Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek

Hasło w cytatach: zaimki
Język: polski
Geneza: łac. pronomen
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJO 1999, s. 654 Definicja współczesna

Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek

Cytaty

Rodzaje męzki i żeński wyrażamy pospolicie przez te zaimki he on, she ona, a ich przymioty przez his jégo, her jéj, their ich, a rodzáj nijaki przez it to, przymioty zaś jego przez its tégo, their ich.

Zaimki są piąciu rodzajów, osobisté, skazującé, względné, dziérżawczé i bezokoliczné.

Wszystkim zaś tym [dzierżawczym] Zaimkóm dla większéj wydatności dodaje się częstokroć self, a to już wraz kładąc Zaimek po piérwszym przypadku, już nie. n.p. The King him self was at the head of is army. Sam Król był na czele swégo wojska. I have seen him my self, samem go widział.

Zaimek jest wyraz nie mający żadnego przez się znaczenia, który zastępuje Imię.

Zaimki 1széj i 2giéj osoby jedno mają zakończenie na wszystkie rodzaje, ja, ty. Ich formy przypadkowania różnią się całkiem od form przypadkowania Rzeczowników i Przymiotników. Na 2gi, 3ci i 4ty przypadek mają drugą krótszą formę, której się używa, gdy Zaimek do innego wyrazu jest dołączony. Ciebie kocha, kocha cię.

PRZYPADKOWANIE ZAIMKA 1szej OSOBY.

LICZBA POJEDYNCZA LICZBA MNOGA.

forma dołączenia.

1szy Przyp: ja - my

2gi - mnie mię nas

3ci - mnie mi nam

4ty - mnie mię nas

5ty - - - -

6ty - mną - nami

7my - we mnie - w nas.

Widzimy, że te wyrazy: ja, ty, wy, zastępują imiona rzeczowne, tj. rzeczowniki: nauczyciel, Stanisław, uczniowie; podobne wyrazy zastępują także (jak później zobaczymy) i imiona przymiotne oraz imiona liczbowe, stąd takie wyrazy, które zastępują imiona, zowią się zaimkami (za-imek, za-imię).