stopień równy

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Kop/1778
• Kop/1780
• Mon/1780
• Kop/1783
• Kop/1785
• Gott/1787
• Gott/1794
• L/1807–1814
• DwBg/1813
• Gddk/1816
• Kop/1817
• Jak/1823
• Mucz/1825
• Bor/1830
• Marc/1833
• Żoch/1838
• Rew/1845
• Desz/1846
• Szt/1854
• Morz/1857
• SWil/1861
• Mał/1863
• Trz/1865
• Malin/1869
• Kam/1870
• Czep/1871–1872
• Lerc/1877
• Mał/1879
• Malecz/1882
• Jes/1886
• Grub/1891
• Kr/1897
• Kras/1897
• SW/1900-1927
• Lor/1907
• BdC/1915
• Kr/1917
• Kon/1920
• PolTerm/1921
• Król/1922
• Szob/1923
• ZwO/1924
• Łoś II/1925
• Gaert/1927
• Gos/1939
• Kl/1939
• Dor/1958–1969
• Kor/1961

Taka Imion odmiana nazywa się Stopniowaniem, czyli odmianą przez Stopnie (per gradus) których jest trzy: pierwszy Rowny (positivus), np. mądry, słodki, drugi Wyższy (Comparativus), np. mędrszy, słodszy: trzeci Najwyższy (superlativus), np. najmędrszy, najsłodszy.

Z tych wszystkich i tym podobnych stopniowania sposobów, trzy są, przez samę powiérzchowność przymiotnika jednégo, nájznaczniéjsze: piérwszy, gdy chcemy wyrazić, że przymiot równy jest w téj jak w drugiéj rzeczy, z którą się porównywá, albo porównywać może , i to się zowie stopniém Równym, np. mocny jak lew, fortis ut leo, drugi, gdy chcémy wyrazić, że przymiot większy jest w téj, niż w innéj rzeczy , i to się zowie stopniém Wyższym, np. mocniejszy nad lwa, fortior leone: trzeci, gdy chcémy wyrazić, że przymiot w téj rzeczy, większy jest od wszystkich inszych, i to się zowie stopniém Nájwyższym, np. nájmocniejszy, fortissimus.

Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miod i cukier są równie słodkie.

Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miód i cukier równie są słodkie.

Prawidła Stopniowania Przymiotników. Z trzech stopni przymiotników (str. 9). Stopień równy po prostu tylko oznacza przymiot rzeczy, i kończy się, jak to widać w Formach IV. V. VI.

Piérwszy stopień nazywa się równy: że tylko dajemy, przyznajemy pewną wartość bezwzględną, bez porównywania z drugiemi podobnemi przedmiotami np. woda źrzódlana jest słodka.

Gdy się jakiéj rzeczy tylko prosty przymiot nadaje, nie porównując go z tymże samym przymiotem innych rzeczy, na tedy mówimy, że ten przymiotnik położony jest w stopniu równym, bez żadnego względu na jego doskonałość, lub niedoskonałość, np. nóż ostry.

Stan normalny przymiotnika uważany jest za stopień piérwszy, czyli równy, gdy np. mówimy: dąb tak twardy, jak heban. Są zaś jeszcze dwa stopnie wyższe od niego, to jest drugi, np.: twardszy, jeżeli moc lub ilość przymiotu jednego, jest wyższą od mocy, lub ilości przymiotu drugiego; — i stopień trzeci, np.: najtwardszy, oznaczający najwyższą moc, lub ilość przymiotu między porównywanemu Stopień pierwszy i drugi, posługując się liczbą, ściśle oznaczają potęgę i różnice przymiotów, np.: długi na dwa łokcie, dwa razy dłuższy, dłuższy dwa łokcie. Stopień trzeci udziela tylko ogólne wyobrażenie przewagi przymiotu między wszystkiemi (najmniéj trzema) postawionemi w stosunek, nie dające się liczbą określić, np. najdłuższy nie można mówić: najdłuższy dwa łokcie.

Równy, (v. Rówien, wna, wne, p. [...] 4) = stopień [równy], gram. taki kształt przymiotników i niektórych przysłówków, jakiego używamy dla przyznania komu lub czemu przymiotu, nie wyrażając czy ten przymiot jest wyższym niż w innéj osobie lub rzeczy, np. piękny, zielony, czarny, kształtnie, brzydko; (stopień wyższy oznacza, że przymiot góruje w jednym przedmiocie nad takim przymiotem drugiego, a najwyższy, że góruje nad takiemi przymiotami wszystkich) [...].

