terminów gramatycznych online
zaimek
Język: polski
Geneza: łac. pronomen
- Etymologia: SzyGram/1767
- O zaimkach: Mroz/1822
- Przypadkowanie zaimka 1szej osoby: Mroz/1822
- Semantyka: PolTerm/1921
- Wstęp do Gramatyki: SzyGram/1767
Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek
Cytaty
Podział Grammatyki i Mowy. [...] P. Wiele jest rodzajow słow ktorych zażywamy w mowieniu? O. Ośm, ktore nazywamy częściami mowy. P. Ktore są te ośm części mowy? O. Imie czyli Nomen, Zaimek Pronomen, Słowo Verbum, Uczestnictwo Participium, Przekładanie Praepositio, Przysłowie Adverbium, Złączanie Conjunctio, i Wrzucenie Interjectio. Z ktorych pierwsze cztery albo się deklinują, albo koniugują.
P. Jak poznać ktore słowo jakiego jest rodzaju? O. Kiedy mu się dodać może Zaimek: ten; jest rodzaju męskiego, nap: ten ojciec [...] kiedy to, jest rodzaju oddzielnego, nap: to dziecie.
P. Coż jest Imie Istotne albo Substantivum? O. Ktore się przez jeden tylko rodzaj mowi, co poznać ztąd, że mu się tylko dodać może albo ten; albo ta; albo to; a nie wszystkie te trzy Zaimki razem, nap: tylko się mowi ten Anioł, à nie ta, ani to Anioł.
ROZDZIAŁ VI. O ZAIMKU [...] P. Co jest Zaimek czyli Pronomen? O. Jest słowo kładące się za imie, i wyrażające jaką osobę albo rzecz do niej należącą, nap: co by się miało mowić: Piotr to uczynił, można powiedzieć: On to uczynił. On tedy jest zaimek, bo się tu kładzie za imie Piotra, i wyraża trzecią osobę.
Istota, liczba i osoby Zaimkow.
P. Jak się wyrażają osoby w Werbach? O. Przez osoby Pronominow, to jest w małej liczbie Ja przez wszystkie rodzaje. [...] On w rodzaju męskim. Ona w rodzaju niewieścim. Ono w rodzaju oddzielnym. [...] P. Czy zawsze te zaimki wyraźnie kładą się z Werbami w mowie ojczystej? O.
Zaimek jest wyraz nie mający żadnego przez się znaczenia, który zastępuje Imię.
Zaimki 1széj i 2giéj osoby jedno mają zakończenie na wszystkie rodzaje, ja, ty. Ich formy przypadkowania różnią się całkiem od form przypadkowania Rzeczowników i Przymiotników. Na 2gi, 3ci i 4ty przypadek mają drugą krótszą formę, której się używa, gdy Zaimek do innego wyrazu jest dołączony. Ciebie kocha, kocha cię.
PRZYPADKOWANIE ZAIMKA 1szej OSOBY.
LICZBA POJEDYNCZA LICZBA MNOGA.
forma dołączenia.
1szy Przyp: ja - my
2gi - mnie mię nas
3ci - mnie mi nam
4ty - mnie mię nas
5ty - - - -
6ty - mną - nami
7my - we mnie - w nas.
Zaimek. Zaimki rzeczowne, przymiotne i przysłowne. Zaimki odpowiednikowe. Zaimki osobowe, zwrotne, dzierżawcze, wskazujące, względne, pytające i nieokreślone.