terminów gramatycznych online
stopień równy
Język: polski
- Adjectivul: Gos/1939
- Cz. II. O słowach osobno wziętych: Gddk/1816
- Części mowy: ZwO/1924
- Części mowy odmienne: Malecz/1882
- Część I (wstępna): Jes/1886
- Część II. O Przymiotnikach: Mucz/1825
- Część III. O przymiotniku. O słowie i imiesłowie: Jak/1823
- Część druga. Odmiana imion: Lor/1907
- Etymologia: Mał/1879
- Etymologia (Słoworód): Mał/1863
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- I. Część mowy. Imię, Imię przymiotne, Imię liczebne: Marc/1833
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- Imiona przymiotne czyli przymiotniki: Desz/1846
- Mownia: Morz/1857
- Nauka o wyrazach. Nauka o znaczeniu wyrazów: Król/1922
- Nauka o wyrazie: Kl/1939
- Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka): Szob/1923
- Nauka odmiany wyrazów: Kon/1920
- O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
- O przenośniach: Rew/1845
- O przymiotniku: Kam/1870
- O rzeczowniku i przymiotniku: Bor/1830
- O tworzeniu się w języku naszym przymiotnika: Malin/1869
- Odmiana przymiotników: Czep/1871–1872
- Odmienne części mowy: Lerc/1877
- Rozdział I. Rozbiór wyrazów w ogólności: Szt/1854
- Rozdział III. O Przymiotniku: Szt/1854
- Semantyka: PolTerm/1921
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik: Mon/1780
- Wiadomości wstępne: Kr/1917
- Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
- Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
Stopniowanie. [...] Stopień równy jest neutralnym określeniem cechy (jakości): miły, silny, zielony.
Cytaty
Gradus, stopnie, trzy ich liczą: Gradus positivus, stopień rowny. Comparativus, wyzszy. superlativus, najwyzszy.
Stopnie mają samé tylko przymiotniki. Stopni tych wielé bardzo może być w przymiotach rzeczy, ale trzy są znaczniejszé: piérwszy równy, drugi wyższy, trzeci nájwyższy.
Imiésłów jest częścią imié, częścią słowo: odmiéniá się przez rodzaje, np. męski miany, żeński mianá, nijaki miané, przez liczby, np. pojedyn. miany, mnog. miani: przez przypádki , np. pierw. miany á é, drugi mianégo éj égo, trzeci mianému éj ému itd., czasém i przez stopnie, np. równy ukochany, wyższy ukochańszy, náywyższy nájukochańszy.
Równy stopień przymiotników, 10.
Wyższy stopień formuje się dodając do Równego pomocnika plus, n. p. sage mądry, plus sage mędrszy.
[Gradus] Positivus. [Stopień] Rowny.
Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miod i cukier są równie słodkie.
Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miód i cukier równie są słodkie.
O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].
Prawidła Stopniowania Przymiotników. Z trzech stopni przymiotników (str. 9). Stopień równy po prostu tylko oznacza przymiot rzeczy, i kończy się, jak to widać w Formach IV. V. VI.
STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW.
Stopniowanie przymiotników: paauksztynimas paweyksłu: znoczyie, iog pirma pabayga kożnu paweyksłu ira paauksztynimas pirmas (stopień równy), kt: święty, łaskawy, i t. p.
Porównywając wiele rzeczy, gdy jednéj przyznajemy piérwszeństwo nad wszystkie inne, używamy stopnia najwyższego, np. najuczeńszy, najdogodniejszy, najpracowitszy i t. p. Stopień równy ma czasem znaczenie najwyższego, np. pokazuje kupiec tuzin scyzoryków, mówimy: ten będzie dobry, zamiast najlepszy i t. p. b) B ezw zględnego używ am
Piérwszy stopień nazywa się równy: że tylko dajemy, przyznajemy pewną wartość bezwzględną, bez porównywania z drugiemi podobnemi przedmiotami np. woda źrzódlana jest słodka.
