Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język słowiański prasłowiański

Hasło w cytatach: słowiáński
Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)
  • Do czytelnika: Sty/1675
  • Historyczny rozwój Grafiki polskiéj na podstawie alfabetu łacińskiego; wyszczególnienie i rozbiór abecadeł polskich; gramatyczne abecadło wszechsłowiańskie: Malin/1869
  • Nauka I. O wyrazach, zgłoskach i głoskach: Sier/1838
  • Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
  • Zdanie piąte: Klecz/1767
  • Zdanie trzecie: Klecz/1767

Cytaty

Kto sie znajdzie táki, ktoryby sobie nie życzył umieć języki Grecki, Żydowski, Łáciński, Słowiáński, Niemiecki, Turecki.

Na utwierdzenie tego przytoczę, Państw drobniejszych nazwiska, z Starodawnych Pisarzow, ktore świadczą, że w tychże krajach używano języka Słowiańskiego.

Przywodzi świadectwo Beroza Stryjkowski w Xiędz: 4. Rozd: 2. że język Słowiański zaraz był po Potopie Roku 131.

Przez język Słowiański nie rozumiem tego, ktorego używają w Ziemi Słowiańskiej, czyli Slawonii, lub inszym Kraju temu podobnym [...] ale ten prawdziwie pierwszym Słowiańskim nazywam, ktorego używali ludzie, najpierwsi w tych Krajach, to jest Skitowie, Sarmatowie, lub Słowacy, prawdziwi.

Takiemi są np. języki: polski, rossyjski, czeski i inne, które z języka słowiańskiego powstały.

X litera zadwójna czyli dwie spółgłoski zastępująca używa się u nas niepotrzebnie za ks, mianowicie w wyrazach ze słowiańskiego języka pochodzących np. xiążę, xsiądz, xiążka, zamiast książę, ksiądz, książka; w wyrazach zaś cudzoziemskich może się używać albo za ks np. Felix maxyma, albo za gz np. examen exemplarz.

[...] Z tym wszystkim, według wyniku mojich badáń, wszystkie te tak zwane słowiańskie języki, mając jednę i w gruncie rzeczy spólną Gramatykę, pomimo różnic zachodzących pomiędzy niemi, są wobec umiejętności językowéj ni mniéj, ni więcéj jak tylko nárzeczami jednego i tego samego słowiańskiego języka [...].

[…] Powtóre Lelewel przypuścił jistnienie pogłosu gardłowego g, który nie jistnieje w słowiańskim języku, tylko pogłosy gardłowe ɦ i k […].