Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopniowanie przymiotników, przysłówków

Hasło w cytatach: stopniowanie przymiotników
Język: polski
Dział: Morfologia, Słowotwórstwo (współcześnie)
  • Kilka słów o etymologii właściwej jako sprawozdanie o niniejszej pracy złożone: Trz/1865
  • Nauka o wyrazach. Nauka o znaczeniu wyrazów: Król/1922
  • Odmiana przymiotników: Czep/1871–1872
  • Stopniowanie przymiotników: Trz/1865
  • Źródłosłowy liczebników: Trz/1865
EJO 1999, 559 Definicja współczesna

Stopniowanie. Oznaczanie różnic w intensywności cech. W pracach dotyczących stopniowania mówi się na ogół tylko o cechach nazywanych przez przymiotniki i przysłówki, a pomija niesłusznie inne części mowy - rzeczownik i czasownik.

Cytaty

[Zygmunt Sawczyński] Dział IV. Stopniowanie przymiotników i służące do tego przyrostki.

ROZDZIAŁ IV. Stopniowanie przymiotników.

§. 116. Liczebniki porządkowe od 1 do 99 (z wyjątkiem 2) są stopniem najwyższym, urobionym przyrostkami -ma i -ta z tych samych źródłosłowów (wyjąwszy 1), co liczebniki główne. Że się zaś liczebniki porządkowe najwyższym stopniem wyrażają, wypływa to z ich istoty, która na porównaniu a tém samém i na stopniowaniu polega.

Gdy tenże przymiot w wielu rzeczach porównywamy, dajemy przymiotnikowi różne zakończenia, to nazywamy stopniowaniem czyli odmianą przez stopnie.

Przymiotniki ulegają stopniowaniu (lecz nie wszystkie): stopień równy: czysty, stopień wyższy: czystszy, stop. najwyższy: najczystszy. Jest to stopniowanie proste.