liczba mała

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Don/1595
• Don/1649
• Sty/1675
• Duch/1699
• Mal/1700
• Dąb/1759
• SzyGram/1767
• Fook/1768
• Nał/1774
• Lub/1778
• Don/1795
• Gddk/1816
• Kor/1961

To jest ktorego rodzący i dawájący máłej liczby, i miánujący i wzywájący wielkiej licz[by] w diftong się kończą. Oskarżájący w ukrocone. Wzywájący rowny jest miánującemu. Odbierájący w przedłużone.

Haec est cuius genitivus et dativus singulares, et nominativus et vocativus plurales in ae diphtongon desinunt. Accusativus in am correptam. Vocativus similis est nominativo. Ablativus in a productam.

Pierwsza ktora jest? ktora w Skázującym obyczáju czásu niniejszego, liczby máłej, wtorej osoby, w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.

Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secunda persona, verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s.

Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secundae personae, in verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s. Pierwsza ktora jest? ktora wskázującym obyczáju czásu niniejszego/ liczby máłej/ wtorej osoby/ w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.

Impersonale Passivum: złącza się z trzecią osobą słowá pomocnego Sono Jestem, w máłej liczbie w czásiech przeszłych, jáko w przeszłym doskonałym [...].

L', le, la [...] znáczą máłą liczbę.

Przykład I. Mała liczba, wielka liczba Mian. Stanisław, Stanisławowie

O. Są następujące: M. l. w. l. m. l. w. l. M. Bog, Bogowie. Xiądz, Xięża.

P. Jak się wyrażają osoby w Werbach? O. Przez osoby Pronominow, to jest w małej liczbie Ja przez wszystkie rodzaje. [...] On w rodzaju męskim. Ona w rodzaju niewieścim. Ono w rodzaju oddzielnym

O. Kładzie się w liczbie wielkiej, ponieważ dwa słowa liczby małej ważą za jedno liczby wielkiej, nap: Ojciec i Brat moj.

Przytoczone argumenty przeciw rodzimej terminologii nie na wiele się jednak zdały. Znaleźć ją można i w gramatyce łaciny F. Fookowitza [...].

Flexio — nachylanie, infleksyja, declinatio — deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, neutrum — trzeci, numerus singularis — liczba mała (s. 158), pluralis — wielka (s. 160).

Le Nominatif concorde avec le verbe en nombre, et en personne, c'est à dire, que si le nominatif est de nombre singulier, et de la première personne, le verbe doit être du même nombre, et de la même personne.

[...]

Nominativus zgadza się cum verbo w liczbie i osobie, to jest; jeżeli nominativus jest małej liczby, i pierwszej osoby, verbum trzeba kłaść w tejże liczbie i osobie.

Litera Г. wymawia się różnie [...] jak Х. w mianującym małej liczby (nominativus numeri singularis.) Богъ, i w Cudzoziemskich kończących się na угръ: Санкпетербургъ, Peterburg.

Owszem własność Rossyjskiego języka unika tęskliwej litery И. gdy ta z kończenia słow sposobu nieskończonego, (ex terminatione verborum modi infinitivi,) i z drugiej osoby małej liczby dawno wytrącona, i zamiast писати, pisać .... zażywają, писать.

Formowanie liczby mnogiej, z liczby małej.

Praktyczny rezultat tego powoływania się na mistrza stanowi u Dobrackiego obok posługiwania się nowożytnymi terminami także ich słownik niemiecko-łacińsko-polski, zawarty w jednej edycji drugiego wydania jego gramatyki.

Terminologia [...].

Declinatio — staczanie: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — niewieści, neutrum — oddzielny, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka, dualis — dwojkowa, casus nominativus — spadek mianujący, genetivus — rodzący, dativus — dawający, accusativus — oskarżający, vocativus — wzywający, instrumentalis — statkowy, locativus — miejscowy.

Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].

Declinatio — przemiana, staczanie, deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — niewieści, białogłowski, neutrum — oddzielny, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka [...].

Nie spełniała tych postulatów nie w tym zresztą celu wydana gramatyka F. Menińskiego. Zrealizował je dopiero F. D. Duchênebillot.

Terminologia [...].

Declinatio — deklinacyja, przemiana: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka, casus nominativus — kazus, spadek mianujący, genetivus — rodzący, dativus — (od-, s. 32) dawający, accusativus — oskarżający, vocativus — wzywający.

Przeprowadzona jej krytyka w stosunku do Duchênebillota budzi ciekawość, jak wyglądała ona u samego Malickiego, bo każe się spodziewać u niego i pod tym względem szeregu zmian.

Terminologia. Litera vocalis — wokala [...].

Declinatio — deklinowanie, nachylanie: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — niewieści, neutrum — oddzielny, numerus singularis — liczba mała, pojedynkowa, pluralis — wielka.

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Declinatio — deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, neutrum — trzeci, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka.

Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].

Declinatio — spadkowanie: genus masculinum — rodzaj, naz(y)wanie męskie, femininum — niewieście, niewiesne, numerus singularis — liczba mała, pluralis — wielka, casus nominativus — spadek mianujący, genetivus — rodzący, dativus — dawający, accusativus — skarżący, oskarżający (s. 265), vocativus — wzywający.