terminów gramatycznych online
tempus praeteritum imperfectum
Język: łaciński
- Chapitre II. Des verbes / Rozdział II. De verbo: Fook/1768
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu. § I. O znakach grammatycznych (wykaz terminów, łac. - pol.): Gott/1774
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- De Etymologia: Mora/1592
- De PARTIBUS ORATIONIS: Malcz/1687
- De Participio: DonCul/1560
- De Verbis & Participiis Abo o Verbach i Partycypiach: Gott/1762
- De Verbo: Men/1649, DonCul/1560
- De verbo: Stat/1568
- Etymologia: Rot/1616, Woy/1690, Raph/1698
- Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- O Etymologii: Kon/1759
- O słowie: Lub/1778
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Syntax: Cas/1797
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik: Mącz/1564 (war. B), Bart/1544 , Mon/1780
- Verbum: Don/1649, Don/1795, Don/1595
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
- Znamiona czasowe i trybowe: Trz/1865
Cytaty
PRZESZŁY – 2) gram. przeszły czas preteritum tempus R B3 (mp); przeszły dawny czas preteritum plus quam perfectum, ut amaveram, amaveras RN IIv; przeszły dawny czas preteritum plusquam perfectum, ut amaveram, amaveras R B3 (md); preteritum imperfectum przeszłe niezupełne, ut amabam, amabas, amabat RN IIv i R B3 (md); preteritum perfectum in grammatica przeszłe zupełne, ut amavi, amavisti, amaverunt R B3 (md); preteritum perfectum przeszłe zupełne, ut amavi, amavisti, amaverunt RN IIv. Zob. PRZEJĆ, PRZYSZŁY.
[Tempus] praeteritum imperfectum, Gdy rzecz nie zupełnie przeszła jest.
Amans cuius temporis? Praesentis et praeteriti imperfecti. Quae participia sunt praesentis et praeteriti imperfecti temporis? Omnia quae desinunt in ns, ut amans legens.
Forem, es, Optativo modo tempore praesenti, et praeterito imperfecto et Coniunctivo mode tempore praesenti, et praeterito imperfecto, utinam, vel, cum forem, fores, foret. Et pluraliter, Forent, id est, essem, esses, esset, etc. Infinitivo futuro, fore, id est, esse, Być.
In praeteritis imperfectis, perfectis et quae ab his descendunt in omnibus modis et temporibus observatur coniugatio per tria genera.
Quid est [Tempus] Praeteritum imperfectum? Quod actionem quidem coeptam et inchoatam, sed incompletam significat, ita tamen, ut agere iam desierimus [ktory znáczy czás mijájący,] Ut, Amabam, [miłowáłem więc,] Scribebam, [pisawáłem,] Veniebam, [przychádzałem.]
Wiele są czásow w staczániu słow? Pięć. Ktore? Niniejszy jáko cztę. Przeszły niezupełny jáko czytałem. Przeszły doskonáły jáko czciłem. Przeszły więcej niż doskonáły jáko czedłem dawno. Przyszły jáko będę czedł.
Quot sunt temporam declinatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego. Praeteritum imperfectum ut legebam. Praeteritum perfectum ut legi. Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.
Praeterita imperfecta. Niemieckie Praeterita imperfecta rozmáycie się terminuią.
Praeteritum imperfectum et perfectum, idem enim sunt in non paucis neutris.
Quot sunt tempora in coniugatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego: Praeteritum imperfectum ut legebam: Praeteritum perfectum ut legi: Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.
Wiele są czásow w staczániu słow? Pięć. Które? Niniejszy jáko czytam: Przeszły niezupełny jáko czytałem: Przeszły doskonały jáko czytałem: Przeszły więcej niż doskonały jáko czytałem dawno. Przyszły jáko będę czytał.
Wie viel Tempora hat das Verbum? Fünffe: Praesens, Die gegenwärtige Zeit. Imperfectum, Die knap vergangene/ Perfectum, Die vergangene. Plusquam perfectum, Die ganz verflossene. Futurum, Die künfftige.
Tempora verborum sunt quinque: Praesens, Praeteritum imperfectum, Praeteritum perfectum, Praeteritum plusquamperfectum, Futurum.
Fünff Tempora: Præsens, Præteritum Imperfectum, Præteritum Perfectum, Præteritum Plusquamperfectum, Futurum.
Wiele iest Temporow? Pięć: Tempus praesens, Praeteritum imperfectum, Praeteritum Perfectum, praeteritum plufquam perfectum y Futurum.
Gdy się rzecz iáká dziać záczyna, ále ieszcze nie stałá się zupełnie, lub nie dáwno stała się iest praeteritum Imperfectum.
Aktywa Regularia abo porządnie koniuguiące śię, formuią Praeteritum Imperfectum Indicativi dodaiąc Syllabę te [...].
Ich liebe kocham, Imperfectum Ich liebte kochałem.
Tempus, Czas [...] praeteritum imperfectum przeszły niedoskonały.