Własności czyli przymioty rzeczom przyzwoite lub służące, nie są im w jednakowéj doskonałości udzielone, ale podług różności rzeczy, różnie ucieniowane, to jest: udoskonalone lub upośledzone; stąd powstaje stopniowanie i stopnie [...]. Grammatycznych mamy w języku naszym tylko cztéry, te zowią się: równy, wyższy, najwyższy i przenajwyższy; np. święty, świętszy, najświętszy i przenajświętszy.
Gdy się jakiéj rzeczy tylko prosty przymiot nadaje, nie porównując go z tymże samym przymiotem innych rzeczy, na tedy mówimy, że ten przymiotnik położony jest w stopniu równym, bez żadnego względu na jego doskonałość, lub niedoskonałość, np. nóż ostry.
Stan normalny przymiotnika uważany jest za stopień piérwszy, czyli równy, gdy np. mówimy: dąb tak twardy, jak heban. Są zaś jeszcze dwa stopnie wyższe od niego, to jest drugi, np.: twardszy, jeżeli moc lub ilość przymiotu jednego, jest wyższą od mocy, lub ilości przymiotu drugiego; — i stopień trzeci, np.: najtwardszy, oznaczający najwyższą moc, lub ilość przymiotu między porównywanemu Stopień pierwszy i drugi, posługując się liczbą, ściśle oznaczają potęgę i różnice przymiotów, np.: długi na dwa łokcie, dwa razy dłuższy, dłuższy dwa łokcie. Stopień trzeci udziela tylko ogólne wyobrażenie przewagi przymiotu między wszystkiemi (najmniéj trzema) postawionemi w stosunek, nie dające się liczbą określić, np. najdłuższy nie można mówić: najdłuższy dwa łokcie.
Te różne postaci danego przymiotnika nazywamy: stopień równy (positivus), np. długi; — stopień wyższy (comparativus), np. dłuższy; — i stopień najwyższy (superlativus), np. najdłuższy.
§. 480. Przez formę stopnia równego dajemy do rozumienia, że własność téj rzeczy, o któréj mowa, zupełnie wyrównywa własności jakiego drugiego przedmiotu. np. była to dziecina piękna, jak anioł; — nasz marszałek poważny, jak senator, a mądry, jak Salomon.
Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus). W stopniu równym jest każdy przymiotnik, którym oznaczámy przymiot po prostu bez względu na to, czy ten sám przymiot jest lub być może u jakiéj jistoty większym lub mniejszym [...].
Stopień równy oznacza przymiot jakiéjś osoby lub rzeczy, bez względu na przymiot innych osób lub rzeczy.
Stopień równy oznacza równą ilość przymiotu w istotach porównywanych, t.j. ani mniéj, ani więcéj w jednéj jak w drugiéj. Ten stopień wyraża się zwyczajném zakończeniem przymiotnika.
Stopień równy oznacza, że osoby i rzeczy, których przymiot porównywamy, mają jeden i ten sam przymiot w równej ilości; to znaczy, że jedna nie ma go więcej, lecz tyle tylko ile i druga, np. Jan jest tak pilny jak Paweł. To znaczy, że Jan i Paweł mają ten sam przymiot pilności i żaden z nich więcej go nie posiada niż drugi. Twoje pióro jest tak dobre jak moje. Wasz dom jest tak wysoki jak ta szkoła.
Te różne postaci danego przymiotnika nazywamy: stopień równy (positivus), np. długi; — stopień wyższy (comparativus), np. dłuższy; — i stopień najwyższy (superlativus), np. najdłuższy.
Przez formę STOPNIA RÓWNEGO dajemy do rozumienia, że własność téj rzeczy, o któréj mowa, zupełnie dorównywa własności jakiego drugiego przedmiotu.
Przymiotnik ma trzy stopnie: równy, wyższy, najwyższy.
Stopień równy oznacza równość, jednakowość przymiotu pomiędzy rzeczami.
Mamy trzy stopnie.
1.stopień równy: — pilny,
2.stopień wyższy: — pilniejszy,
3.stopień najwyższy: — najpilniejszy.
Степеней три: 1. Положительная, [stopień] równy, означаетъ качество или признакъ предмета просто, безъ всякаго сравненія съ другимъ предметомъ, подобное качество имѣющимъ, напр. dobry człowiek, góra wysoka, oko czarne.
