terminów gramatycznych online
pochodzenie derywacja czy potrzebne rożróznienie od pochodzenia 1
- O etymologii: Mal/1700
- O imieniu: Lub/1778
- O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
- O samogłoskach. O końcowej samogłosce rzeczowników rodzaju nijakiego (J. Mroziński): Rozp/1830
- O słowie: Lub/1778
- Ortografia: SzyPocz/1770, SzyGram/1767
- Pochodzenie i rodowód słów: Oż/1883
- Słownik: Bart/1544 , Kn/1644 (I wyd. 1626)
Cytaty
POCHODZENIE [...] derivacio, deviacio vel pochodzenie i. processio R h (m p).
Dērīvātio. Prowádzenie. Náciągánie. Pochodzenie.
Uczęstnictwo [...] wzięło nazwisko, od tego, że jest uczęstnikięm przymiotów od imięnia i od słowa. Od słowá ma deriwácją, to jest pochodzęnié [...]. Od imięnia zaś ma náchylánié, bo sie ták deklinuje jáko imióná.
Uważać należy pochodzenie słow jednych od drugich, rożne ich odmiany i łączenie się z innemi. I tak na przykład nie powinno się pisać: mof, ale mow, bo pochodzi od mowię, nie Bug Stworca, ale Bòg, bo odmieniwszy mowi się: Boga.
Aby tej pomyłki uniknąć, uważać należy pochodzenie słow jednych od drugich, rożne ich odmiany i łączenie się z niemi. I tak np. nie powinno się pisać: mòf, ale mòw, bo pochodzi od: mòwię, nie Bug Stworca, ale Bòg; bo odmieniwszy, mowi się: Boga.
Zgodnobrzmiące litery, Г.Ж.К.Х.Ч.Ш. nazywają się odmiennemi: przeto że w pochodzeniach (Derivatio) i sprzężeniach (Coniugatio) odmianom podpadają: Богъ, Bóg, божество, Bóstwo, божусь, Bogiem się klnę, вижу, widzę, видишъ, widzisz, видѣнъ widzian.
ROZDZIAŁ, V. o Pochodzeniu (de derivatione) Dzierżących (possesivorum), Ojczystych (patriorum) i Ojcowskich (et Patronimicum) Imion, i Białogłowskich od Męskich.
W pochodzeniu przeszłych jednokrótnych i dawnoprzeszłych, trzeba pójść za przepisami o tym ustanowionemi, dla pierwszego prostych sprzężenia.
Kończąc przepisy o Słowach, nie godzi się nie upomnieć o niejakiej szczegulniejszej własności prostego Rossyjskiego języka, wyrażającej prędkie czynności, które pochodzą od przeszłych niedoskonałych: od глядѢевъ patrzał, глядь zyrk. [...] Wszystkie te jednosylabne słów pochodzenie mają.
Grammatycy ówcześni nie troszczyli się o ulepszenie form języka; wyjąwszy niektóre wnioski, wyprowadzone z uwag nad pochodzeniem słów (derivatio), nie rozwiązywali wątpliwości drogą rozumowania [...].
Pochodzenie i rodowód słów.
Ze słowa Stawać Stać, utworzyliśmy zo-Stawać zo-Stać, dodajmy teraz po do słowa Zostawać, Zostać; będziemy mieli częstotliwe po-Zostawać, po-Zostać, które czasują się jak powyższe wszystkie, Stoję, Zostaję i po-Zostaję.