Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przysłówek

Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)
  • Kilka słów o etymologii właściwej jako sprawozdanie o niniejszej pracy złożone: Trz/1865
  • O pierwiastkach: Trz/1865
  • O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897
  • Stopniowanie przymiotników: Trz/1865
EJP 1991, 278 Definicja współczesna

Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.

Cytaty

[Zygmunt Sawczyński] Dział VII. Partykuły: przyimki, przysłówki i spójniki.

[Zygmunt Sawczyński] Dział VII. Partykuły: przyimki, przysłówki i spójniki.

§. 6. Jest jeszcze jeden podział piérwiastków, t. j. a) na piérwiastki imion, b) piérwiastki czasowników, c) piérwiastki zaimków. Z piérwszych powstają imiona, z drugich czasowniki, z trzecich zaimki i pokrewne im przyimki, spójniki i niektóre przysłówki.

Formy dobrze (melius), gorze (pejus), które w psałterzu Małgorzaty i gdzieindziéj znajdujemy, są stopniem wyższym rodzaju nijakiego z funkcyją przysłówkową, podobnie jak piérwotny rodzaj nijaki stopnia równego: łatwo, trudno i t. p. podziśdzień jako przysłówek się używa; a dzisiejsze przysłówki (onie)mal, (wz)dłuż, (w)szerz, niż, (po)wyż i t. p., które w skutek uronienia końcowego e z male, dłuże, szerze, niże, wyże powstały, są także niezbitym powyższego twierdzenia dowodem.

Przysłówki na—o, użyte nieosobowo (n.p. zimno, cicho i t. p.) są to właściwie przymiotniki rodzaju nijakiego w formie niezłożonej; później, kiedy zatracono poczucie, że to są przymiotniki, i zaczęto je uważać za przysłówki, to według ich analogii zaczęto tak samo używać i przysłówków na (jak dobrze, źle i t. p.) oraz stopnia wyższego na -ej (jak lepiej, gorzej i t.p.), tak iż obecnie mamy wyrażenia nieosobowe przysłówkowe na -o, na -e i na -ej.