terminów gramatycznych online
forma przypadkowania
Język: polski
- Część II. O Imieniu: Mucz/1825
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Mownia: Morz/1857
- O pismowni w języku polskim: Prz/1816
- O rzeczowniku: Kam/1870
- O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
- Oddział II. Budowa języka samskrytu: SkorM/1816
- Oddział III. Wyjątek z gramatyki samskrytu: SkorM/1816
- Przedmowa: Szum/1809
- Przydatek o Czytaniu i Pisaniu Greczyzny.: Prz/1792
- Treść i porządek rzeczy: Kam/1870
- Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
Cytaty
Użyteczne przestrogi względem czytania Greczyzny, które w obrębie form przypadkowania i czasowania, tudzież istotnych Etymologii prawideł krótko zebranych miejsca nie miały, tu się łączą.
Użyteczne przestrogi względem czytania Greczyzny, które w obrębie form przypadkowania i czasowania, tudzież istotnych Etymologii prawideł krótko zebranych miejsca nie miały, tu się łąc
Przymiotniki mają trzy formy przypadkowania, to jest: dla rodzaju męzkiego, żeńskiego i nijakiego.
Forma przypadkowania Przymiotników rodzaju nijakiego.
Wziąłem ja w mojej Grammatyce prawidła samego polskiego języka, bez łacińskiego; nie podzieliłem je na trzy tomiki i klassy, lecz jednym zawarłem; przyjąłem sposób wykładu prawideł w zapytaniach i odpowiedziach; dałem formy przypadkowania i czasowania nie tylko w Grammatyce, każdę z osobna, lecz też i na tablicach, wszystkie razem przedstawione; a to wszystko tym celem; aby się młodzież tem łatwiej, gruntowniej i prędzej języka nauczywszy, do ćwiczenia się w stylu, danego w drugiej części tego pisma, przystąpiła.
Na szczegulną uwagę zasługuje trafna zamiana Samogłosek A, O na E, lub O na A, lub Ą na Ę w złodze szczepowyj, rozwłokowyj i zakończkowyj słow nakłoniebnych podług form przypadkowania i czasowania, na czem zależy charmonność Słowiańszczyzny np. wiara, wierny, wierzę, zwierciadło, w zwierciedle, czoło, na czele, siedzę, siadam, siodło, siędę, sąd, Sędzia itd.
Więc, gdy mamy od giętkości naszego Języka tyle posiłkow w uginaniu obcych Imion samowłasnych pod nasze zakończki i pod nasze formy przypadkowania, nie mogę pochwalić mowiących i piszących: Znal ktoś Xcia Hohenloe, Kawalera Azara, Panię Staal i t. d. czytał dzieła Monteskijeu, Russou, Djuklos, Roszfukolt i t. d. widział się z Bandtkie, z Dorau, ze Sydney-Smit i t. d. pojachał z Karlsbad do Pirmont, był w Lijon, w Amiens, w Gorkum.
Podług tejże Grammatyki, w Samskrycie jest sześć form przypadkowania, to jest: pięć na imiona zakończone na pierwiastkowe samogłoski a, e, i, o, u, a jedna na imiona zakończone na współgłoski.
Księga druga która się podobnież z trzech składa rozdziałów, obejmuje w sobie formy przypadkowania na rzeczowniki, przymiotniki i Zaimki, a to tak, iż każdy przedmiot szczególny ma rozdział.
Jednostajność przypadkowania w wielkiéj liczbie imion zowiemy formą; przeto trzy są. § 38. Formy na przypadkowanie imion rzeczownych.
Uwagi nad zakończeniami niektórych przypadków we wszystkich trzech formach.
205.1) Niektóre imiona piérwszéj i trzeciéj formy, miejscownik liczby pojedynczej teraz na u zakończany, dawniej miały na e, n. p. w panie zamiast w panu.
Wedle rodzaju, a więc i wedle zakończenia istotników są właściwie trzy formy przypadkowania, dla każdego rodzaju osobna; — i tak do piérwszéj formy należą wszystkie męskiego, do drugiéj żeńskiego, a do trzeciéj nijakiego rodzaju.
O formach rzeczownika. P. Ile mamy form, czyli sposobów przypadkowania rzeczowników? O. Form przypadkowania rzeczowników mamy trzy. Do formy pierwszéj należą wszystkie rzeczowniki rodzaju męzkiego z pierwotnem zakończeniem na spółgłoskę twardą a czasami i miękką, i wszystkie imiona męzkie zdrobniałe zakończone na samogłoskę o [...]. Do formy drugiéj należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na spółgłoskę miękką i samogłoski a, i [...]. Do formy trzeciéj należą rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na o, e, ę [...] i jeden tylko rzeczownik rodzaju męzkiego zakończony na ę, jak książę, ale i ten właściwie tylko w liczbie mnogiéj do téj formy należy.
O formach rzeczownika str. 29. — Uwagi o pojedynczych przypadkach formy 1, 2, 3, str. 30. — Wzory przypadkowania formy 1, 2, 3, str. 33 .
Склоненіе, forma przypadkowania, есть перемѣна окончанія именъ по числамъ и падежамъ. Склоненій въ польскомъ языкѣ три: Къ первому принадлежатъ имена съ мужскимъ окончаніемъ. Ко второму съ окончаніемъ свойственнымъ среднему роду. Къ третьему съ женскимъ окончаніемъ.
Powiązane terminy
- forma czwarta (deklinacja)
- forma druga (deklinacja)
- forma piąta (deklinacja)
- forma pierwsza (deklinacja)
- forma przypadkowania kurczona
- forma przypadkowania prosta
- forma przypadkowania przymiotników
- forma przypadkowania rzeczowników
- forma szósta (deklinacja)
- forma trzecia (deklinacja)
- formy przypadkowania imion
- formy przypadkowania naskie
- formy przypadkowania uczęstniaków
- formy przypadkowania zaimion
- wzór czwarty (deklinacja)
- wzór drugi (deklinacja)
- wzór piąty (deklinacja)
- wzór pierwszy (deklinacja)
- wzór siódmy (deklinacja)
- wzór szósty (deklinacja)
- wzór trzeci (deklinacja)