terminów gramatycznych online
liczba mała
Cytaty
To jest ktorego rodzący i dawájący máłej liczby, i miánujący i wzywájący wielkiej licz[by] w diftong się kończą. Oskarżájący w ukrocone. Wzywájący rowny jest miánującemu. Odbierájący w przedłużone.
Haec est cuius genitivus et dativus singulares, et nominativus et vocativus plurales in ae diphtongon desinunt. Accusativus in am correptam. Vocativus similis est nominativo. Ablativus in a productam.
Pierwsza ktora jest? ktora w Skázującym obyczáju czásu niniejszego, liczby máłej, wtorej osoby, w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.
Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secunda persona, verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s.
Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secundae personae, in verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s. Pierwsza ktora jest? ktora wskázującym obyczáju czásu niniejszego/ liczby máłej/ wtorej osoby/ w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.
Impersonale Passivum: złącza się z trzecią osobą słowá pomocnego Sono Jestem, w máłej liczbie w czásiech przeszłych, jáko w przeszłym doskonałym [...].
L', le, la [...] znáczą máłą liczbę.
Máła liczbá jest, kiedy o jednej tylko rzeczy się mowi v. g. [...] la chambre, izbá, o jednej tylko izbie mowię.
Liczbá u Fráncuzów dwojáka [...]. Máła álbo pojedynkowa, to jest, gdy o jednym tylko mowá, zowią Singulier; wielka záś to jest gdy o wielu mowá, zowią Pluriel.
P. Wieloraka jest liczba? O. Dwojaka: mała i wielka; w liczbie małej mowi się o jednej rzeczy: w wielkiej o dwoch lub wielu [...] w małej liczbie: Każdy człowiek żyjący umiera; w wielkiej liczbie: Wszyscy ludzie żyjący umierają.
Przykład I. Mała liczba, wielka liczba Mian. Stanisław, Stanisławowie
O. Są następujące: M. l. w. l. m. l. w. l. M. Bog, Bogowie. Xiądz, Xięża.
P. Jak się wyrażają osoby w Werbach? O. Przez osoby Pronominow, to jest w małej liczbie Ja przez wszystkie rodzaje. [...] On w rodzaju męskim. Ona w rodzaju niewieścim. Ono w rodzaju oddzielnym
O. Kładzie się w liczbie wielkiej, ponieważ dwa słowa liczby małej ważą za jedno liczby wielkiej, nap: Ojciec i Brat moj.
Przytoczone argumenty przeciw rodzimej terminologii nie na wiele się jednak zdały. Znaleźć ją można i w gramatyce łaciny F. Fookowitza [...].
Flexio — nachylanie, infleksyja, declinatio — deklinacyja: genus masculinum — rodzaj męski, femininum — białogłowski, neutrum — trzeci, numerus singularis — liczba mała (s. 158), pluralis — wielka (s. 160).
Le Nominatif concorde avec le verbe en nombre, et en personne, c'est à dire, que si le nominatif est de nombre singulier, et de la première personne, le verbe doit être du même nombre, et de la même personne.
[...]
Nominativus zgadza się cum verbo w liczbie i osobie, to jest; jeżeli nominativus jest małej liczby, i pierwszej osoby, verbum trzeba kłaść w tejże liczbie i osobie.
P. Co to jest słow Liczba, albo w słowach? (le Nombre) O. Jest sposob ktorym wymawiamy, albo jednę rzecz, albo wiele rzeczy razem. P. Wieloraka jest ta słow-Liczba? O. Dwojaka: Mała Liczba: (le Singulier) i Wielka Liczba (le pluriel), tamtej zażywamy, kiedy mowa o jednej tylko rzeczy; a tej kiedy mowa jest o wielu rzeczach.
Litera Г. wymawia się różnie [...] jak Х. w mianującym małej liczby (nominativus numeri singularis.) Богъ, i w Cudzoziemskich kończących się na угръ: Санкпетербургъ, Peterburg.
Owszem własność Rossyjskiego języka unika tęskliwej litery И. gdy ta z kończenia słow sposobu nieskończonego, (ex terminatione verborum modi infinitivi,) i z drugiej osoby małej liczby dawno wytrącona, i zamiast писати, pisać .... zażywają, писать.
Numeri nominum sunt duo, liczby imion są dwie, singularis, jedna albo mała, ut hic Dominus, jako ten Pan, pluralis, wielka, ut hi Domini, jako ci Panowie.
Formowanie liczby mnogiej, z liczby małej.