terminów gramatycznych online
dźwięk wrażenie słuchowe
Dźwięk. Drgania rozprzestrzeniające się w ośrodku jako fala dźwiękowa i percypowane przez układ nerwowy człowieka jako wrażenia słuchowe.
Cytaty
Razem z sobą złączone wymawiają się, byle tylko Dźwięku (le son) twardego i niemiłego nie miały.
Ludzie przy początkowem tworzeniu wyrazów na oznaczenie rzeczy zmysłowych, trzymali się tej naturalnej zasady: iż zwierzętom dawali imiona podług głosu, a rzeczom nieżywotnym podług dźwięku, które one wydawały.
[TPN/Staszic 1814] „By nad jednogłoskami nie kłaść akcentów. Wszystkie jak w mówieniu, tak w pisaniu zachować mają otwartość, swoje właściwe brzmienie i dźwięk".
Wyrazy miesczą w sobie różne głosy czyli dźwięki, które w pismie znakujemy głoskami czyli literami, już większemi, już mniejszemi. Głoski te w abecadle polskiem są: a, ą, b [...] ź, ż.
W ogólności zaś przy użyciu sposobów służących do nadania mowie mocy i przyjemności dźwięków, to szczególniéj w pamięci mieć należy, że gdy do wyboru nastręczy się kilka jednoznacznych wyrażeń, należy dawać piérwszeństwo nie tylko gładszym, lecz trafniéj, dobitniéj, szlachetniéj a nadewszyslko zrozumialéj rzecz malującym.
Spółgłoski [...] drugiemi zaś są głoski, które utracając właściwe swe brzmienie, wydają dźwięk głosek mocnych i przez to popełniają dzieci najwięcéj błędów ortograficznych.
ch, h [...] Obiedwie te głoski wydają ten sam dźwięk jak w języku niemieckim: Ich habe (ihn) heute gebracht.
Do IX -éj gromady zaliczono wyrazy, które oznaczają już to uczucia silniejsze (ach! biadał niestety!) już głosy natury (bee! mee! miau! hau!), już dźwięki przeróżne (paf! puf! bęc! szust!); wyrazy takie nazwano wykrzyknikami.
[...] narządy mowne: Należą tu: 1) tchawica, przez którą wydostaje się z płuc prąd powietrza, zwany wydechem, 2) krtań, czyli główna część tchawicy, w której umieszczone są 3) wiązadła głosowe, sprężyste błony, zdolne do drgania i wydawania przez to brzmienia, czyli dźwięku. Między strunami znajduje się 4) szpara głosowa, przez którą przepływa powietrze bezdźwięcznie (np. przy wydychaniu). W krtani znajduje się oprócz tego nagłośnia, zamykająca tchawicę.
Głosownia. (Nauka o głoskach). Mowa nasza składa się z wyrazów, które dadzą się rozłożyć na poszczególne, najmniejsze cząstki głosowe: dźwięki lub szmery. Cząstki te nazywamy głoskami. [...] Wiązadła głosowe, wprawione w ruch [...] ulegają falowaniu prawidłowemu i wydają dźwięk. Wrażenie zaś słuchowe dźwięku - nazywamy głosem. Falowanie nieprawidłowe wywołuje: szmer, (a nie dźwięk!). Wymawiając kolejno a - s, o , t, usłyszymy przy pierwszej dźwięczny głos, przy drugiej tylko syczący szmer, syk, tak samo do o i t.
★Dźwięk: wrażenie słuchowe, wywołane regularnem drganiem fal powietrza. Akustyczne właściwości dźwięku: 1) wysokość: zależna od ilości drgań na sekundę; 2) siła: zależna od długości amplitudy, t. j. wychylenia drgającej cząstki od położenia w spoczynku; 3) długość: zależna od ilości czasu drgania (właściwość ilościowa, kwantytatywna); 4) barwa: zależna od tonów pobocznych, t. zw. harmonijnych (właściwość jakościowa, kwalitatywna). Siła i barwa dźwięku pozostaje w związku z wielkością i kształtem resonatora, t. j. przestrzeni ograniczonej ścianami, otwartej z jednej strony, w której znajduje się powietrze, potęgujące dźwięki dodające tony poboczne. Zjawisko odbrzmiewania nazywamy resonansem.