by należały.

Conjunctio quid est? Złączénie co jest? Par[s] orationis indeclinabilis, Część mowy niestaczająca się, conjugens, vel etiam disjungens, złączające albo też rozłączające, voce[s] aut sententias, słowa, albo sentencje, ùt sed, sivè, jako ale, lubo.

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Reguł [...].

Nomen proprium — imię własne, appellativum — pospolite, pronomen demonstrativum — namiastek ukazujący, relativum — powtarzający; verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przełożenie, coniunctio — słączenie, interiectio — wołanie.

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Donata. Pronomen infinitum — namiestnik, namiastek niezamierzony, verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przekładanie, coniunctio — złączenie, interiectio — wdanie.

Praktyczny rezultat tego powoływania się na mistrza stanowi u Dobrackiego obok posługiwania się nowożytnymi terminami także ich słownik niemiecko-łacińsko-polski, zawarty w jednej edycji drugiego wydania jego gramatyki.

Terminologia [...].

Nomen substantivum proprium [...]; pronomen — namiestnik, namiastek, verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przełożenie, coniunctio — złączenie, interiectio — wdanie.