Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język prasłowiański
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: prasł., prasłow.
Język: polski
Dział: Etymologia (współcześnie)
EJP 1991, 137 Definicja współczesna

Język prasłowiański to rekonstruowana postać języka, z którego dadzą się wywieść wszystkie historycznie poświadczone języki słowiańskie.

Cytaty

Kr/1897, s. 5 Definicja

Język ten uważany jest za najdawniejszy, i dla tego słusznie nazywa się starosłowiańskim, nie w tym wszakże rozumieniu, ażeby miał być źródłem, z którego inne słowiańskie wzięły początek, gdyż równocześnie z nim istniały także wszystkie dzisiejsze języki słowiańskie (pochodzące, równie jak i on, od nieznanego języka prasłowiańskiego), lecz jedynie dla tego, że on pierwszy ze wszystkich stał się językiem piśmiennictwa.

Kr/1917, s. 42 Definicja

Języki słowiańskie. § 71. Znaczną część Europy wschodniej zamieszkają narody, które stanowiły niegdyś jedną wielką rodzinę Słowian. Są to: Polacy, Czesi, Słowacy, Łużyczanie, Słoweńcy, Serbowie i Chorwaci, Bułgarowie, Rosjanie, Białorusini i Małorusini czyli Ukraińcy. Wszystkie te ludy w głębokiej starożytności jako jeden naród słowiański miały jedną wspólną, dziś nam nieznaną mowę, którą nazywamy językiem prasłowiańskim.

Kr/1917, s. 42

Każdy z tych języków ma swoje odrębne właściwości, lecz także i pewne cechy wspólne, które wskazują, że wszystkie te języki są słowiańskie, to znaczy, że pochodzą z jednego starodawnego, dziś nieznanego języka prasłowiańskiego.

Król/1922, s. 9

Półsamogłoski. W języku prasłowiańskim istniały tak zwane jery ь i ъ mocne i słabe. Mocne w środku wyrazów np. mъchъ, dьnь przeszły w naszym języku w e, słabe zaś te, które zamykały wyrazy, zamilkły zupełnie.

Rozw/1923, s. 62

Rozwój niezależny są to drobne, powolne przesunięcia wyobrażenia psychofonetycznego głoski, nie zależące od szczegółowych i widocznych warunków; są one zazwyczaj stopniowe, postępowe, a w każdym momencie minimalne. Np. ideur. ū przesunęło się w językach słowiańskich, to jest w [języku] prasłowiańskiem, z biegiem czasu w głoskę, oznaczaną przez y to y w wielu językach słowiańskich przesunęło się zwolna ku i; ř w polskiem w ž lub š itd.

Rozw/1923, s. 163

Jest to zrozumiałe: widocznie w prasł. układ intonacji i iloczasu był kiedyś podobny do tego, co widzimy w litewskiem.

Rozw/1923, s. 178

J jako osobna głoska w grupach spółgłoskowych ewentualnie (t. j. jeżeli w prasłow. było jeszcze nj lub ńj itd., a nie już tylko ń itd.) znikło.

Gaert/1927, s. 46

Różnice głosowe w stosunku do języka prasłowiańskiego oraz fleksyjne w stosunku do języka prapolskiego przypomni sobie studjujący z głosowni i fleksji historycznej.

Powiązane terminy