terminów gramatycznych online
rodzaj gramatyczny
Język: polski
- Cz. II. O słowach osobno wziętych: Gddk/1816
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Nauka o formach (Flexya): Mał/1863
- Nomen: Don/1595
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O pismowni w języku polskim: Prz/1816
- Porządek i wykaz rzeczy: Mał/1863
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Rozdział IV. O składni: Kop/1783
- Składnia: Kurh/1852
- Słownik, t. 3: N-Ó: SW/1900-1927
- Słownik, t. 5: Próba-R: SW/1900-1927
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Rodzaj gramatyczny. Kategoria gramatyczna oparta na różnicach desygnatów. Dla niektórych klas wyrazów (części mowy), występujących w związkach podrzędnych z wyrazami klasy, do której należą nazwy przedmiotów (rzeczowniki), jest kategorią fleksyjną.
Cytaty
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość, Przyrownánie, Rodzaj, Liczbá, Wyobráżenie, Spadek. Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus.
Słowo z Zaimkiem osobistym, czy wyraźnym, czy domyślnym, zgádzá się zawsze naprzód w Liczbie, po wtóré w Osobie, po trzecié w Rodzaju.
Gdy się dwa kładą Rzeczowniki różnégo rodzaju, dwa Przymiotniki zgádzają się z rodzajém jednégo tylko Rzeczownika np. mammae putres, equina quales ubera, zamiást qualia.
Wszystkié stosunki Imión, jako to: Rodzáj, Liczba, Stopiéń, Przypádek, zamykają się i wydają przez różné jednégo wyrazu, w różnym stosunku wziętégo, zakończénié [...].
Rodzaiów iest trzy: Męski, Zeński, y Niiaki, Rodzay męski iest naznaczony Przedimkiem ein, albo der, Rodzay Zeński eine, albo die, Rodzay Niiaki ein, albo das.
Zaimek się ma następującą formę jednakową we wszystkich trzech rodzajach i obydwoch liczbach.
Rzeczowniki dzielą się na trzy rodzaje, na męzki, żeński, i nijaki, a to podług swego znaczenia i zakończenia.
Wyraz naostatek dobrze brzmiący i z czystego Słowiańskiego pierwaka Łog prowadzony, mogący się u nas nakłaniać według obu rodzajów: męzkiego i żeńskiego, jak mamy przykład na zkładunkach; odłog, połog, rozłog, podłoga, wyłoga i załoga, nałog i nałoga.
Dwojaki jest Rodzaj słów Francuzkich: Męzki i żeński, Słowa Francuzkie do którego rodzaju należą, poznajemy albo z znaczenia albo z zakończenia.
Genus. Rodzaj.
Słowo z przedmiotem zdania zgadza się w osobie i liczbie, w czasie zaś przeszłym zgadza się także w rodzaju.
Skądinąd różnią się między sobą osoby, zwierzęta i rzeczy po względem rodzaju (genus). Trzy są rodzaje gramatyczne w języku naszym: męski (masculinum), żeński (femininum), i nijaki (neutrum).
O trzech rodzajach gramatycznych.
Rodzaj, u, lm. e [...] męska, żeńska lub nijaka cecha istot i przedmiotów: R. imion jest trojaki. Odmieniać przymiotniki przez rodzaje.
Rodzajnik, a, lm. i gram. przedimek wskazujący rodzaj gramatyczny wyrazu.
Odmiana, y, lm. y [...] 4. gram. zmienianie zakończeń wyrazów, przypadkowanie, deklinacja a. konjugacja, fleksja: Odmiana przez przypadki, liczby, rodzaje, osoby, czasy. O. przez stopnie = stopniowanie.
Odmienić, i, ił [Odtmienić], nied. Odmieniać [...] 4. nied. gram. ulegać odmianom gramatycznym, być zdolnym do odmian gramatycznych: Przymiotnik odmienia ś. przez rodzaje.
Powiązane terminy
- przymiot (kategoria gram.)
- przypadek (kategoria gram.; własność)
- rodzajowanie
- własności (kat. gramat.)