terminów gramatycznych online
nomen diminutivum
Język: łaciński
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- De Etymologia: Mora/1592
- De Nomine: Men/1649
- De nomine: Vol/1612
- Dodatek trzeci: Szum/1809
- Etymologia: SzyPocz/1770, Woy/1690, SzyGram/1767
- Index: Kn/1644 (I wyd. 1626)
- Nomen: Stat/1568, Cell/1725
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
- O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
- Słownik: Kn/1644 (I wyd. 1626), Mon/1780
- Vocabula cognationis: Murm/1533
Cytaty
Filiolus, diminutivum, g.m.d.ij. Sonchen Synaczek.
DIMINUTIVA. In hac parte vehementer Polonica lingua luxuriat. Ego enim ab uno primitivo decem plus minus diminutiva eaque omnia usitata, interdum observavi.
Quae dicuntur [Nomina] Diminutiva? Quae Diminutionem sui primitivi significant: Ut Regulus, [Krolik] à Rex, [od Krolá.] Canicula, [psiczká], à Cane. [ode psá].
Poloni in diminutivis sunt felices et copiosi eaque tam ab adiectivis quam substantivis deducunt.
Diminutiva verba sunt, qua thematis significationem minuunt: ut Sorbillo,Cantillo, Vellico, Fodico, Pitisso, Verrepae. ύποκοριστικά [hypokoristiká]. Sunt & Nomina diminutiva: ut Muliercula, Villum, Corculum, Homuncio, Flagellum.
Diminutivum Nomen, ύποκοριστικόν [hypokoristikón]. quod minuit significationem Absoluti. Caris. hinc Diminutivè idem habet.
Diminutiva propria Latina Graeca Polonica, sub Piésiu.
Diminutiva Polonica intendunt significationem, non item Latina, sub Słodziuchny.
Diminutiva in quibus Poloni sunt felices et copiosi, eaque tam ab adiectivis quam a substantivis deducunt.
DE DIMINUTIVIS. O imionách, ktore od inszych pochodzące ich znáczenie zmniejszáją, Imiona od istotnych pochodzące są te. In Ino Il Tavolino Stołeczek.
Diminutiva faeminina in siá terminata ut Kostusiá &c. faciunt in u vocativum.
Ex derivativis praecipua sunt haec septem: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia, Adverbialia
Derivata [o ktorych nieco wyżej § 2) są: I. Diminutiva, ktore wyznaczáją umniejszenie, a po większej części zrobione bywáją, z przydániem L. jáko, filiolus Synaczek: libellus Ksiąźeczká [...].
Imiona niewieście, ktoremi dzieci tej płci przez pieszczenie nazywać się zwykły, od Łacinnikow zwane Diminutiva jako Anusia.
Przestroga, I. w Imiona niewieście, ktoremi dzieci tej płci przez pieszczenie zwać się zwykły, od Łacinnikow Diminutiva, nad insze języki obfituje język Polski.
W zmniejszalnych (Diminutivum) na екъ: Куль, kul, Кулекъ, kulik, якорь, kotwica, якоревъ, kotwiczka.
Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. [...] Nomen peregrinum: Imie obce, cudzoziemskie. Nomen primitivum, sive radicale: Imie pierwotne, pierwiastkowe. Nomen derivativum: Imie pochodne, czyli pochodzące. Nomen simplex: Imie nie złożone. Nomen compositum: Imie złożone. Nomen numerale: Imie liczebne, rachunkowe. Nomen diminutivum: Imie drobno-czynne, albo zdrobniałe etc.
Rzeczowniki (Substantiva), przez wzgląd na ich znaczenie, dzielą się na 11 . następujących gatunków, które się tak nazywają:
1) Imiona właściwe (Nomina propria), które tylko jednym osobom, albo rzeczom służę, np. Zamoyski, Polska, Francja, Ameryka, Jowisz, Poznań, Berlin, i t. d. [...]
9) Imiona zdrobniałe (deminutiva), np. kamień, kamuszek, kamuszeczek; dom, domek.
Zdrobniały, diminutivum.
Kibić przedmiotu jest szczuplejsza, gdy ten jest: I. Mniejszy; cecha k w końcówkach: ek, ka, ko [...], cecha k z podgłosek y(i) [...]. Rzeczowniki tych odcieni nazywają się zmniejszałe (diminutiva).