Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 16 poz.  Bart 1544  Słownik  

SYLABA gram. kończone sylaby terminaciones R J1 (mp) (por. litery kończone littere terminales, ut a.p.S. etc. R J1 (mp; av. terminaciones)). Zob. LITERA, KOŃCZONY.

SYLABA gram. kończone sylaby terminaciones R J1 (mp) (por. litery kończone littere terminales, ut a.p.S. etc. R J1 (mp; av. terminaciones)). Zob. LITERA, KOŃCZONY.

UCZĘŚNIK [...] – 2) gram. uczęśnik participium RN (k. tyt.); uczęśnik, ktore część bierze od nomen i część od verbum (sv. participium) R y6 (mg); dwa uczęśnicy duo participia R y6 (mh; av. participium).

WIELE [...] – 2) gram. numerus pluralis co wiele znamionuje RN (k. tyt.); <numerus> pluralis co wiele znamionuje, ut magistri R x3 (mp; av. numerus); numerus pluralis co wiele znamionuje, ut magistri mistrzowie RN (wykl. przednia).

WIRSZ ‘wiersz’ [...] dwa rzędy wirszow duo versus R K5 (md; av. versus). Zob. RYM, WIRSZOWY

WRZUCENIE gram. 'dodanie, wtrącenie' wdanie, podrzucenie, przerzuce<ni>e, wrzucenie interiectio, quedam pars orationis indeclinabilis apud Latinos R q2; podrzucenie, wdanie interiectio RN (wykl. przednia).

WSKAZUJĄCY gram. wskazujący obyczaj vel naznaczanie (lub raczej „naznaczenie” – w oryginale BB nadpisał nad trzecią literą „a” jeszcze literę „e”) indicativus modus R P6v (ml; av. indico,-are). Zob. NAZNACZENIE, NIEZAGRANICZONY, NIEZGRANICZONY, ROZKAZUJĄCY, UKAZUJĄCY, ŻĄDAJĄCY.

WZYWAJĄCY gram. wzywający, wołanek, zowanek vocativus RN (wykl. przednia); wzywający vocativus casus R X1v (md; av. voco,-are). Zob. BIERZĄCY, DAJĄCY, DAWAJĄCY, DAWANEK, IMIENIAK, MIANUJĄCY, ODBIERAJĄCY, ODDALONEK, OSKARŻAJĄCY, RODZĄCY, SKARŻANEK, SPADEK, WEZWAĆ, WOŁANEK, ZOWANEK.

WZYWAJĄCY gram. wzywający, wołanek, zowanek vocativus RN (wykl. przednia); wzywający vocativus casus R X1v (md; av. voco,-are). Zob. BIERZĄCY, DAJĄCY, DAWAJĄCY, DAWANEK, IMIENIAK, MIANUJĄCY, ODBIERAJĄCY, ODDALONEK, OSKARŻAJĄCY, RODZĄCY, SKARŻANEK, SPADEK, WEZWAĆ, WOŁANEK, ZOWANEK.

ZŁĄCZAJĄCY gram. złączający <modus> copulativus RN (k.tyt.); złączający coniunctivus modus in grammatica R h3v (ml); złączający modus coniunctivus R t8 (mp); coniunctio złączenie, copulativa złączająca R h3v (md); – złączający unitivus i. coniunctivus, congregativus R L3v. Zob. ODDZIELAJĄCY, POTWIRDZAJĄCY.

ZŁĄCZENIE [...] – gram. coniunctio złączenie, copulativa złączająca R h3v (md); spojenie, złączenie coniunctio est quedam pars orationis indec<linabilis> R h3v; Spojenie, złączenie coniunctio RN (wykl. przednia); wypełniające złączenie expletiva coniunctio R X5 v (md).

ZRZEK gram. ‘sylaba’ Cztonka (?), zrzek silaba S 143v; Clonka (! – tak, zam. „ctonka” ?)[Cztonka? - W.D.], zrzek, silaba R F6 (mp) (por. Mu28, s. 192: Syllaba, Eyn sylb, Cćonká; por. też Mym28; k.10v: Syllaba, Sylb, Zrzek). Zob. CZTONKA.

ZRZEK gram. ‘sylaba’ Cztonka (?), zrzek silaba S 143v; Clonka (! – tak, zam. „ctonka” ?)[Cztonka? - W.D.], zrzek, silaba R F6 (mp) (por. Mu28, s. 192: Syllaba, Eyn sylb, Cćonká; por. też Mym28; k.10v: Syllaba, Sylb, Zrzek). Zob. CZTONKA.

ŻĄDAJĄCY (lub ŻĘDAJĄCY) gram. żądanek (dwie pierwsze litery tego wyrazu już dziś są niewidoczne; zachowały się na fotografii w cz. 1 [...]), żądający obyczaj <modus> optativus RN (k.tyt.); żądanek, żądający obyczaj optativus modus in grammatica R x7 (md); żądający <modus> optativus R t8 (mp; av. modus). Zob. NIEZGRANICZONY, ROZKAZUJĄCY, UKAZUJĄCY, WSKAZUJĄCY, ZŁĄCZAJĄCY.

ŻĄDAJĄCY (lub ŻĘDAJĄCY) gram. żądanek (dwie pierwsze litery tego wyrazu już dziś są niewidoczne; zachowały się na fotografii w cz. 1 [...]), żądający obyczaj <modus> optativus RN (k.tyt.); żądanek, żądający obyczaj optativus modus in grammatica R x7 (md); żądający <modus> optativus R t8 (mp; av. modus). Zob. NIEZGRANICZONY, ROZKAZUJĄCY, UKAZUJĄCY, WSKAZUJĄCY, ZŁĄCZAJĄCY.

ŻĄDANEK gram. ‘tryb życzący, wyrażający życzenie’ żądanek (dwie pierwsze litery tego wyrazu już dziś są niewidoczne; zachowały się na fotografii w cz. 1 [...]), żądający obyczaj <modus> optativus RN (k.tyt.); żądanek, żądający obyczaj optativus modus in grammatica R x7 (md).