gerundium

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Bart/1544
• DonCul/1560
• Mącz/1564 (war. B)
• Stat/1568
• Mora/1592
• Don/1595
• Rot/1616
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Don/1649
• Men/1649
• Gut/1668
• Gut/1669
• Woy/1690
• Mich/1696–1700 ok.
• Raph/1698
• Mon/1722
• Cell/1725
• Kon/1759
• Gott/1766
• Klecz/1767
• Fook/1768
• Gott/1774
• Kop/1778
• Lub/1778
• Mon/1780
• Prz/1816
• SkorM/1816

DWACZEK gram. dwaczek gerundius i. duo in se includens R n7v (ml.; av. gerundia vel gerundiva). Zob. DWOISTY.

ZNOŚNY znossny tolerabilis R J 5; – gram. znoszne (Nom. plur.), dwoiste słowa gerundia vel gerundiva dicuntur quedam nomina, que gerunt omnimodam significationem suorum verborum ..., utraque gerunt significationem, sc. activam et passivam R n7v.; znoszne gerundia verba R O5v; znossne gerundia verba RN (k. tyt.); znoszne verba gerundia RN (k.tyt.). Zob. NIEZNOŚNY.

Gerundia vel participialia verba sunt haec, amandi, amando, amandum.

Gerundium [Germidium] , a Grammaticis dicitur nomen participiale carens numeris et personis sub una voce activam et passivam significationem gerens. Ut, amandi, amando, amandum.

Videndo Gerundij modus, a passivo Vergilius, Urit videndo foemina.

GERUNDIA. Di. Videndi gratia, Dla widzenia/ku widzeniu. Do. Videndo, Widząc. Dum Videndum, Ad videndum, Ku widzeniu, dla widzenia. [...] Haec autem gerundia et supina Latinorum sunt. Poloni illis carent.

Noszące álbo ucześne słowá są te, miłowánia, miłowániu, miłowániu.

Gerundia vel participialia verba sunt haec, amandi amando amandum.

Vißweilen wird auch durch die Figur Apocopen in allen dreyen Generibus der letzte Buchstabe aussen gelassen/ vnd an statt deß Lateinischen Gerundij in DO, gebraucht. Als/ ociec umieráiąć dzieci swe bratu poruczył.

Bißweilen wird der Polnische Infinitivus, im fragen/ gebraucht/ wie das Lateinische Gerundium in DUM, als/ iść s tobą [...] Coż czynić? was sol man machen?

Habet tamen quoddam praeteritum participii seu gerundii, desinitque in ʃʒy praecedente quacumque consonnte respondetque praeterito participii verborum Latinorum deoonentium.

Per infinitivum igitur saepe hoc gerundium in di reddimus.

Gerundio similiter in dum proprie carent, illud autem reddunt vel per praepositionem et verbale [...] vel utuntur aliqua alia periphrasi.

Gerundia vel participialia verba sunt haec, amandi, amando, amandum.

Noszące ábo uczestne słowá są te/ miłowániu/ miłowániu/ miłowániu.

Noszące ábo uczestne słowá są te/ miłowániu/ miłowániu/ miłowániu. Konieczne miłowáć/ ku miłowániu.

Gerundia vel participialia verba sunt haec, amandi, amando, amandum. Supina amatum, amatu.

Führende Wörter (Gerundia) sind diese. Byciá u[nd] Będąc [...] Bywszy [...].

Die Gerundia, so sich im Lateinischen auf ein dum enden / dieselbe werden durch das Wörtlein potrzebá oder trzebá (es ist von nöthen/) im Polnischen füglich und zierlich mit einer Weise zu endigen erkläret / und außgesprochen / alß: Potrzebá się Pánu pilnie modlić.

Führende Zeitwörte / Gerundia, Noszące.

Gerundium descendit a prima persona singularis numeri, indicativi modi, temporis praesentis.

Gerundium in di efferimus infinitivo, ut tempus dormiendi czas spać. Interdum redditur per substantivum verbale.

Gerundium. Czyniąc / im oder mit thun.

Das Gerundium kommt her von der ersten Person Sing. Num. Præs. Temp. Indicat. Mod. Das Participium aber wird gemacht von dem Gerundio durch hinzusetzung des Buchstabens y.

Welches Verbum sich von Futuro anfängt / und nicht von Tempore Praesenti; Das hat kein Gerundium, auch kein Particip. Activum Praesens.

De Gerundiis, Supinis et Participiis. 1. Gerundia ná Di kłádziemy, ná miejscu polskiego Infinitivi, gdzie są Nomina voluntatis, aut facultatis, ktore wyznaczáją zadość, chęć, i możność, jáko. Animus discendi. Voluntas occidendi. Amor, cupido, studium, proficiscendi.

Gerundia, Gerundya.

Mało nam nie dostaje, żebyśmy Łacińskiej mowie wyrownali, bo tylko Gerundia, supina, Imperativi tertiae personae, Passiva impersonalia rzetelnie, i według łacińskiego kształtu wyłożyć mogli.

Les Participes en ans, et en rus sont pour le verbe actif; En dus, et en tus pour le passif. Les Gérondifs, et les supins sont communs.

[...]

Participia kończące się na ans, i na rus, pochodzą à verbis activis, na tus i na dus à verbis passivis. Gerundia i supina są pospolite.

Nous avons dit vers la fin de la Conjugaison du verbe Amo, que les participes, les supins, et les Gérondifs sont de simples noms adjectifs, et substantifs tirés des verbes.

[...]

Mowiliśmy przy końcu koniugacji słowa Amo, że Participia, supina i gerundia są nomina substantiva i adiectiva pochodzące od werbów.

Gerundia, noszące.

Czyno-ucześnictwa (Gerundia) czasu terazniejszego słów kończących się na Ю. z poprzedzającą samobrzmiącą, rodzą się przez przydanie sylaby ЧИ, albo przez przemienienie litery Ю. na Я [...] Знаю znam, зная albo знаючи znając.

Łacińskie Gerundĭa w tym są osobliwe, żé kładą się już rzeczownié (substativé), już przymiotnie (adjectivé).

Gerundium, à według Serwiusza gramm. modus gerundivus, bądź Słowo, bądź Imie, czy też Imie-słow, oboje razem; samym tylko Łacinnikom jest własne i znajome. Grecy i Polacy go nie mają, ale miasto niego słow kończących się na iąc, ąc, lub wszy zażywają.

Rzecze ktoś inszy, czy nie można by dość dzielnie wyrazić po Polsku, tego samego obrotu myśli, jako się tu oczywiście wyjaśnia, w wyrazach Łacińskich na bilis przez głagołowe względowki (gerundia) z przedzakiem do, np. Bochatyr nie do zwyciężenia?

Supina i Gerundia, czyli Imiesłowy warunkowe.