terminów gramatycznych online
spójnik przyczynowy
Język: polski
Cytaty
NB. Tu wyrazy odpowiednie; przyczynowy spójnik, gdyby, i przysłówek wnioskowy, wówczas (wtedy) łączą, dwie główne części okresu i czynią go jeszcze zrozumialszym niż poprzedni, niemający przysłówka, wówczas, łączącego Następnik z poprzednikiem.
Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe. Takiemi są: Bo, (ponieważ, gdyż), bowiem, (albowiem) [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające [...].
Względem znaczenia są spójniki: [...] 4. Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, ponieważ.
Do połączenia zdań spółrzędnych służą spójniki: Zgodne: i, téż, także, tudzież, oraz. Sprzeczne: zaś, a, ale, lecz, tudzież jednak, atoli, przecię, które odpowiadają spójnikom przyzwalającym choć, chociaż, jakkolwiek, wszakże. Wyborcze: lub, albo, które gdy się powtarzają, mogą być zastąpione wyrazami: czy — czy; już —już; bądź — bądź; częścią— częścią i t. p. Przeczące: ani, ani; ni, ni; którym przeciwne mają znaczenie i — i; nie tylko — lecz i. Warunkowe: jeżeli, jeśli. Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ, (dla tego) że. Wnioskujące: zatém, więc, przeto, tedy.
Spójniki spółrzędne są:
1.Zestawne, wyrażające zestawienie dwóch lub więcéj myśli na podstawie podobieństwa i pokrewieństwa: [...].
6.Przyczynowe:
a) Powodowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, [...].
Spójniki podrzędne są:
1)Spajające: [...].
6)Przyczynowe w obszerniejszym znaczeniu:
a) Przyczynowe w ściślejszém znaczeniu: ponieważ ,z przyczyny że, że; powodowe: z powodu że, dla tego że, zwłaszcza że, ile że, n. p. Bolesław W. krzątał się bardzo około krzewienia chrześciaństwa, ponieważ wiele jeszcze pogan w kraju było.
§. 768. Zdania współrzędne wynikowe, t.j. mające się do siebie, jak przyczyna do skutku, jak powód do następstwa lub wniosku, albo też odwrotnie, kładą się przy sobie niekiedy bez żadnych spójników; zazwyczaj jednak to zdanie, które jest drugiém, przybiera następujące spójniki:
Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ; — skutkowe i wnioskujące: a, dlatego, a dlatego, i dla tego, stąd, i stąd, przeto, a przeto.
Prof. Muzkovsƙi v svojéj gramatyce vydaɳá krakovsƙego z r. 1849 na str. 194 i nástępnéj ðeli spójɳiƙi vedług jiɦ znazeɳá v moɣe na 11 gatunkóv, jaƙeⴅi są: […] 8. Povodne zili pɍizinove łązą dva zdaɳá, s któryɦ jedno zaɣérá pɍizinę tego, co v drugim jest poɣeðane; takeⴅi są: bo, boɣem, alboɣem, poɳeváƶ, a poɳeváƶ, gdyƶ, ƶe, gdy znazi poɳeváƶ, aƶe, a poɳeváƶ, jiƶ, ƙedy, skoro (za poɳeváƶ), dlá tego ƶe [...].
§. 761. ZDANIA WSPÓŁRZĘDNE WYNIKOWE, t.j. mające się do siebie, jak przyczyna do skutku, jak powód do następstwa lub wniosku, albo też odwrotnie, kładą się przy sobie niekiedy bez żadnych spójników; zazwyczaj jednak to zdanie, które jest drugiém, przybiera następujące spójniki:
Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ; — skutkowe i wnioskujące: a, dlatego, a dlatego, i dla tego, stąd, i stąd, przeto, a przeto, i przeto, zatém, a zatém, to, to też, a tak [...].
Союзы бываютъ: [...] 8) Винословные, przyczynowe, – bo, bowiem, ponieważ, a, że, iż, kiedy, dla tego że.