Przymioty i własności różnych osób lub rzeczy, porównywane ze sobą, mogą być albo jednakowe czyli w równym stopniu, albo też różnią się stopniem pomiędzy sobą, to jest jeden przedmiot posiada je w stopniu wyższym aniżeli drugi.
Stopniowanie przymiotników.
Przymiotniki mają trzy stopnie (gráos): stopień równy — gráo positivo, stopień wyższy — gráo comparativo i stopień najwyższy — gráo superlativo; na prz .: pilny—pilniejszy—najpilniejszy; wysoki— wyższy—najwyższy; piękna—piękniejsza—najpiękniejsza.
Stopień równy jest zwykłą postacią przymiotnika. W mianowniku liczby pojedynczej ma on końcówki -y, - i; -a; -e; np. dobry, stary, wysoki; wysoka, dobre i t. p.
Jest jeszcze inny sposób stopniowania przymiotników: opisowy albo omowny. Polega on na tym, że dla wyrażenia stopnia wyższego dodaje się do przymiotnika w stopniu równym wyraz bardziej albo więcej; np. bardziej świeży zamiast świeższy; bardziej straszny zamiast straszniejszy; więcej głęboki zamiast głębszy; więcej cierpliwy zam. cierpliwszy i t. p.
$ 69 Mówi się: Dziecko piękne, jak anioł. Mądry, jak Salomon. Jan jest tak pilny, jak mój brat. Kamień wielki, jak dom. Porównywając z sobą dwie osoby albo rzeczy o przymiotach równych (po przymiotnikach w stopniu równym) używa się słówka: jak.
Przymiotnik. Stopniowanie przymiotników. Stopniowanie względne i bezwzględne. Stopniowanie proste i opisowe. Stopień równy, wyższy i najwyższy.
Przymiotniki ulegają stopniowaniu (lecz nie wszystkie): stopień równy: czysty, stopień wyższy: czystszy, stop. najwyższy: najczystszy. Jest to stopniowanie proste.
Forma przymiotnika, określająca, że właściwość, wyróżniana w przedmiocie, posiada ten sam stopień natężenia, co ta sama właściwość innego przedmiotu lub inne właściwości tego samego przedmiotu, nazywa się stopniem równym .
Przymiotniki — Stopnie (Graus).
Przymiotniki w języku portugalskim mają trzy stopnie:
równy - positivo
wyższy - comparativo (porównywujący)
najwyższy - superlativo.
Równy stopień, p. stopniowanie.
Stopnie - formy, wyrażające względną lub bezwzględną intensywność cechy: 1) ★równy (positivus), 2) ★wyższy (comparativus) i 3) ★najwyższy (superlativus).
Dany stopień jakości możemy określić przez zestawienie z innym stopniem; i tak stopień wyższy, np. ładniejszy, bardziej wytrwały, z równym, np. ładny, wytrwały.
PRZYMIOTNIK—ADJECTIVUL
Gradele de comparație.
Adjectivele au 3 grade de comparație: równy (pozitiv), wyższy (comparativ), najwyższy (superlativ).
Fakultatywności rodzimej terminologii gramatycznej położył tamę podręcznik polszczyzny O. Kopczyńskiego [...].
Etymologia — etymologija [...], comparatio — stopniowanie powierzchowne, gradus positivus — stopień równy, comparativus — wyższy, niższy (wyd. z 1817 r.), najwyższy, najniższy (wyd. z 1817 r.), incomparabilis — stopniowanie wewnętrzne, verbum (im)perfectivum — (nie)dokonane, unicum — jednotliwe, fequentativum — częstotliwe.
Powiązane terminy
- *pierwszy stopień równania
- pierwszy stopień równy
- positivus
- pozytyw (stopień równy)
- stopień jednakowy
- stopień kładący
- stopień niski
- stopień pierwszy (stopniowanie)
- stopień prosty
- stopień przedni
- stopień równoległy
- stopień równości
- stopień wysoki
- grad pozitiv
- gradus positivus
- grau positivo
- paaukštinimas pirmas (wsp. lit. nelyginamasis laipsnis = stopień równy)
- Staffel, erste schlechte
- положительная степень