Cytaty 41 poz. • Strona 1 z 3 Don 1795 Verbum

verbum, Don/1795, s. [17] ([17]-[18]) Definicja

Verbum quid est? słowo co jest? est pars orationis, jest część mowy, quae conjugatur, ktora się sprzęga, per modos, przez sposoby, tempora, czasy, numeros, liczby, et personas, i osoby, ùt scribo, jako piszę, laboro, pracuję, rogo, proszę, rogor, proszą mnie.

verbum impersonale, Don/1795, s. [18] Definicja

Verbum impersonale est, słowo nie osobiste jest, quod tantum conjugatur, ktore się tylko sprzęga, per unam personam tertiam, przez jednę osobę trzecią, in numero singulari, w liczbie małej, ùt pudet, jako wstydzi się, piget, leni się, paenitet, żal mi.

verbum personale, Don/1795, s. [18] Definicja

Verbum personale est, słowo osobiste jest, quod conjugatur, ktore się sprzęga, per tres personas, przez trzy osoby, ùt ego studeo, jako ja uczę się, tu studes, ty uczysz się, ille studet, on uczy się; et pluraliter, a w wielkiej liczbie, nos studemus, my uczymy się, vos studetis, wy uczycie się, illi student, oni uczą się.

verbum abundans, Don/1795, s. [18]

Quotuplex est verbum? wielorakie jest słowo? ratione conjugationis, względem złączenia albo sprzążenia, duplex, dwojakie, analogum, rowne, ùt video, jako widzę, et anomalum, i nierowne, ùt sum, jako jestem, fero, noszę, item est triplex, znowu jest trojakie, abundans, obfitujące, defectivum, niedostatnie, et medium, i śrzednie.

verbum defectivum, Don/1795, s. [18]

słowo śrzednie, Don/1795, s. [18]

coniugatio, Don/1795, s. [18]

sprzężenie, Don/1795, s. [18]

słowo osobiste, Don/1795, s. [18] Definicja

genus (verbi), Don/1795, s. [19] Definicja

Wiele jest w słowie przypadkow? octo, ośm, Figura wyobrażenie, species, kształt, Genus, Rodzaj, conjugatio, Sprzążenie, modus sposob, Tempus, czas, numerus, liczba, Persona Osoba. [...] Genera in verbo sunt quinque; rodzajów w słowie jest pięć, activum, sprawujący, ùt moneo, jako napominam, passivum, cierpiący, ùt moneor, jako napominają mnie, neutrum, oddzielny, ùt sedeo, jako siedzę, deponens, pokładający, ùt loquor, jako mowię, revertor, wracam się, commune, pospolity, ùt moror, jako bawię się.

coniugatio, Don/1795, s. [19]

persona, Don/1795, s. [19]

osoba, Don/1795, s. [19]

sprzężenie, Don/1795, s. [19]

coniugatio, Don/1795, s. [19] Definicja

Conjugationes sunt quatuor, sprzążenia jest czworo, prima, pierwsze, ùt excuso, jako wymawiam, secunda, wtore, ùt habeo, jako mam, tertia, trzecie, út accipio, jako biorę, quarta, czwarte, ùt scio, jako wiem, albo umiem.

genus activum, Don/1795, s. [19] Definicja

Genera in verbo sunt quinque; rodzajów w słowie jest pięć, activum, sprawujący, ùt moneo, jako napominam, passivum, cierpiący, ùt moneor, jako napominają mnie, neutrum, oddzielny, ùt sedeo, jako siedzę, deponens, pokładający, ùt loquor, jako mowię, revertor, wracam się, commune, pospolity, ùt moror, jako bawię się.

genus passivum, Don/1795, s. [19] Definicja

genus commune, Don/1795, s. [19] Definicja

verbum substantivum, Don/1795, s. [19]

Ratione rei significatae [verbum] est triplex, względem rzeczy znaczącej [słowo] jest trojakie. Substantivum, istotne. Vocativum, wzywające, et adjectivum, i przydawające.

słowo doskonałe, Don/1795, s. [19] ([18]-[19])

Verbum ratione constructionis est duplex, słowo względem składania jest dwojakie, absolutum, doskonałe, et translatum, i Przemijające.