koniec wyrazu, słowa, rzeczenia

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Sek/1549
• Murz/1551 (wyd. 1)
• Sty/1675
• Dąb/1759
• Klecz/1767
• SzyGram/1767
• SzyPocz/1770
• Dudz/1776
• Lub/1778
• Ant/1788
• Prz/1792
• Prz/1816
• SkorM/1828
• Bor/1830
• Mał/1879
• Malecz/1882
• KarłT/1885
• Jes/1886
• Król/1907
• Lor/1907
• Benni/1923
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• ZwO/1924
• Gaert/1927

[...] u wpośrzod słowa piszą albo na końcu gdy mowię nauką, kuna.

Takié [w] gdy się trafi na końcu słowa, jako f wymáwiamy.

Apocope náżywa się kiedy ná końcu słowá, literá lub syllabá bywa odrzucona lub ucięta, jáko A Miásto Ai Tym.

Milczeć zaś powinno wszędy na końcu terminow, kiedy jest nieakcentowane.

Jest paragoge, to jest dodanie liter na końcu słow. Na przykład: Źrebiec, weźmij, zamiast Źrebię, wezmi.

Na końcu słow b mowi się jak p; ć jak dź [...] przedasz jak przedaż, i wzajemnie.

Na końcu słow, b, za p [...] i przeciwnie; np: [...] asz za aż, etc.

Z początku, i we śrzodku słowa, które chcąc możno. Ale na końcu słowa lepiej s, niż, ʃ.

Takowych dwugłośnych Rossyjski język ma dziewięć: АЙ.ЕЙ.ÌЙ.ОЙ.УЙ.ЫЙ.ѢЙ.ЮЙ.ЯЙ. jak na końcu rzeczeń (Dictio) Рай, raj, Людей, ludzi.

Drugie w Rodzącym małej liczby Męskim i Srzednim przystojniej ОГО, niżeli АГО. przyjmują. Tak też i ku końcowi jedno H, mają.

Wyrazy kończące się na ous, mają trzecią od końca długą.

Nad każdym ρ zaczynającym wyraz pisze się dech gęsty, w śrzodku zaś i na końcu wyrazów położone ρ nie miewa żadnego dechu, wyjąwszy kiedy w śrzodku wyrazu jest parzyste ρρ, na ten czas oba się dechują.

Jednak ważne powody zkłoniły mię do zatrzymania samego H w chuchowych złogach przyswojonych Imion samowłasnych, ktore ją mają w swojij narodowości, a do upowszechnienia Dwojorki CH, we wszystkich złogach Imion pospolitych, czy chuch na początku, czy na końcu, czy w środku słowa jest umieszczony.

Prawda, że Ł w wielu położeniach na końcu słow robi tak trudną złogę do wymówienia, iż je Gmin często fałszuje lub opuszcza; a, zamiast ciął, wziął, niosł, zdarł, rozwlokł i t. d. wymawia: cion, wzion, nios, zdar, rozwłok i t. d.

Ta ostatnia Przyabecadłowa Dwojorka DZ, gdy się kładzie na końcu słowa, żadnej rożnicy nie wydaje na ucho od przyabecadłowej Jednorki ć, np. w słowach rownoznacznych: radź, rać, miedź, mieć, pięć, piędź, młoć, młodź, siedź, sieć, wić, widź, choć, chodź, truć, trudź, obuć, obudź i t. d.

Wszelakoż Grammatycy przedstawiają jako ogólne prawidło, iż ta Samogłoska na początku wyrazu jak a, w środku jak o, a na końcu brzmi jak e.

Znamiona łączące. Łącznik (-); albo ( = ) znak łączący zgłoski, np. Cno-ty i na-u-ki. Nawias ( ); są-to dwa łuczki zamykające w sobie jaki znak lub wyrazy. Cudzysłów („); są dwie kreski obok siebie u początku i u końcu cudzych słów, gdy się je przytacza. Mędrzec Chilon mówi ,,Znaj siebie samego.” Odsyłacz (*), (a), (I), znak w piśmie odsyłający czytelnika do takiegoż znaku.

§. 61. Przechodzimy teraz do takich od samogłoski się poczynających syllab, które stanowią koniec albo też środek wyrazu.

Głoska j jest półgłoską, gdyż będąc przy końcu wyrazu ma brzmienie połowę spółgłoski i.

Abfall Odpad (brzmienia z początku lub końca wyrazu; porówn. Wyrzutnia, Wypad).

Zarzucono już kreskowanie na końcu wyrazu spółgłosek b’ p’ w’ f' , raz dlatego, że w wymowie nie nie słychać zmiękczenia tych głosek, po wtóre aby nie mnożyć do zbytku krések i kropek nad literami.

Na końcu wyrazów rzeczowników: anyż, bagaż, bandaż [...], wreszcie w przyrostku ż skróconym z że np.: iż, gdyż [...].

Nie tylko m, lecz i n na końcu sylab jest nosowe ale pisze się zwykle tylko w pośrodku wyrazów: na końcu wyrazu zaś pisze się na oznaczenie brzmienia nosowego m.

Nosowość ginie zupełnie:

a) gdy ę znajduje się na końcu wyrazu, np. chcę, kartę wymawia się w mowie potocznej bez nosowości,

b) przed ł, np. wziął, wzięła w mowie potocznej również vźoł, vźeła. V

Nagłosem nazywamy początek wyrazu, wygłosem — koniec [wyrazu].

[...] indywidualne wrahania zależą też od poprzedzającej spółgłoski, od środka czy końca wyrazu.

[...] chociaż na końcu śńik', daχ' (Sochaczewskie) [...].

Tylko w słoweńskim, pomorskim, dialektycznie rosyjskim, a i to tylko częściowo, można rozróżnić, czy mamy do czynienia ze skróceniem przedprzyciskowej trzeciej (i dalej) od końca, oraz wewnętrznej przyciskowej, czy też z metatonją akutowej w nowocyrkumfleksową.

Dalej możemy na pewno twierdzić, że przycisk został cofnięty przy pierwotnych akcentowanych na końcu (typ trava w przeciwieństwie do rǫka p. § 15).

Bulla z r. 1136 pisze stale č (cz) na końcu i w środku wyrazów przez che.

Z, brzmi jak polskie z; na końcu wyrazów brzmi atoli jak s, n. p. Luiz (Luis, Ludwik).