terminów gramatycznych online
przysłówek przeczący
Język: polski
Cytaty
Ne Przysłowek Przeczący (l'adverbe de négation).
Jedne z nich utrzymują tylko, że przymioty lub okoliczności są w rzeczy albo nie są: te przeczące nazywamy, tamte twierdzące. Prawdziwie jeden tylko jest twierdzący tak, i jeden przeczący nie.
Te zaś nigdy, nigdzie, są przeczące, i razem pierwszy obejmuje okoliczność miejsca drugi czasu: nie jest Przysłówek przeczący i Zaimek.
Drugi przypadek stoi [...]. 13) Słowa twierdzące, które rządzą przypadkiem 2gim, nawet wtenczas, gdy przysłówki przeczące, nie, nigdy, ani, nie do rządzącego, ale do pobocznego słowa należą [...].
Rozumiano, iż przysłówek zwany przeczącym, nie może miéć innego znaczenia wewnętrznego, tylko przeczenie.
Jak odmienne jest znaczenie, tak odmienne wymawianie przysłówka nie, przeczącego i będącego osobną częścią mowy, od przysłówka wyrażającego brak, ubycie czego, lub zmianę stanu, i wcielającego się do innych wyrazów.
Między przysłówkiem nie, przeczącym, a słowem, nie kładźmy innych wyrazów np. Nie historyą wczoraj dyktowaną przepisz [...], powiemy właściwiéj, nie przepisuj historyi wczoraj dyktowanej [...].
Za dodaniem przysłówka przeczącego nie, do słowa być, przypadek lszy, wyrażający przedmiot zdania, zmienia się na 2gi.
W języku polskim przysłówek przeczący musi być wyraźnie położony w każdéj myśli przeczącéj, chociażby nawet w téjże myśli znajdowała się inna część mowy przecząca, np. nikogo nie ma.
[...] Jeżeli zaś zdanie jest dłuższe, kładzie się ten zaimek przed czasownikiem, i można go gdziekolwiek, a nawet między przymiotnikiem i rzeczownikiem położyć, byleby nie stał na samym początku zdania, tudzież po przysłówku przeczącym nie i po spójnikach: i, a, np. Stare się wierzby nad nią zadumały [...].
Mogą się jednakże owe formy krótsze przyczepiać do zaimków, spójników, przysłówków, z wyjątkiem przysłówka przeczącego nie i spójnika i, po których ani zaimek się następować bezpośrednio nie może, n. p. Przewidział, że mię znudzić może. (Mick.).
§. 529. Oprócz przyimków, jest także do składania wyrazów wielce przydatnym przysłówek przeczący nie; takowy atoli spaja się w jedno właściwie tylko z imionami.
Przeczące przysłówki (negacye) są następujące: nie, bynajmniej, jako żywo, przeciwnie, nigdy, przenigdy, nigdzie, znikąd; i złożone, np. nie tak, nie tu, nie tam, itd. Negacye polskie nie mają tej właściwości, co w łacinie i niemieckim języku, żeby się wzajemnie znosiły, jeżeli są użyte w jedném i tém samém zdaniu. Owszem można ich połączyć obok siebie, ile kto chce, a myśl zawsze pozostaje przecząca; — np. nie mam nikomu nigdzie nic powiedzieć.
[...] Nágłos u w ubogi, którego piérwiástek jest bog, nie jest bynájmniéj tego samego rodu, co przyjimek u lecz jest identycznym ze sanskrycko-greckim an privativum i znaczy tyle, co przysłówek przeczący ɳe, które jako nágłos wchodzi także w skłád wyrazów złożonych [...].
Przysłówki dzielą się na: 1) pytające: czy? albo? azali? czyli? czyż? ónże? kiedy? naco? czemu? gdzie? skąd? dokąd? kędy? którędy? jak? 2) przeczące: nie, bynajmniéj, nigdy, nigdzie, znikąd. 3) twierdzące: tak, rzeczywiście, niezawodnie, podobno, tu, tam, dziś, tędy i t.d.
Przeczące przysłówki są: nie, bynajmniej, jako żywo, przeciwnie, nigdy, przenigdy, nigdzie, znikąd, nie tak, nie tu, nie tam, np. On nie napisał zadania. Leniwy uczeń nie chodzi pilnie do szkoły i w szkole nie uważa.
§. 553. Przeczące przysłówki (negacye) są następujące: nie, bynajmniej, jako żywo, przeciwnie, nigdy, przenigdy, nigdzie, znikąd; i złożone, np. nie tak, nie tu, nie tam, itd. Negacye polskie nie mają téj właściwości, co w łacinie i niemieckim języku, żeby się wzajemnie znosiły, jeżeli są użyte w jedném i tém samém zdaniu. Owszem można ich połączyć obok siebie, ile kto chce, a myśl zawsze pozostaje przecząca; — np. Nigdym jeszcze nic takiego nigdzie ani nie widział, ani nie słyszał.
Przysłówek przeczący nie, jeżeli jest przed takim wyrazem, z którym tworzy jedno wyrażenie, natenczas zrasta się z nim, t. j. pisze się razem, np. nieprzyjaciel, niewidoma, niemowlę, nieco, nieraz. Podobnież, gdy się znajduje przed słowem takiém, które nie używa się twierdząco, wtedy również łącznie się z niém pisze, np. niecierpliwić się.
Przysłówki dzielą się na:
pytające: jak? gdzie? kiedy? ile? dlaczego? czy? dopóki? skąd? dokąd? którędy?
przeczące: nie, bynajmniej, jako żywo, nigdy, przenigdy, przeciwnie, nigdzie, znikąd [...].
Нарѣчія [przysłówki] по значенію бываютъ: [...] 11) Отрицательныя, przeczące; – nie, nie tak, wcale nie, bynajmniej, zupełnie nie, całkiem nie.
Przysłówek przeczący nie pisze się oddzielnie przed słowami; np. nie wiemy, nie przyniósł, nie zapominajcie, nie zrozumie, nie dbają, i t. p., wyjąwszy słowa, które się bez nie nie używają, jak oto: niedomagać, nienawidzić, niepokoić.
Przyimek nie (przeczący) osobno przed czasownikami: nie wiem, nie robią itp., z wyjątkiem słów, które się bez tego przysłówka [przeczącego] nie używają: niecierpliwić, niepokoić itp. oraz w znaczeniu nieosobowym: niema (pana w domu); osobno zaś: on nie ma (pieniędzy).
Ze względu na sposób wypowiadanej myśli w zdaniu, przysłówki mogą być: twierdzące, przeczące, pytające i przysłówki powątpiewania, przypuszczenia, przyzwolenia.
Przysłówki przeczące: nie, bynajmniej, przeciwnie, jako żywo, zgoła, wcale, nigdy, nigdzie, znikąd i złożone z nie: niegrzecznie, niedbale itp.
Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem czasu, miejsca, sposobu, stopnia i t. d.
§ 126. Podług tego znaczenia swego dzielą się przysłówki na:
1.Przysłówki czasowe: [...].
4.Przysłówki przeczące:
nie, bynajmniej, przeciwnie, nigdy, przenigdy i t. d.
Przysłówki twierdzące: sim (tak), certamente (na pewno);
przeczące: não (nie), jamais (nigdy), nunca mais (przenigdy).