Stopień, pnia, lm. pnie, m. [...] 7) = gram. jedna z odmian przymiotników i niektórych przysłówków, co do mniejszego lub większego wyrażenia przymiotu. Stopniów takich jest trzy: = równy, gdy nie wyrażamy żadnego porównywania przymiotu jednego z drugim, np. piękny, zielony, ładnie, = wyższy, gdy przymiotowi w jednym przedmiocie przyznajemy wyższe znaczenie, moc, niż w drugim, np. piękniejszy, zieleńszy, ładniéj; = najwyższy, gdy przymiot jednego przedmiotu stawimy nad wszystkie podobne w innych, np. najpiękniejszy, najzieleńszy, najładniéj; delikatniejsze cieniowanie tych głównych stopni, znajduje się pod wyrazem Przymiotnik.

§. 480. Przez formę stopnia równego dajemy do rozumienia, że własność téj rzeczy, o któréj mowa, zupełnie wyrównywa własności jakiego drugiego przedmiotu. np. była to dziecina piękna, jak anioł; — nasz marszałek poważny, jak senator, a mądry, jak Salomon.

Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus). W stopniu równym jest każdy przymiotnik, którym oznaczámy przymiot po prostu bez względu na to, czy ten sám przymiot jest lub być może u jakiéj jistoty większym lub mniejszym [...].

Stopień równy oznacza przymiot jakiéjś osoby lub rzeczy, bez względu na przymiot innych osób lub rzeczy.

Stopień równy oznacza równą ilość przymiotu w istotach porównywanych, t.j. ani mniéj, ani więcéj w jednéj jak w drugiéj. Ten stopień wyraża się zwyczajném zakończeniem przymiotnika.

Stopień równy oznacza, że osoby i rzeczy, których przymiot porównywamy, mają jeden i ten sam przymiot w równej ilości; to znaczy, że jedna nie ma go więcej, lecz tyle tylko ile i druga, np. Jan jest tak pilny jak Paweł. To znaczy, że Jan i Paweł mają ten sam przymiot pilności i żaden z nich więcej go nie posiada niż drugi. Twoje pióro jest tak dobre jak moje. Wasz dom jest tak wysoki jak ta szkoła.

Przez formę STOPNIA RÓWNEGO dajemy do rozumienia, że własność téj rzeczy, o któréj mowa, zupełnie dorównywa własności jakiego drugiego przedmiotu.

Stopień równy oznacza równość, jednakowość przymiotu pomiędzy rzeczami.

Przymioty i własności różnych osób lub rzeczy, porównywane ze sobą, mogą być albo jednakowe czyli w równym stopniu, albo też różnią się stopniem pomiędzy sobą, to jest jeden przedmiot posiada je w stopniu wyższym aniżeli drugi.

Stopień, pnia [...] gram. jedna z trzech postaci odmianowych, wyrażających coraz większe natężenie przedmiotu: Przymiotniki i przysłówki odmieniają się przez trzy stopnie: S. równy, wyższy i najwyższy.

Stopień równy jest zwykłą postacią przymiotnika. W mianowniku liczby pojedynczej ma on końcówki -y, - i; -a; -e; np. dobry, stary, wysoki; wysoka, dobre i t. p.

Forma przymiotnika, określająca, że właściwość, wyróżniana w przedmiocie, posiada ten sam stopień natężenia, co ta sama właściwość innego przedmiotu lub inne właściwości tego samego przedmiotu, nazywa się stopniem równym .

Ponieważ pewne cechy mogą występować w silniejszem lub słabszem natężeniu, przeto funkcją niezależną przymiotnika jest stopniowanie według trzech stopni gramatycznych: [stopnia] równego, wyższego i najwyższego. [...] Stopień równy stwierdza jednakowość natężenia cechy.

Stopnie - formy, wyrażające względną lub bezwzględną intensywność cechy: 1) ★równy (positivus), 2) ★wyższy (comparativus) i 3) ★najwyższy (superlativus).

Dany stopień jakości możemy określić przez zestawienie z innym stopniem; i tak stopień wyższy, np. ładniejszy, bardziej wytrwały, z równym, np. ładny, wytrwały.

Równy [...] jęz. Stopień równy «forma przymiotnika lub przysłówka jakościowego przeciwstawiona formom uwydatniającym porównywalność nasilenia tego, co ten przymiotnik oznacza, np. długi w przeciwstawieniu do dłuższy, najdłuższy albo długo w przeciwstawieniu do dłużej, najdłużej».

Stopień [...] 6. jęz. «forma przymiotnika, przysłówka lub imiesłowu określająca cechę (stopień równy) lub wyrażająca różnicę natężenia cechy jakiegoś przedmiotu przy porównywaniu go z innym przedmiotem lub przedmiotami (stopień wyższy, najwyższy)».