Cependant on divise le Prétérit en trois especes différentes. Car une chose peut être considerée comme absolument passée; et c'est proprement le Prétérit passe, amavi, j'amai: Ou comme présente eü égard à une chose passée, et c'est l'Imparfait, amabam, j'amois: Ou enfin comme passée eü égard à une chose deja passée, et c'est le plus que parfait, amaveram, j'avois aimé.
[...]
Jednakże Tempus praeteritum trojako dzielą: albowiem rzecz może być uważana, albo jako zupełnie przeszła, i w ten czas jest właściwie praeteritum v. g. amavi, ukochałem, albo jako przytomna mając wzgląd na przeszłą i w ten czas jest Praeteritum imperfectum, Amabam, kochałem. Albo na koniec jako przeszła, mając wzgląd na rzecz już przeszłą, i to jest, Praeteritum plusquam perfectum v. g. Amaveram, ukochałem był.
Tempus, Czas. præsens, teraźnieyszy. præteritum imperfectum, przeszły niedoskonały. præteritum perfectum, przeszły doskonały. præteritum plus quam perfectum, więcey niż doskonały. futurum, przyszły. supinum, wznak.
Czasow mają Rossyjskie słowa dziesięć: ośm od prostych, a dwa od złożonych. Od prostych. 1.) Terazniejszy (Praesens): трясу trzęsę [...] 2.) Przeszły niedoskonały (Praeteritum imperfectum): трясъ trząsł [...] 3.) Przeszły jednokrotny (Praeteritum unicum): тряхнулъ trząsnął [...] 4.) Dawno przeszły pierwszy (Plusquam perfectum primum): тряхивалъ trząsywał [...] 5.) Dawno przeszły wtóry (Plusquam perfectum secundum): бывало трясъ bywało trząsł [...] 6.) Dawno przeszły trzeci (Plusquam perfectum tertium): бывало трясывалъ [...] trząsywał [...] 7.) Przyszły niedoskonały (Futurum imperfectum): буду трасти będę trząsł, стану бросать [...] zacznę ciskać [...] 8.) Przyszły jednokrotny (Futurum unicum): тряхну trząsnę [...] Od złożonych. 9.) Przeszły doskonały (Praeteritum perfectum) na przykł: написалъ napisał, od пишу piszę; 10.) Przyszły doskonały (10. Futurum perfectum): напишу napiszę.
Nic łatwiejszégo nad tę regułę, że Słowa niedokonané, mają tylko czasy niedokonané, jakié są: 1. teraźniejszy (praesens) 2. przeszły niedokonany (preateritum imperfectum) 3. czas zaprzeszły niedokon. (plus quam perfectum) którégo my włáściwie nié mámy, ale go robimy przez dodanié do czasu przeszłego, Słowa posiłkowego był: 4. czas przyszły niedokonany (futurum primum) który także składamy z posiłkowego Słowa będę lub mám, np. mieć będę lub będę miáł, lub mám miéć &c. 5. tryb rozkazujący, czy z naléganiém, czy bez nalégania, np. miéj, miéjże[...]
Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały.
Tempus, czas. præsens, terażnieyszy. præteritum imperfectum, przeszły niedokonany. præteritum perfectum, przeszły dokonany. præteritum plusquamperfectum, zaprzeszły. futurum, przyszły. supinum, imiesłów. gerundia, imiesłów osobliwy.
Tempora sunt quinque, czasow jest [p]ięć, Praesens, Teraźniejszy, Praeteritum im[p]erfectum, Przeszły niedoskonały, Praeteritum [p]erfectum, przeszły doskonały, Praeteritum [p]lus quam perfectum, Przeszły więcy niż dosko[n]ały, Futurum i przyszły.
Hat er ein Präteritum Imperfectum oder eine Vergangene Zeitbeugung, die noch darum unvollendet ist [...] Da also das Verwichene dauernd gedacht wird, nenn ichs einstweilen Dauerbeugung.
Das Präteritum oder sogenannte Imperfectum. [..] Mit dem Präterito [będzie , będziesz, będę bił, a, o].
Czas przeszły w polskim języku jest albo dokonany (perfectum), gdy od słowa dokonanego pochodzi, np. dać, dałem, albo też niedokonany (imperfectum), gdy od słowa niedokonanego pochodzi, np. pisać, pisałem.
[Praeteritum] Imperfectum. [Przeszły] Niedokonany.
Do pojedyńczych czasów należą w piérwotnym języku indoeuropejskim: a) czas teraźniejszy (praesens), b) czas przeszły dokonany (perfectum), c) czas przeszły niedokonany (imperfectum), d) aoryst pojedynczy zwykle drugim (wcale niestósownie) czyli mocnym zwany.
§. 61. 4. Czas przeszły niedokonany (imperfectum).
impf. imam imać.
Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności. Ze względu na stosunek czynności do chwili mówienia rozróżniamy czas: teraźniejszy (praesens); przeszły (praeteritum): a) niedokonany (imperfectum), b) dokonany (perfectum), c) nieokreślony (aoristus), d) zaprzeszły (plusquamperfectum).
Imperfectum, p. czasowniki II 5.