Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spójnik

Hasło w cytatach: spoynik, spójniki
Język: polski
Dział: Składnia, Części mowy (współcześnie)
EJO 1999, 545 Definicja współczesna

Spójnik. Wyraz pomocniczy pełniący prymarnie funkcję wskaźnika syntaktycznego. Wiąże składniki zdaniowe w zespoły zwane zdaniami złożonymi bądź składniki wyrazowe wewnątrz zdań pojedynczych.

Cytaty

Części mowy greckiey jest 8: Rodzaynik, Imię, Zaimek, Słowo, Imiesłów, Przysłowek, Przyimek i Spoynik.

Spoynik. Spoynikami zowią się te cząstki nienakłonne, które niejako spajają i wiążą członki mowy.

Z głosek i syllab powstają wyrazy. [...] Dzielimy je zatem na 9 różnych klas, czyli tak zwanych CZĘŚCI MOWY. [...]

  1. przyimki (praepositio),
  2. spójniki (conjunctio),
  3. wykrzykniki (interjectio).

Następnie wyrazy i, a, gdyż, jeżeli itp. łączą wyrazy albo całe zdania; np. oto koń i kamień; - koń pędzi a kamień leży; - kamień leży, gdyż niema życia; - poruszy się, jeżeli ty go podniesiesz itd. Od spajania więc zdań i wyrazów otrzymały te słówka nazwisko SPÓJNIKÓW.

§. 555. SPÓJNIKAMI (conjunctio) nazywamy partykuły, za pomocą których jedno zdanie z drugiém wiążemy. Spójnik łączy także i pojedyncze wyrazy ze sobą (w zdaniach ściągniętych), np. Człowiek sądzi, a Bóg rządzi. Niebo i ziemia przeminą, lecz słowa moje nie przeminą.

Spójnikiem nazywa się wyraz nieodmienny, który wiąże dwa wyrazy lub dwa zdania.