terminów gramatycznych online
coniunctio spójnik
Cytaty
ZŁĄCZENIE [...] – gram. coniunctio złączenie, copulativa złączająca R h3v (md); spojenie, złączenie coniunctio est quedam pars orationis indec<linabilis> R h3v; Spojenie, złączenie coniunctio RN (wykl. przednia); wypełniające złączenie expletiva coniunctio R X5 v (md).
Coniunctio quid est? Pars oriationis annectens ordinansque sententiam. Coniunctioni quot accidunt? Tria. Quae? Potestas, figura, et Ordo.
Coniunctio Uwiąská ábo złączenie, iż sentencją porząd postánawia.
Unde dicitur coniunctio? A coniungendo, quod coniungat elocutionem. Nam si quis dicat, Ego tu eamus, diffidet locutio, si interpono et dicens: Ego et tu eamus, inicipit cohaerere.
Quid est Coniunctio? Est vox id est pars Orationis, connectens [id est Ordinans,] tam Verba, quam sententias, [Tá cząstká mowy Coniunctio, złącza wespoł słowá i mowę álbo sentencją. Ut, Furor iraque mentem praecipitant, [popędliwość á gniew rozum záślepiáją.].
Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imię, Namiástek, Słowo, Przysłowie, Uczesnik, Złączenie, Przekłádánie, Wdánie.
PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium, Participium, Coniunctio, Praepositio, Interiectio.dž
In adverbio, conjunctione, et interiectione nihil quod videam observandum occurrit, praeter significationem.
Coniunctioni Latinae cum respondet quidem Polonica gdy, sed ea in Polonicis semper indicativum postulat.
PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium: Participium, Coniunctio, Praepositio, Interiectio.
Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imie/ Namiestnik/ Słowo/ Przysłowie: Uczestnik/ Złącz[á]nie / Przekłádánie / Wdánie.
Coniunctio quid est? Pars orationis annectens ordinansque sententiam.
Złączenie co jest? Część mowy złączájąc i rządząc zupełność. Coniunctioni quot accidunt: Tria. Quae? Potestas, figura, et ordo.
Złączeniu wiele przypada? Troje. Ktore? Moc/ wyobráżenie/ i rząd.
DE CONIUNCTIONE. O złączániu.
Coniunctio jest cząstká, ktora insze części mowy pospołu złącza, jáko to złączájące. Ancora jeszcze [...].
Expositis, quae ad literarum affectiones pertinere videbantur, ad dictiones ipsas seu partes Orationis progredimur. Sunt autem ut apud Latinos, ita apud Polonos, octo: Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Praepositio, , Adverbium, Interiectio, Coniunctio.
O Częściách Dyszkursu. [...]
Wszystek dyszkurs jest komponowány z dziewiąci części, ktore są.
Articulus, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Conjunctio, Interjectio.
Artykuł, Imię, Namięstnistwo, Słowo, Uczestnictwo, Przysłowie, Prepozycya, lub Przekładánie, Konjunkcya, lub Złączánie, Interjekcya, lub Wtrącenie.
[l'Article], Le Nom, le Pronom, le Verbe, le Participe, l'Adverbe, la Préposition, la Conjonction, l'Interjection.
Słowá, łácińskiego Języká (Partes Orationis) są Ośmiorákiego rodzáju: Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium, Praepositio, Coniunctio, Interiectio.
Coniunctiones, złączáją Cząstki mowy ták pojedyncze słowká, jáko też Commata i periodos, jedne z drugiemi. A te są rozmáitego gátunku.
Podział Grammatyki i Mowy. [...] P. Wiele jest rodzajow słow ktorych zażywamy w mowieniu? O. Ośm, ktore nazywamy częściami mowy. P. Ktore są te ośm części mowy? O. Imie czyli Nomen, Zaimek Pronomen, Słowo Verbum, Uczestnictwo Participium, Przekładanie Praepositio, Przysłowie Adverbium, Złączanie Conjunctio, i Wrzucenie Interjectio. Z ktorych pierwsze cztery albo się deklinują, albo koniugują.
Des Conjonctions. La Conjonction est une Particule indéclinable, qui lie, et rend l'ordre au discours.
[...]
De Coniunctionibus. Koniunkcja jest do partykuła niedeklinująca się, ktora łączy, i czyni porządek w mowie.
Mowa dzieli się na ośm części. I. Imie, po Łacinie Nomen, jest nazwisko jakiej rzeczy, np: Niebo. II. Zaimek, Pronomen [...] III. Słowo, Verbum [...] IV. Uczestnictwo, Participium [...] V. Przysłowie, Adverbium [...] VI. Łączenie, Conjunctio, co łączy słowa z słowami lub sens z sensem, np: chociaż, przecie, bowiem, ale. VII. Przekładanie, Praepositio [...] VIII. Interiekcya, Interjectio [...].
Wszystkie Rossyjskie rzeczenia dzielą się na ośm części, i do nich się odnoszą, które są: Imie (Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum), Uczesnictwo (Participium), Przysłowie (Adverbium), Przekładanie (Praepositio), Łączenie (Coniunctio), Międzymiot (Interiectio).
Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.
Conjunctio quid est? Złączénie co jest? Par[s] orationis indeclinabilis, Część mowy niestaczająca się, conjugens, vel etiam disjungens, złączające albo też rozłączające, voce[s] aut sententias, słowa, albo sentencje, ùt sed, sivè, jako ale, lubo.
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! biada! o Boże! o Nieba! Cyt! hopsa! hejda!
IIga: Spojnik (Conjunctio) np. jeśli, że, i, gdy, i t. d.
Conju[n]ctio. Spojnik.
Wszystkie istności wedle powyższego wykładu słowem naznaczone: istotniki, przymiotniki, sprawomiany, dosprawiany, stosunniki, mogą stawiać się pojęciu człowieka, nie tylko same z osobna, lecz i w złączeniach z innemi swego rodzaju, albo w złączeniach różnorodnych rodzajów; — potrzeba więc było mowie jeszcze jednego wiązadła spajającego wyrazy w całość systematyczną, dla należytego obrazowania myśli — i otrzymała takowe. A to była szósta doba tworzenia, — rodzaj zaś tych nazwań przezwiéjmy spójnikiem, (conjunctio).
Coniunctio, p. wyrazy II.
★Spójniki (coniunctiones) - wyrazy łączące części zdania pojedynczego lub złożonego.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); [...] B. Wyrazy ★niesamodzielne: 1) ★przyimek (praeposito); 2) ★spójnik (coniunctio); 3) ★wyrazki, ★partykuły.